Extinción do usufruto e consolidación do dominio

USUFRUTO SOBRE BENS INMOBLES IRPF. Cadro IV
Extinción do usufruto	Efecto	Usufrutuario	Nó propietario
Por morte do usufrutuario se non é sucesivo (usufruto vitalicio)⁽¹⁾	Consolidación automática do dominio no nó propietario	Artigo 33.3.b) da Lei do IRPF : Estímase que non existe ganancia ou perda patrimonial nas transmisións lucrativas por causa de morte do contribuínte. Polo tanto, non tributa en IRPF	Na extinción do usufruto e conseguinte consolidación do dominio esixirase o imposto que corresponda segundo o título de constitución do usufruto. Por transmisión onerosa: Tributará polo Imposto sobre Transmisións patrimoniais (ITP). Esíxese ao nó propietario unha liquidación polo valor do usufruto que ingresa no seu patrimonio, o cal é o resultado de aplicar ao novo valor que o ben poida ter no momento da consolidación do dominio, a porcentaxe que correspondeu ao usufruto no momento da desmembración , polo que non pagou o imposto. Non obstante, se o tipo de gravame variase desde aquel momento, aplícase o novo que estea vixente no momento da consolidación. Por transmisión lucrativa: Tributará polo Imposto sobre Sucesións e Doazóns (ISD) aplicando o tipo medio efectivo do gravame correspondente á desmembración do dominio, e en función do valor que tiña o usufruto nese momento (no da desmembración do dominio). Non tributa no IRPF pola consolidación . O propietario que consolida o dominio obterá rendementos de capital inmobiliaria se arrenda ou cede o ben ou imputación de rendas inmobiliarias (agás se pasa a constituír a súa vivenda habitual)
Por vencemento do prazo polo que se constituíu se é a termo (usufruto temporal)	Consolidación automática do dominio no nó propietario	Xérase no IRPF unha perda patrimonial pola diferenza entre o valor de transmisión, que será cero e o valor de adquisición (Véxase valor de adquisición no cadro anterior de transmisión do usufruto )
Por renuncia do usufrutuario	Consolidación do dominio no nó propietario	Xérase no IRPF unha ganancia ou perda patrimonial pola diferenza entre o valor de transmisión e o valor de adquisición (Véxase valor de transmisión e de adquisición na transmisión do usufruto) A renuncia dun usufruto xa aceptado, aínda que sexa pura e simple, considerarase a efectos fiscais como doazón do usufrutuario ao nó propietario. Coeficientes de abatemento (DT 9ª da Lei do IRPF ): Non resultarán de aplicación, na medida que non se trataría da transmisión dun elemento patrimonial, senón dunha renuncia a un dereito, con independencia da mesma supoña a consolidación do pleno dominio no nó propietario.	Ao extinguirse o usufruto por causa distinta ao cumprimento do prazo ou á morte do usufrutuario, o adquirente (o nó propietario) deberá tributar polo valor máis alto que resulte das liquidacións que procedan por: A renuncia do usufrutuario (negocio xurídico en cuxa virtude se extingue o usufruto) que se considera como doazón a efectos fiscais: Tributará polo ISD polo concepto de doazón, ou A pendente pola desmembración do dominio (segundo o título polo que se constituíu o usufruto), nuns casos de orixe inter vivo (ITP) e noutros de orixe mortis causa (ISD, concepto Sucesións). Non tributa no IRPF pola consolidación . O propietario que consolida o dominio obterá rendementos de capital inmobiliaria se arrenda ou cede o ben ou imputación de rendas inmobiliarias (agás se pasa a constituír a súa vivenda habitual)
Por reunión do usufruto e a núa propiedade nunha soa persoa por causas distintas	Consolidación do dominio no usufrutuario ou no nó propietario derivado dun negocio xurídico (por doazón ou por transmisión onerosa)	Se o usufrutuario transmite o seu dereito ao nó propietario: Obterá no IRPF unha ganancia ou perda patrimonial pola diferenza entre o valor de transmisión e o valor de adquisición (Véxase valor de transmisión e de adquisición na transmisión do usufruto) Se o usufrutuario adquire a núa propiedade e consolida o dominio: Esixirase o imposto correspondente ao negocio xurídico en cuxa virtude adquire a núa propiedade. Por transmisión onerosa: a consolidación tributará polo Imposto sobre transmisións Patrimoniais (ITP). Por transmisión lucrativa: a consolidación tributará polo Imposto sobre Sucesións e Doazóns (ISD) polo concepto de doazón. Neste caso non tributa no IRPF pola consolidación pero obterá rendementos de capital inmobiliaria se arrenda ou cede o ben ou imputación de rendas inmobiliarias (agás se pasa a constituír a súa vivenda habitual)	Se o nó propietario transmite a súa núa propiedade a un 3º (ao usufrutuario): Obterá no IRPF unha ganancia ou perda patrimonial pola diferenza entre o valor de transmisión e o valor de adquisición da núa propiedade. Se o nó propietario adquire o usufruto e consolida o dominio. Esixirase o imposto correspondente ao negocio xurídico en cuxa virtude adquiriu a núa propiedade. Por transmisión onerosa: a consolidación tributará polo ITP Por transmisión lucrativa: a consolidación tributará polo ISD. A consolidación do dominio no nó propietario tributará pola maior das liquidacións: entre a que se encontre pendente pola desmembración do dominio e a correspondente ao negocio xurídico en cuxa virtude se extingue o usufruto. Neste caso o nó propietario que adquire o usufruto e consolida o dominio non tributa no IRPF pola consolidación pero obterá rendementos de capital inmobiliaria se arrenda ou cede o ben ou imputación de rendas inmobiliarias (agás se pasa a constituír a súa vivenda habitual)
Nota ao cadro: ⁽¹⁾A extinción do usufruto por morte do usufrutuario non comporta unha nova adquisición por quen posúe a propiedade, senón que é o propio réxime legal deste dereito real de gozo ou gozo o que establece que a morte de usufrutuario extíngueo (artigo 513.1º, Código Civil), recuperando o propietario as facultades de gozo de que se vira privado na súa constitución. ^(Volver)

Este cadro teñen carácter meramente informativo.