Caso práctico

Don L.H.I. é propietario dunha propiedade rústicas en que se dedica ás actividades de agricultura e explotación de gañado ovino de carne, cuxas cabezas se alimentan fundamentalmente cos pastos que se producen no propio predio, actividades todas elas incluídas no réxime especial da agricultura, gandaría e pesca (IVE ) do Imposto sobre o Valor Engadido (IVE ). O titular non desenvolve ningunha outra actividade económica.

Os produtos que cultiva, todos eles destinados á venda, consisten en millo e produtos hortícolas varios (leitugas, xudías e acelgas).
No exercicio 2022 o custo de persoal asalariado correspondente a unha persoa que traballa a xornada completa na actividade desde o ano 2008 ascendeu a 18.000 euros. As retribucións satisfeitas a este traballador no exercicio 2022, incluídas no custo de persoal asalariado, ascenden a 14.000 euros.
No devandito exercicio o importe do gasóleo agrícola necesario para a actividade agrícola ascende a 6.000 euros, segundo consta documentado nas facturas de combustible que o titular conserva.

Don L.H.I. opta por imputar os ingresos da súa actividade de acordo co criterio de cobramentos e pagamentos, de acordo co que, os ingresos correspondentes a 2022 que constan no libro rexistro de ingresos foron os seguintes:

Concepto	Importe	Compensación IVE	Total
Totais ingresos computables (euros)			108.515
Notas ao cadro: ⁽¹⁾ No ano anterior (2021), os ingresos correspondentes á realización de traballos para outros agricultores representaron unicamente o 6 por 100 do volume total de ingresos do devandito exercicio. Por conseguinte, en 2022 os devanditos traballos considéranse incluídos no réxime especial da agricultura, gandaría e pesca para os efectos do IVE e non constitúen actividade independente para os efectos do método de estimación obxectiva do IRPF, debendo computarse como un produto ou servizo diferenciado máis dentro da única actividade agrícola e gandeira realizada polo seu titular. ^(Volver) ⁽²⁾Ao ser os destinatarios dos devanditos traballos outros agricultores acollidos tamén ao réxime especial da agricultura, gandaría e pesca do IVE, non procede o reintegro de compensacións en relación con estas operacións. ^(Volver)
Ingresos por venda de millo	49.000	5.880	54.880
Ingresos por venda de años	27.000	2.835	29.835
Ingresos por venda produtos hortícolas	17.000	2.040	19.040
Ingresos por traballos realizados para outros Agricultores acollidos ao réxime especial da agricultura, gandaría e pesca do IVE ⁽¹⁾	4.760	-- ⁽²⁾	4.760

Ademais dos ingresos anteriores, don L.H.I. ten anotado no mencionado libro rexistro outro ingreso por importe de 6.250 euros, correspondente á cantidade percibida en 2022 en concepto de axuda directa desencaixada da Política Agraria Común (PAC).

Pola súa banda, no seu libro rexistro de bens de investimento figuran as seguintes anotacións a 31 de decembro de 2021, relativas aos elementos do inmobilizado afecto á actividade de que o titular conserva xustificación documental completo:

Elemento	Entrada en funcionamento	Valor de adquisición	Amortización acumulada a 31-12-2021
⁽¹⁾O valor de adquisición rexistrado (valor amortizable) non inclúe o valor do solo.^(Volver)
Nave almacén e corte	10-02-2010	36.000 ⁽¹⁾	22.000
Remolque	10-02-2010	3.155	3.155
Máquina abonadora	10-02-2015	7.500	7.200
Instalación de rega	10-02-2017	2.500	1.015
Tractor, accesorios e apeiros	10-02-2017	28.800	9.800

Finalmente, durante o exercicio 2022 adquiriu diversos útiles de labranza nova por 1.260 euros, sen que o valor unitario de ningún deles supere a cantidade de 601,01 euros.

Solución:

Cuestión previa: actividades realizadas.

As actividades realizadas por don L.H.I. están todas elas incluídas no réxime especial da agricultura, gandaría e pesca do Imposto sobre o Valor Engadido, polo que, para os efectos da aplicación do método de estimación obxectiva do IRPF, trátase dunha única actividade, cuxa clave identificativa é a 1 (agrícola ou gandeira susceptible de estar incluída no réxime especial da agricultura, gandaría e pesca do IVE ).

1ª Fase: Determinación do rendemento neto previo.

Como operación previa, cómpre determinar os ingresos computables correspondentes a cada un dos produtos obtidos e servizos prestados no exercicio da actividade, tendo en conta que o importe da axuda directa desencaixada da Política Agraria Común (PAC) deberá acumularse aos ingresos procedentes dos distintos cultivos e explotacións, en proporción aos seus respectivos importes, sen incluír para tal fin os ingresos por outros traballos e servizos accesorios.

Polo tanto, os ingresos computables serán os seguintes:

Ingresos totais procedentes de cultivos e explotacións: 54.880 (Millo) + 29.835 (Años) + 19.040 (p. hortícolas) = 103.755 euros.

Ingresos computables por venda de millo

Ingresos rexistrados: 54.880

Parte proporcional da axuda directa desencaixada da PAC (54.880 ÷ 103.755 x 6.250) = 3.305,86

Ingresos computables (54.880 + 3.305,86) = 58.185,86

Ingresos computables por venda de gañado ovino de carne

Ingresos rexistrados: 29.835

Parte proporcional da axuda directa desencaixada da PAC (29.835 ÷ 103.755 x 6.250) = 1.797,20

Ingresos computables (29.835 + 1.797,20) = 31.632,20

Ingresos computables por venda de produtos de horticultura

Ingresos rexistrados: 19.040

Parte proporcional da axuda directa desencaixada da PAC (19.040 ÷ 103.755 x 6.250): 1.146,93

Ingresos computables (19.040 + 1.146,93) = 20.186,93

Ingresos computables por outros traballos e servizos accesorios

Ingresos rexistrados e computables: 4.760

Aplicando aos ingresos procedentes de cada un dos produtos e servizos os correspondentes índices de rendemento neto, o rendemento neto previo determínase como segue:

Código produto	Tipo de produto/servizo	Ingresos computables	Índice de rendemento	Rendemento base produto
Rendemento neto previo (suma)				21.234,55
3	Gañado ovino de carne	31.632,20	0,09	2.846,90
6	Millo	58.185,86	0,18	10.473,45
6	Produtos da horticultura	20.186,93	0,26	5.248,60
15	Outros traballos e servizos accesorios	4.760,00	0,56	2.665,60

2ª Fase: Determinación do rendemento neto minorado.

Redución do 35 por 100 do prezo de adquisición do gasóleo agrícola (D.A.7ª Orde HFP /1172/2022, do 29 de novembro-BOE do 1 de decembro-)

Ao tratarse de adquisicións de gasóleo agrícola necesario para o desenvolvemento da actividade documentada mediante as correspondentes facturas, procede aplicar esta redución polo seguinte importe:

35% s/ 6.000 euros (importe do gasóleo agrícola 2022) = 2.100 euros

Importe das amortizacións do inmobilizado afecto á actividade .

Utilizando a táboa de amortización contida na Orde HFP/1335/2021, do 1 de decembro (BOE do 2 de decembro), e de acordo coas regras para a súa aplicación establecida na mesma, o importe da amortización que pode deducirse do rendemento neto previo determínase do seguinte xeito:

Elemento patrimonial	Valor adquisición	Coeficiente máximo	Período amortizable	Amortización
Totais amortizacións	11.185
Notas ao cadro: ⁽¹⁾O 31-12-2022, o remolque xa estaba completamente amortizado, polo que non procede computar importe algún por este concepto en 2022. ^(Volver) ⁽²⁾Como o importe que resultaría da aplicación do coeficiente lineal máximo é superior á cantidade pendente de amortizar a 31-12-2021, que ascende a 300 euros (7.500 – 7.200), a amortización da máquina abonadora efectuouse por esta última cantidade. ^(Volver) ⁽³⁾Poden amortizarse libremente por ser o seu valor unitario inferior a 601,01 euros e porque, ademais, o importe global dos elementos patrimoniais novos adquiridos no ano 2022 non supera a cantidade de 3.005,06 euros. ^(Volver)
Nave almacén e corte	36.000	5%	Todo o ano	1.800
Remolque	3.155&	Irrelevante ⁽¹⁾		0
Máquina abonadora	7.500	25%	Todo o ano	300 ⁽²⁾
Instalación de rega	2.500	25%	Todo o ano	625
Tractor e accesorios	28.800	25%	Todo o ano	7.200
Útiles de labranza	1.260	100% ⁽³⁾	Irrelevante	1.260

Rendemento neto minorado (resumo):

Rendemento neto previo: 21.234,55

menos: Redución por adquisición de gasóleo agrícola: 2.100

menos: Amortización do inmobilizado material e intanxible: 11.185

igual a: Rendemento neto minorado: 7.949,55

3ª Fase: Índices correctores e determinación do rendemento neto de módulos.

Unicamente resulta aplicable neste caso o índice corrector por utilización de persoal asalariado, cuxo custo representa o 16 por 100 respecto do volume total de ingresos (18.000 ÷ 114.765 x 100 = 15,68 %).

Como a citada porcentaxe está comprendida entre o 10 e o 20 por 100, procede aplicar o índice corrector 0,90. Polo tanto:

Rendemento neto de módulos: (7.949,55 x 0,90) = 7.154,59 euros

4ª Fase: Determinación do rendemento neto da actividade.

Redución de carácter xeral: 25% s/7.154,59 = 1.788,65 euros

Comentario: a disposición adicional oitava da Orde HFP/1172/2022, do 29 de novembro (BOE do 1 de decembro), elevou do 5 ao 15 por 100 a redución xeral prevista na disposición adicional primeira da Orde HFP/1335/2021, do 1 de decembro, pola que se desenvolven para o ano 2022 o método de estimación obxectiva do Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas e o réxime especial simplificado do Imposto sobre o Valor Engadido. Non obstante, con obxecto de ter en conta o forte incremento dos custos soportados polo sector agrario como consecuencia da guerra de Ucraína, o artigo 2 da Orde HFP /405/2023, do 18 de abril, pola que se reducen para o período impositivo 2022 os índices de rendemento neto e a redución xeral aplicable no método de estimación obxectiva do Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas para as actividades agrícolas e gandeiras afectadas por diversas circunstancias excepcionais (BOE do 25 de abril) volveu elevar a devandita redución xeral ao 25 por 100 para as actividades agrícolas, gandeiras e forestais que determinen o rendemento neto polo método de estimación obxectiva.
Ao non existir gastos extraordinarios por circunstancias excepcionais nin dereito á redución por agricultores novos, o rendemento neto da actividade é o seguinte: 7.154,59 – 1.788,65 = 5.365,94 euros

5ª Fase: Determinación do rendemento neto reducido da actividade.

Redución por irregularidade

Ao non computarse ningún tipo de rendemento con período de xeración superior a dous anos, nin tampouco ningún obtido de forma notoriamente irregular no tempo, non procede aplicar redución algunha por este concepto. Polo tanto:

Rendemento neto reducido da actividade = Rendemento neto da actividade (5.365,94 euros)

Determinación do rendemento neto reducido total da actividade

Redución polo exercicio de determinadas actividades económicas:

Ao ser os rendementos das actividades económicas inferiores a 12.000 euros aplícase a redución do artigo 32.2.3º da Lei do IRPF.

Ao ser inferior a 8.000 euros (5.365,94 euros), corresponde o importe da redución a aplicar é de 1.620 euros.

Polo tanto:

Rendemento neto da actividade = 5.365,94

menos: Redución do artigo 32.2.3º da Lei do IRPF = 1.620

igual a: Rendemento neto reducido total da actividade = (5.365,94 – 1.620) = 3.745,94