Compra e venda de moedas virtuais: tributación no IRPF do investidor

As persoas físicas, contribuíntes do IRPF, poden comprar e vender moedas virtuais e cando as devanditas operacións non se realicen no ámbito dunha actividade económica poden dar lugar a unha ganancia ou perda patrimonial pola diferenza entre o valor de transmisión e o valor de adquisición.

En función do tipo de transacción que se realice pódense distinguir os seguintes supostos:

a) Cambio de moedas virtuais por moeda de curso legal (moeda fiduciaria)

Normativa: Arts. 35, 14 e 46.b) Lei IRPF

Concepto

De acordo co artigo 1.6. da Lei 10/2010, do 28 de abril, de prevención do branqueo de capitais e do financiamento do terrorismo entenderase por “cambio de moeda virtual por moeda fiduciaria” a compra e venda de moedas virtuais mediante a entrega ou recepción de euros ou calquera outra moeda estranxeira de curso legal ou diñeiro electrónico aceptado como medio de pagamento no país en que fose emitido.

Ganancia ou perda patrimonial

A venda de moedas virtuais a cambio de euros ou outras moedas de curso legal, realizada á marxe dunha actividade económica, dará lugar a unha ganancia ou perda patrimonial cuxo importe virá determinado pola diferenza entre os respectivos valores de transmisión e de adquisición.

Serán computables para determinar os respectivos valores de adquisición e de transmisión na forma prevista no artigo 35 da Lei do IRPF todos os gastos que se orixinan pola realización das devanditas operacións sempre que garden relación directa coas mesmas e sexan satisfeitos polo contribuínte.

Identificación das moedas transmitidas

Para os efectos de determinar a correspondente ganancia ou perda patrimonial e na medida en que a Lei do IRPF non establece unha regra específica diferente para identificar, no caso de moedas virtuais homoxéneas (por exemplo, o bitcoin), as que se entenden transmitidas, debe considerarse que en caso de efectuarse vendas parciais de moedas virtuais que fosen adquiridas en diferentes momentos e a diferentes valores, as que se transmiten son as adquiridas en primeiro lugar (criterio FIFO ).

Imputación temporal da ganancia ou perda patrimonial

De acordo co artigo 14 da Lei do IRPF, producirase no momento en que se proceda á entrega das moedas virtuais polo contribuínte en virtude do contrato de compravenda, con independencia do momento en que se perciba o prezo da venda, debendo, polo tanto, imputarse a ganancia ou perda patrimonial producida ao período impositivo en que se realizase a devandita entrega.

Clase de renda

O importe das ganancias ou perdas patrimoniais que se poñan de manifesto nas transmisións das moedas virtuais a cambio de diñeiro, constitúen renda do aforro conforme ao previsto no artigo 46. b) da Lei do IRPF e intégranse e compensan na base impoñible do aforro na forma e cos límites establecidos no artigo 49 da mesma Lei.

As operacións de venda de moedas virtuais a cambio de euros realizados á marxe dunha actividade económica deberán ser incluídas na declaración do IRPF correspondente ao período impositivo en que as devanditas operacións se realizasen no apartado "Ganancias e perdas patrimoniais derivadas de transmisións doutros elementos patrimoniais " consignando no recadro [1626] a clave 0, que corresponde a "Moedas virtuais".

b) Intercambio dunha moeda virtual por outra diferente

Normativa: Arts. 37.1.h), 14 e 46.b) Lei IRPF

Delimitación

O intercambio dunha moeda virtual por outra moeda virtual diferente constitúe, na medida en que son bens diferentes, unha permuta, conforme á definición contida no artigo 1.538 do Código Civil, que dispón: “A permuta é un contrato polo que cada un dos contratantes obrígase a dar unha cousa para recibir outra”.

Ganancia ou perda patrimonial

O devandito intercambio, cando se realiza á marxe dunha actividade económica, dá lugar a unha alteración na composición do patrimonio, xa que se substitúe unha cantidade dunha moeda virtual por unha cantidade doutra moeda virtual distinta, e con ocasión desta alteración ponse de manifesto unha variación no valor do patrimonio materializado no valor da moeda virtual que se adquire en relación co valor ao que se obtivo a moeda virtual que se entrega a cambio.

En consecuencia, o intercambio entre moedas virtuais diferentes realizadas por un contribuínte á marxe dunha actividade económica dá lugar á obtención de renda que se cualifica como ganancia ou perda patrimonial.

Para cuantificar a ganancia ou perda patrimonial aplícase a norma de valoración específica da permuta prevista no artigo 37.1.h) da Lei do IRPF conforme á cal a ganancia ou perda patrimonial determinarase pola diferenza entre o valor de adquisición da moeda virtual que se entrega e o maior dos dous seguintes:

• O valor de mercado da moeda virtual entregada.

• O valor de mercado do ben ou dereito que se recibe a cambio.

Para os efectos de posteriores transmisións, o valor de adquisición das moedas virtuais obtidas mediante permuta será o valor que tivese en conta o contribuínte por aplicación da regra prevista no citado artigo 37.1.h) como valor de transmisión na devandita permuta.

No que fai ao valor de mercado correspondente ás moedas virtuais que se permutan, é o que correspondería ao prezo acordado para a súa venda entre suxeitos independentes no momento da permuta.

Imputación temporal da ganancia

Esta imputación producirase, de acordo co artigo 14 da Lei do IRPF, no momento en que se proceda ao intercambio das moedas virtuais.

A perda patrimonial que poida orixinarse nun intercambio entre moedas virtuais diferentes debe ser obxecto de acreditación (a solicitude, se é o caso, dos órganos de xestión e inspección tributaria) a través dos medios de proba xeralmente admitidos en Dereito.

Clase de renda

O importe das ganancias ou perdas patrimoniais procedentes das operacións de permuta entre moedas virtuais diferentes, constitúen renda do aforro conforme ao previsto no artigo 46. b) da Lei do IRPF e intégranse e compensan na base impoñible do aforro na forma e cos límites establecidos no artigo 49 da mesma Lei:

As operacións de intercambio entre moedas virtuais realizadas á marxe dunha actividade económica deberán ser incluídas na declaración do IRPF correspondente ao período impositivo en que as devanditas operacións se realizasen, que, se é o caso, deba presentar o contribuínte no apartado "Ganancias e perdas patrimoniais derivadas de transmisións doutros elementos patrimoniais " consignando no recadro [1626] a clave 0, que corresponde a "Moedas virtuais".

c) Perdas patrimoniais. Denuncia por non devolución das moedas depositadas ou quebra da plataforma de compravenda de moedas virtuais

Normativa: Arts. 14.2.k) e 45 Lei IRPF

Nestes casos, o importe dun crédito non devolto ao seu vencemento non constitúe de forma automática unha perda patrimonial, ao manter o acredor o seu dereito de crédito, debendo acudir á regra especial de imputación temporal prevista no artigo 14.2.k) da Lei do IRPF para estes supostos de créditos non cobrados.

Imputación temporal da perda

Segundo o artigo 14.2.k) da Lei do IRPF   as perdas patrimoniais derivadas de créditos vencidos e non cobrados poderán imputarse ao período impositivo en que concorra algunha das seguintes circunstancias:

1. Que adquira eficacia unha quitación establecida nun acordo de refinanciamento xudicialmente homologable aos que se refire o artigo 71 bis e a disposición adicional cuarta da Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal, ou nun acordo extraxudicial de pagamentos aos que se refire o Título X da mesma Lei.

2. Que, encontrandose o debedor en situación de concurso, adquira eficacia o convenio en que se acorde unha quitación no importe do crédito conforme ao que se dispón no artigo 133 da Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal, en cuxo caso a perda computarase pola contía da quitación.

   Noutro caso, que conclúa o procedemento concursal sen que se satisfixese o crédito agás cando se acorde a conclusión do concurso polas causas ás que se refiren os apartados 1.º, 4.º e 5.º do artigo 176 da Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal.

3. Que se cumpra o prazo dun ano desde o inicio do procedemento xudicial distinto dos de concurso que teña por obxecto a execución do crédito sen que este fose satisfeito.

Cando o crédito fóra cobrado con posterioridade ao cómputo da perda patrimonial a que se refire esta letra k), imputarase unha ganancia patrimonial polo importe cobrado no período impositivo en que se produza o devandito cobramento

Clase de renda

Ao tratarse dunha perda patrimonial que non se puxo de manifesto con ocasión de transmisións de elementos patrimoniais, formará parte da renda xeral, debendo integrarse na base impoñible xeral do IRPF (artigos 45 e 48 da Lei do IRPF).