Concepto de adquisición, construción, rehabilitación e ampliación da vivenda habitual

Concepto de adquisición de vivenda habitual

Enténdese por adquisición de vivenda habitual, para os efectos da dedución, a adquisición en sentido xurídico do dereito de propiedade ou pleno dominio da mesma, aínda que este sexa compartido, sendo indiferente o negocio xurídico que a orixine. Así, a adquisición poderá efectuarse por compravenda, permuta, herdanza, legado ou doazón. Exclúese, pois, do concepto de adquisición válida para a aplicación da dedución, a adquisición da núa propiedade, usufruto ou outros dereitos reais de gozo ou gozo sobre a vivenda habitual.

A dedución por adquisición de vivenda habitual poderá aplicarse se con anterioridade ao 1 de xaneiro de 2013 adquirísese xuridicamente a propiedade da mesma. É dicir, se con anterioridade á devandita data concorren o contrato (título) e a tradición ou entrega da vivenda (xeito).

Precisións :

Nos supostos de nulidade matrimonial, divorcio ou separación xudicial, o contribuínte poderá seguir practicando esta dedución polas cantidades satisfeitas no período impositivo para a adquisición de que foi durante a vixencia do matrimonio a súa vivenda habitual, sempre que continúe tendo esta condición para os fillos comúns e o proxenitor en cuxa compañía queden.

Tamén poderá practicar dedución polas cantidades satisfeitas, se é o caso, para a adquisición da vivenda que constitúa ou vaia a constituír a súa vivenda habitual, co límite conxunto de 9.040 euros anuais.
Recoñécese o dereito de aplicarse a dedución por investimento en vivenda habitual aínda non sendo titular do pleno dominio cando se trate de supostos en que a vivenda habitual se adquiriu orixinariamente en plena propiedade polo cónxuxes en prol indiviso ou para a sociedade conxugal, e, constituíndo aquela a vivenda habitual de ambos os dous e dos seus fillos menores, sobrevén a desmembración do dominio, non voluntariamente, senón mortis causa polo falecemento dun do cónxuxes, e a vivenda siga constituíndo a residencia habitual da unidade familiar. Véxase ao respecto a Resolución do TEAC de 8 de maio de 2014, Reclamación número 00/00990/2012, recaída en recurso extraordinario de alzada para unificación de criterio.
En caso de extinción dun condominio sobre a vivenda habitual a partir do 1 de xaneiro de 2013, se unha das partes obtén o 100 por 100 da vivenda, terá dereito a aplicarse o 100 por 100 da dedución por adquisición de vivenda habitual, ata un total de 9.040 euros de base, sempre que se aplicase nun exercicio anterior a 2013 a devandita dedución na porcentaxe correspondente á súa participación no condominio.

Neste caso a aplicación da dedución pola parte adquirida ata completar o 100 por 100 do pleno dominio do inmoble terá como límite o importe que tería dereito a deducirse desde a data de extinción do condominio o comuneiro que deixa de ser titular do inmoble se a devandita extinción non tivese lugar. A dedución estará condicionada tamén a que ao comuneiro que deixa de ser propietario non se lle esgotase á data de extinción do condominio a posibilidade de seguir practicando a dedución por adquisición de vivenda habitual. Véxase ao respecto a Resolución do TEAC do 1 de outubro de 2020, Reclamación número 00/00561/2020, recaída en recurso extraordinario de alzada para unificación de criterio.

"Construción de vivenda habitual":

O artigo 55 do Regulamento do IRPF, na redacción vixente a 31 de decembro de 2012, asimilaba á adquisición da vivenda habitual a súa "construción" nos supostos en que o contribuínte satisfixese directamente os gastos derivados da execución das obras, ou entregase cantidades a conta ao promotor daquelas , sempre que as obras finalizasen nun prazo non superior a catro anos desde o inicio do investimento ou, nos supostos excepcionais previstos nos apartados 3 e 4 do citado artigo 55 do Regulamento, concedésese unha ampliación do devandito prazo que non podía exceder, en ningún caso, doutros catro anos máis.

Este prazo coas ampliacións finalizou o 19 de marzo de 2021 xa que desde o 14 de marzo ata o 30 de maio estivo suspendido o cómputo do prazo de acordo co que se establece no Real Decreto-lei 11/2020.

Agora ben, os contribuíntes que satisfixesen cantidades para a construción da vivenda habitual con anterioridade a 1 de xaneiro de 2013 e, finalizadas as obras, cumprisen os requisitos de terminación en prazo, ocupación e residencia efectiva e permanente previstas para a mesma, terán dereito a seguir practicando a dedución, cando utilizasen financiamento alleo.

Concepto de rehabilitación de vivenda habitual

Normativa: Art. 55.5 Regulamento IRPF

Para os efectos desta modalidade de dedución, considérase rehabilitación de vivenda habitual as obras realizadas na mesma que cumprisen calquera dos seguintes requisitos:

Que as obras fosen cualificadas ou declaradas como actuación protexida en materia de rehabilitación de vivendas, nos termos previstos no Real decreto 1186/1998, do 12 de xuño, sobre medidas de financiamento de actuacións protexidas en materia de vivenda e solo do Plan 1998-2001 (BOE do 26); no Real decreto 1/2002, do 11 de xaneiro, sobre medidas de financiamento de actuacións protexidas en materia de vivenda e solo do Plan 2001-2005 (BOE do 12); no Real decreto 801/2005, do 1 de xullo, polo que se aproba o Plan Estatal 2005-2008, para favorecer o acceso dos cidadáns á vivenda, no Real decreto 2066/2008, do 12 de decembro, polo que se regula o Plan Estatal de Vivenda e Rehabilitación 2009-2012 (BOE do 24) ”; no Real decreto 106/2018, do 9 de marzo, polo que se regula o Plan Estatal de Vivenda 2018-2021 (BOE do 10).
Que as obras teñan por obxecto principal a reconstrución da vivenda mediante a consolidación e o tratamento das estruturas, fachadas ou cubertas e outras análogas, sempre que o custo global das operacións de rehabilitación exceda do 25 por 100 do prezo de adquisición se se efectuase a adquisición durante os dous anos inmediatamente anteriores ao inicio das obras de rehabilitación ou, noutro caso, do valor de mercado que tivese a vivenda no momento do devandito inicio. Con esta finalidade, descontarase do prezo de adquisición ou do valor de mercado da vivenda a parte proporcional correspondente ao chan.

Concepto de ampliación da vivenda habitual

Enténdese por ampliación de vivenda habitual o aumento da súa superficie habitable, producido mediante cerramento de parte descuberta ou por calquera outro medio, de forma permanente e durante todas as épocas do ano. Así, dentro deste concepto enténdese comprendida tanto a adquisición dunha vivenda contigua como dunha vivenda situada nun nivel inmediatamente superior ou inferior, co fin de unira á vivenda habitual e aumentar deste xeito a superficie habitable da mesma.

Lembre: as obras de rehabilitación ou de ampliación da vivenda habitual darán dereito á dedución cando se satisfixesen cantidades por tales conceptos con anterioridade a 1 de xaneiro de 2013, sempre que ademais as obras terminásense antes do 1 de xaneiro de 2017.