En particular, análise dos gastos do artigo 19.2.f) da LIRPF
Normativa: Artigo 19.2.f) da Lei do IRPF
Atención: os gastos deducibles do artigo 19.2.f) da Lei do IRPF aplícanse por unidade familiar no suposto de tributación conxunta.
Baixo este concepto inclúense as seguintes cantidades deducibles como gastos:
a. Por obtención de rendementos
2000 euros anuais, con carácter xeral, para todos os contribuíntes que obteñan rendementos de traballo.
b. Incremento por mobilidade xeográfica
-
A contía anterior incrementarase 2000 euros anuais adicionais cando se trate de contribuíntes en quen concorran os requisitos que a continuación enuméranse:
-
Que se trate de desempregados inscritos na oficina de emprego.
-
Que acepten un posto de traballo situado nun municipio distinto ao da súa residencia habitual.
-
Que o novo posto de traballo esixa o traslado da súa residencia habitual a un novo municipio.
-
Teñase en conta que o artigo 19.2.f) da Lei do IRPF non contén, para a aplicación do incremento por mobilidade xeográfica, ningún requisito de carácter temporal, nin no referente á permanencia no posto de traballo que se acepta nin no referente á permanencia no municipio ao que traslada a súa residencia con motivo da aceptación do posto de traballo.
No caso do incremento do gasto deducible por mobilidade xeográfica, ao aplicarse o mesmo no exercicio en que se produza o cambio de residencia e no seguinte, o límite debe calcularse individualmente en cada un dos dous exercicios e virá determinado polo rendemento íntegro do traballo que xerou os devanditos gastos en cada un deles , unha vez aplicada, se é o caso, a redución do 30 %sobre rendementos íntegros xerados en máis de dous anos ou que sexan notoriamente irregulares correspondente a ese rendemento e minorado o seu importe, en cada período impositivo, tanto polo resto de gastos deducibles vinculados exclusivamente a tal rendemento, como pola parte proporcional dos restantes gastos deducibles que corresponda á duración do contrato de traballo aceptado. De non obterse rendemento do traballo algún no segundo exercicio do traballo que motivou o cambio de residencia, a cantidade que hai que computar do gasto deducible no devandito exercicio será cero.
-
O importe de 2000 euros anuais adicionais aplicarase no período impositivo en que se produza o cambio de residencia e no seguinte .
Se en tributación conxunta hai máis dun contribuínte con dereito a aplicar o gasto deducible por ese concepto, o importe total que poderá ser obxecto de dedución será de 2000 euros, co límite dos rendementos netos do traballo derivado dos postos de traballo aceptados por todos os contribuíntes que teñan dereito á aplicación dese gasto.
c. Incremento para traballadores activos con discapacidade
Tratandose de persoas con discapacidade que obteñan rendementos do traballo como traballadores activos, a contía xeral incrementarase nas cantidades que se sinalan no cadro seguinte:
A condición de persoa con discapacidade e a súa acreditación coméntase no Capítulo 14.
| Grado de discapacidade | Contía (euros) |
|---|---|
| Igual ou superior ao 33 por 100 e inferior ao 65 por 100 | 3.500 |
| Igual ou superior ao 65 por 100 ou que acrediten necesitar axuda de terceiras persoas ou mobilidade reducida, aínda que non acaden o 65 por 100 de discapacidade | 7.750 |
Para a aplicación destes gastos deducibles en concepto de traballador activo discapacitado requírese que concorran simultaneamente, durante calquera día do período impositivo, as seguintes circunstancias:
1. Ser traballador en activo.
Pola expresión "traballador en activo" recollido no artigo 19.2.f) da Lei do IRPF debe entenderse a daquel que percibe rendementos de traballo como consecuencia da prestación efectiva dos seus servizos retribuídos, por conta allea e dentro do ámbito de organización e enderezo doutra persoa, física ou xurídica, denominada empregadora ou empresario.
Non pode entenderse como traballador activo a un contribuínte en situación legal de desemprego, que desenvolva unha actividade económica, que estea prexubilado, etc.
O Tribunal Supremo, na súa Sentenza núm. 1381/2020, do 22 de outubro, estableceu como doutrina que a normativa tributaria e a laboral permiten equiparar ás persoas que perciben unha prestación por incapacidade laboral transitoria cos traballadores activos, aos efectos da minoración dos rendementos do traballo no IRPF (ROJ STS 3518/2020).
2. Ter o grao de discapacidade esixido, que deberá acreditarse conforme ao previsto no artigo 72 do Regulamento do IRPF.
Con esta finalidade no IRPF teñen a consideración de persoa con discapacidade aqueles contribuíntes cun grao de minusvalía igual ou superior ao 33 por cento.
No referente á acreditación do grao de minusvalía deberá efectuarse mediante certificado ou resolución expedida polo Instituto de Migracións e Servizos Sociais ou o órgano competente das Comunidades Autónomas. Non obstante, considerarase acreditado un grao de minusvalía igual ou superior ao 33 por cento no caso dos pensionistas da Seguridade Social que teñan recoñecida unha pensión de incapacidade permanente total, absoluta ou gran invalidez e no caso dos pensionistas de clases pasivas que teñan recoñecida unha pensión de xubilación ou retiro por incapacidade permanente para o servizo ou inutilidade. Igualmente, considerarase acreditado un grao de minusvalía igual ou superior ao 65 por cento, cando se trate de persoas cuxa incapacidade sexa declarada xudicialmente, aínda que non acade o devandito grao.
No suposto de tributación conxunta de unidades familiares en que existan varios traballadores activos que teñan a consideración de persoa con discapacidade, o importe total do gasto deducible por ese concepto será a contía que corresponda ao contribuínte con maior grao de discapacidade, co límite da suma dos rendementos netos do traballo correspondente aos períodos en que os contribuíntes, con dereito a aplicar este concepto de gasto, sexan traballadores en activo e con discapacidade.
d. Límite dos gastos deducibles en concepto doutros gastos distintos
Os gastos deducibles en concepto doutros gastos distintos terán como límite o rendemento íntegro do traballo que xerou os devanditos gastos, unha vez aplicadas se é o caso as reducións do artigo 18 da Lei do IRPF correspondente a ese rendemento, e minorado no resto de gastos deducibles establecidos no artigo 19 da Lei do IRPF que corresponden, exclusiva ou proporcionalmente, a eses rendementos.
Para os efectos da aplicación deste límite, cando o contribuínte obteña no mesmo período impositivo rendementos derivados dun traballo que permita computar un maior gasto deducible no concepto de mobilidade xeográfica e no de traballador activo con discapacidade, e outros rendementos do traballo, o incremento do gasto deducible atribuirase exclusivamente aos rendementos íntegros do traballo sinalado en primeiro lugar.
En consecuencia, o límite dos gastos incrementados regulados nos parágrafos segundo e terceiro da letra f) do artigo 19.2) da Lei de IRPF é o rendemento íntegro vinculado a eles, unha vez aplicadas se é o caso as reducións do artigo 18 da Lei do IRPF, menos os gastos deducibles vinculados exclusivamente ao rendemento obtido e a parte proporcional dos restantes que corresponda á duración do contrato de traballo aceptado ou do número de días en que concorran as circunstancias de traballador en activo e con discapacidade.
No caso de que, en tributación individual ou conxunta, coincidan o incremento de gasto deducible por mobilidade xeográfica e por traballador activo con discapacidade, os rendementos que limitan a contía que hai que deducir por ambos os dous conceptos é a resultante da suma dos rendementos que xeran o dereito a deducir por un ou ambos os dous conceptos.
Exemplo:
Don J.F.T cunha discapacidade recoñecida do 34 por 100 durante 2021 estivo traballando o mes de xaneiro nunha empresa obtendo uns rendementos netos de 1.000 euros. Posteriormente, estivo desempregado ata o mes decembro en que aceptou un posto de traballo que lle esixiu cambiar a súa residencia a outro municipio e polo que obtivo uns rendementos netos de 800 euros. Durante o tempo que estivo desempregado estivo inscrito na oficina de emprego e cobrou 6.000 euros.
Determinar os gastos deducibles en concepto de incremento por mobilidade xeográfica e por traballador activo con discapacidade.
Solución
Importe total dos gastos deducibles por ambos os dous conceptos (2000 + 3.500) = 5.500
Por mobilidade xeográfica: 2000
Por traballador activo con discapacidade: 3.500
Límite dos gastos incrementados (1.000 + 800) (1) = 1.800
Importe a deducir (2) = 1.800
Notas ao exemplo:
(1) Os rendementos netos totais correspondentes a mobilidade xeográfica e traballador activo con discapacidade: 1.000 euros do mes de xaneiro e 800 euros polo posto de traballo que lle esixiu trasladar a súa residencia habitual. (Volver)
(2) O contribuínte poderá deducir 1.800 euros optando ben por deducir 1.800 euros por traballador activo con discapacidade e non deducir nada por mobilidade xeográfica, ou ben por deducir 800 euros por mobilidade xeográfica e 1.000 euros por traballador activo con discapacidade. (Volver)