6.2 Límites e exceso de achegas

A. Achegas anuais máximas a sistemas de previsión social que poden dar dereito a reducir a base impoñible

Normativa: Art. 51.6 e disposición adicional décimo sexta Lei  IRPF

• Achegas anuais máximas (agás para seguros colectivos de dependencia)

  A partir do 1 de xaneiro de 2021, o conxunto das achegas anuais máximas realizadas aos sistemas de previsión social, incluíndo, se é o caso, as que fosen imputadas polos promotores, que poden dar dereito a reducir a base impoñible xeral non poderá exceder das cantidades  previstas no artigo 5.3 do texto refundido da Lei de regulación dos Plans e Fondos de Pensións que, tras a modificación operada no mesmo pola disposición final décima segunda da Lei 11/2020, do 30 de decembro, de Orzamentos Xerais do Estado para o ano 2021, son as seguintes:

  • 2000 euros anuais polas totais achegas e contribucións empresariais.

  • O límite anterior increméntase en 8.000 euros adicionais, sempre que tal incremento proveña de contribucións empresariais.

  Aos efectos do cálculo deste límite, as achegas propias que o empresario individual realice a plans de pensións de emprego ou a mutualidades de previsión social de que, pola súa parte, sexa promotor e, ademais, partícipe ou mutualista, así como as que realice a plans de previsión social empresarial ou seguros colectivos de dependencia de que, pola súa parte, sexa tomador e asegurado, consideraranse como contribucións empresariais.

  Novidade Renda 2021: redúcese de 8.000 a 2000 euros anuais o límite xeral aplicable na base impoñible das achegas e contribucións a sistemas de previsión social, aínda que se prevé que o novo límite poida incrementarse en 8.000 euros para as contribucións empresariais.

• Achega anual máxima para seguros colectivos de dependencia

Ademais, para as primas satisfeitas pola empresa en virtude de contratos de seguro colectivo de dependencia contratada por esta para cubrir compromisos por pensións e imputados ao traballador establécese un límite adicional, propio e independente dos anteriores, de 5.000 euros anuais.

Estes límites aplicaranse individualmente a cada partícipe integrado na unidade familiar.

A inobservancia polo partícipe do límite de achega prevista no artigo 5.3 do texto refundido da Lei de regulación dos Plans e Fondos de Pensións, non sendo que o exceso de tal límite sexa retirado antes do día 30 de xuño do ano seguinte, será sancionada cunha multa equivalente ao 50 por 100 do devandito exceso, sen prexuízo da inmediata retirada do citado exceso.

Excepcionalmente, a empresa promotora poderá realizar achegas a un plan de pensións de emprego de que sexa promotor cando sexa preciso para garantir as prestacións en curso ou os dereitos dos partícipes de plans que inclúa réximes de prestación definida para a xubilación e puxésese de manifesto, a través das revisións actuariais, a existencia dun déficit no plan de pensións.

B. Límite máximo conxunto de redución

Normativa: Art. 52.1 Lei IRPF

• En xeral

  O límite fiscal máximo  conxunto de redución por achegas e contribucións imputadas polo promotor aos sistemas de previsión social, incluídos, se é o caso, os excesos pendentes de reducir, procedentes dos exercicios 2016 a 2020, está constituído pola menor das cantidades seguintes:

  a) O 30 por 100 da suma dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas percibidos individualmente no exercicio.

  O concepto de rendemento neto do traballo que debe terse en conta para aplicar o citado límite é o definido no artigo 19 da Lei do IRPF, isto é, o resultado de diminuír o rendemento íntegro (incluíndo a minoración por aplicación da redución do artigo 18) no importe dos gastos deducibles.

  Polo que se refire ao rendemento neto de actividades económicas é o determinado con anterioridade á aplicación das reducións previstas artigo 32 da Lei de IRPF. Con esta finalidade, incluiranse na citada suma os rendementos netos de actividades económicas atribuídos por entidades en réxime de atribución de rendas, sempre que o contribuínte partícipe ou membro das mesmas exerza efectivamente a actividade económica.

  b) 2000 euros anuais.

  Este límite increméntase en 8.000 euros, sempre que tal incremento proveña de contribucións empresariais.

  As achegas propias que o empresario individual realice a plans de pensións de emprego ou a mutualidades de previsión social, de que, pola súa parte, sexa promotor e partícipe ou mutualista, así como as que realice a plans de previsión social empresarial ou seguros colectivos de dependencia de que, pola súa parte, sexa tomador e asegurado, consideraranse como contribucións empresariais, para os efectos do cómputo deste límite.

  Polo tanto, para que as achegas propias que o empresario individual realice considérense como contribucións empresariais e inclúanse no cómputo do límite dos 8.000 euros, cumprirá que o aportante sexa a un tempo:

  1. No caso de  achegas a plan de pensións, promotor e partícipe.

  2. No caso de achegas a mutualidades de previsión social, promotor e mutualista.

  3. No caso de plans de previsión social empresarial ou seguros colectivos de dependencia, tomador e asegurado.

  Ademais, 5.000 euros anuais para as primas a seguros colectivos de dependencia satisfeita pola empresa.

• Particularidades relativas aos seguros de dependencia severa ou de gran dependencia

  Cabe distinguir entre seguros privados e seguros colectivos.

  - Seguros privados: sen prexuízo de que estean sometidas aos anteriores límites máximos de redución, no caso de primas satisfeitas a seguros privados que cubran o risco de dependencia severa ou de gran dependencia, deberá terse en conta, ademais, que o conxunto das reducións practicadas por todas as persoas que satisfagan primas a favor dun mesmo contribuínte, incluídas as do propio contribuínte, non poderá exceder de 2000 euros anuais, con independencia da idade do contribuínte e, se é o caso, da idade do aportante .

  - Seguros colectivos: os compromisos por pensións asumidas polas empresas, incluíndo as prestacións causadas, poderán instrumentarse, mediante contratos de seguros colectivos de dependencia efectuada de acordo co previsto na disposición adicional primeira do texto refundido da Lei de Regulación dos Plans e fondos de Pensións, aprobado polo Real decreto Lexislativo 1/2002, do 29 de novembro, en que como tomador do seguro figurará exclusivamente a empresa e a condición de asegurado e beneficiario corresponderá ao traballador. Neste caso, as primas satisfeitas pola empresa en virtude destes contratos de seguro e imputadas ao traballador terán un límite de redución propio e independente de 5.000 euros anuais.

  Comentario: a disposición adicional primeira do texto refundido da Lei de Regulación dos Plans e Fondos de Pensións aprobadas por Real decreto Lexislativo 1/2002, do 29 de novembro foi modificada, con efectos desde o 4 de setembro de 2018, polo artigo primeiro do Real Decreto-lei 11/2018, do 31 de agosto, de transposición de directivas en materia de protección dos compromisos por pensións cos traballadores, prevención do branqueo de capitais e requisitos de entrada e residencia de nacionais de países terceiros e polo que se modifica a Lei 39/2015, do 1 de outubro, do Procedemento Administrativo Común das Administracións Públicas (BOE do 4 de setembro).

C. Exceso de achegas realizadas e non reducidas nos exercicios 2016 a 2020

Normativa: Art. 52.2 Lei IRPF e disposición transitoria décimo noveno Regulamento

As achegas realizadas aos sistemas de previsión social, incluídas as contribucións imputadas polo promotor, que non puidesen reducirse nos exercicios 2016 a 2020 por insuficiencia de base impoñible ou  por superar o límite porcentual do 30 por 100 da suma dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas imputaranse ao presente exercicio, sempre que se solicitase nas respectivas declaracións poder reducir o exceso nos cinco exercicios seguintes.

A redución dos excesos destes exercicios 2016 a 2020, realizarase con prioridade á que corresponda ás achegas efectuadas e contribucións imputadas no exercicio e efectuarase con suxeición aos límites máximos de redución que antes se indicou.

Réxime transitorio para o exceso de achegas aos sistemas de previsión social correspondentes aos períodos impositivos 2016 a 2020.

Desde o 1 de xaneiro de 2021,  o límite  conxunto de redución para achegas e contribucións empresariais  (agás para contribucións empresariais a seguros colectivos de dependencia) redúcese a 2000 euros, pero increméntase en 8.000 euros cando proveña de contribucións empresariais. Porén, os  excesos pendentes de redución a 1 de xaneiro de 2021 xeráronse en exercicios en que o límite de redución en base impoñible por cantidades achegadas a sistemas de previsión social non distinguía entre achegas realizadas polo contribuínte e contribucións empresariais realizadas polo promotor. Por esta razón,  resulta necesario cualificar os excesos de 2016 a 2020 e determinar se corresponden a achegas do contribuínte ou a contribucións empresariais.

Con esta finalidade, o Regulamento do IRPF establece  un réxime transitorio que permite que, no caso de que entre as cantidades pendentes de reducir procedentes dos exercicios 2016 a 2020, existan achegas realizadas polo contribuínte e contribucións imputadas polo promotor aos sistemas de previsión social, enténdase que as cantidades pendentes de redución corresponden a contribucións imputadas polo promotor, co límite das contribucións imputadas nos devanditos períodos impositivos. O exceso sobre o devandito límite entenderase que corresponde a achegas do contribuínte.

D. Exceso de achegas e contribucións correspondentes ao exercicio

Normativa: Arts. 52.2 Lei  IRPF  e 51 Regulamento

Os partícipes, mutualistas ou asegurados que efectuasen achegas aos sistemas de previsión social poderán reducir nos cinco exercicios seguintes as cantidades achegadas incluíndo, se é o caso, as achegas do promotor ou as realizadas pola empresa que lles fosen imputadas, que non puidesen ser obxecto de redución na base impoñible por insuficiencia da mesma ou por aplicación do límite porcentual do 30 por 100 da suma dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas anteriormente comentado.

O exceso que, de acordo co sinalado, proceda aplicar nos exercicios seguintes imputarase dentro dos cinco exercicios seguintes, respectando os límites legalmente establecidos  tanto para as achegas anuais máximas aos sistemas de previsión social (artigo 51 da Lei do IRPF) como para o conxunto das reducións a aplicar sobre a base impoñible (artigo 52 da Lei do IRPF ),  aínda que o partícipe, mutualista ou asegurado estea xa xubilado.

Desde o período 2021 cando no exceso que se produza concorran achegas do contribuínte e contribucións imputadas polo promotor, a determinación da parte do exceso que corresponde a unhas e outras realizarase en proporción aos importes das respectivas achegas e contribucións.

Polo tanto , debemos distinguir nos excesos:

• Unha regra específica para os excesos de achegas aos sistemas de previsión social correspondentes aos períodos impositivos 2016 a 2020 (disposición transitoria décimo novena do Regulamento IRPF ).

  Esta regra permite que, no caso de que entre as cantidades pendentes de reducir existan achegas realizadas polo contribuínte e contribucións imputadas polo promotor aos sistemas de previsión social neses exercicios, enténdase que as cantidades pendentes de redución corresponden a contribucións imputadas polo promotor, co límite das contribucións imputadas nos devanditos períodos impositivos. O exceso sobre o devandito límite entenderase que corresponde a achegas do contribuínte.

• Unha regra xeral aplicable aos excesos de achegas aos sistemas de previsión social que se produza a partir do exercicio 2021.

  Esta regra establece que cando no exceso que se produza concorran achegas do contribuínte e contribucións imputadas polo promotor, a determinación da parte do exceso que corresponde a unhas e outras realizarase en proporción aos importes das respectivas achegas e contribucións.

Atención: as cantidades correspondentes ao exceso de achegas realizadas e non reducidas nos exercicios  2016 a 2020 pendentes de aplicar ao inicio do exercicio, as aplicadas na declaración e o remanente pendente de aplicación en exercicios futuros así como as achegas e contribucións de 2021 non aplicadas cuxo importe se solicita poder reducir nos 5 exercicios seguintes, deben facerse constar nos anexos C.2 e C.3 da declaración, nalgún dos seguintes apartados, segundo corresponda: "Exceso non reducido das achegas a sistemas de previsión social (réxime transitorio) correspondentes aos exercicios 2016 a 2020 pendentes de reducir", "Exceso non reducido das contribucións a sistemas de previsión social (réxime transitorio) correspondentes aos exercicios 2016 a 2020 pendentes de reducir", "Achegas a sistemas de previsión social (réxime xeral) correspondentes a 2021, pendentes de reducir nos exercicios seguintes", "Contribucións a sistemas de previsión social (réxime xeral) correspondentes a 2021, pendentes de reducir nos exercicios seguintes" ou ben no apartado relativo a "Excesos non reducidos derivados de contribucións empresariais a seguros colectivos de dependencia pendente de reducir nos exercicios seguintes".