2. Renuncia á aplicación do réxime de estimación obxectiva e ao réxime especial simplificado do IVE ou do IXIC

Renuncia expresa

Normativa: Arts. 33.1 a) e 4 Regulamento IRPF.

Véxase tamén art. 5 Orde HFP/1359/2023, do 19 de decembro (BOE do 21 de decembro), disposición transitoria segunda Real Decreto-lei 8/2023, do 27 de decembro (BOE do 28 de decembro), e art. 12 Real Decreto-lei 7/2024, do 11 de novembro (BOE do 12 de novembro)

A renuncia expresa tanto ao método de estimación obxectiva como aos réximes especiais simplificados e da agricultura, gandaría e pesca do IVE ou simplificado e da agricultura e gandaría do IXIC, deberá efectuarse, como regra xeral, mediante a presentación da declaración censual no mes de decembro anterior ao inicio do ano natural en que deba producir efecto.

Excepcionalmente para o exercicio 2024, a disposición transitoria segunda do Real Decreto-lei 8/2023, do 27 de decembro, polo que se adoptan medidas para afrontar as consecuencias económicas e sociais derivadas dos conflitos en Ucraína e Oriente Próximo, así como para paliar os efectos da seca (BOE do 28 de decembro), permitiu exercitar a renuncia ou revogación da renuncia ampliando o prazo desde o 29 de decembro de 2023 ata o 31 de xaneiro de 2024. Agora ben, as renuncias ou revogacións presentadas para o ano 2024, durante o mes de decembro de 2023, con anterioridade ao inicio do prazo sinalado previamente, entendéronse presentadas en período hábil. Non obstante, os contribuíntes poderán modificar a opción exercitada durante o mes de decembro, se é o caso, no prazo comprendido entre o 29 de decembro de 2023 e o 31 de xaneiro de 2024.
Non obstante, excepcionalmente para o exercicio 2024, adoptáronse con respecto á renuncia expresa ao método de estimación obxectiva as seguintes medidas para os contribuíntes do IRPF que desenvolvan actividades económicas nos termos municipais afectados pola DANA :

Os contribuíntes do IRPF que desenvolvan actividades económicas nos termos municipais citados no anexo do Real Decreto-lei 6/2024, do 5 de novembro, polo que se adoptan medidas urxentes de resposta ante os danos causados pola Depresión Illada en Niveis Altos (DANA) en diferentes municipios entre o 28 de outubro e o 4 de novembro de 2024 e que viñesen determinando o rendemento neto no período impositivo 2024 polo método de estimación obxectiva, poderán renunciar á aplicación do mesmo no devandito período impositivo 2024 durante o mes de decembro do devandito ano ou mediante a presentación no prazo regulamentario da declaración correspondente ao pagamento fraccionado do cuarto trimestre de 2024.

O sinalado no parágrafo anterior non resultará de aplicación no suposto de que o contribuínte cesase no exercicio da súa actividade con anterioridade a 29 de outubro de 2024.

Para iso, os contribuíntes poderán renunciar ao método de estimación obxectiva durante o mes de decembro de 2024 ou mediante a presentación d o pagamento fraccionado correspondente ao cuarto trimestre de 2024 conforme ao método de estimación directa (é dicir, presentando o modelo 130, en lugar do 131).

Neste caso, tributarán en 2024 de acordo coa modalidade simplificada do método de estimación directa aínda que deberán cumprir as obrigas formais correspondentes ao devandito período impositivo previsto nos apartados 6 e 7 do artigo 68 do Regulamento para os contribuíntes que desenvolven as súas actividades polo método de estimación obxectiva.

Adicionalmente, para o ano 2025 ou 2026, estableceuse de forma excepcional que estes contribuíntes poidan volver tributar no réxime de estimación obxectiva sempre que cumpran os requisitos para a súa aplicación, revogando a renuncia anterior durante o mes de decembro de 2024 ou 2025, ou mediante a presentación en prazo da declaración correspondente ao pagamento fraccionado do primeiro trimestre do exercicio 2025 ou 2026, segundo corresponda, na forma disposta para o método de estimación obxectiva. É dicir, elimínase a vinculación obrigatoria de tres anos para a renuncia ao método de estimación obxectiva.
No suposto de inicio de actividade, a renuncia efectuarase no momento de presentar a declaración censual de inicio de actividade.

A renuncia deberá presentarse mediante o modelo 036 de declaración censual de alta, modificación e baixa no Censo de empresarios, profesionais e retenedores ou no modelo 037 de declaración censual simplificada de alta, modificación e baixa no citado Censo de empresarios, profesionais e retenedores, aprobados pola Orde EHA/1274/2007, do 26 de abril.

Renuncia tácita

Normativa: Art. 33.1 b) Regulamento IRPF.

Véxase tamén art. 5 Orde HFP/1359/2023, do 19 de decembro (BOE do 21 de decembro)

Enténdese efectuada a renuncia ao método de estimación obxectiva pola presentación no prazo regulamentario (ata o 20 de abril) da declaración correspondente ao pagamento fraccionado do primeiro trimestre do ano natural en que deba prover efectos na forma disposta para o método de estimación directa.

En caso de inicio da actividade, entenderase efectuada a renuncia cando se realice no prazo regulamentario o pagamento fraccionado correspondente ao primeiro trimestre de exercicio da actividade na forma disposta para o método de estimación directa.

Consecuencias da renuncia

Normativa: Arts. 33.2 e 3 Regulamento IRPF e 12 Real Decreto-lei 7/2024, do 11 de novembro (BOE do 12 de novembro)

A renuncia ao método de estimación obxectiva en relación cunha actividade calquera orixina, para os efectos do IRPF, que o contribuínte quede sometido obrigatoriamente ao método de estimación directa, na modalidade do mesmo que corresponda, para a determinación do rendemento neto da totalidade das actividades que desenvolva, durante un período mínimo de tres anos.

DANA 2024: non obstante, para o ano 2024, como consecuencia dos danos provocados pola Depresión Illada en Niveis Altos (DANA) nos municipios relacionados no Anexo do Real Decreto-lei 6/2024, do 5 de novembro, permitiuse a renuncia extraordinaria ao método de estimación obxectiva eliminando a vinculación obrigatoria ao prazo de tres anos, de xeito que en 2025 o contribuínte que renunciase, de acordo co que establecido no artigo 12 do Real Decreto-lei 7/2024, poderá volver tributar no método de estimación obxectiva sempre que cumpran os requisitos para a súa aplicación, revogando a renuncia anterior.

Transcorrido este prazo, entenderase prorrogada tacitamente para cada un dos anos seguintes en que puidese resultar aplicable o método de estimación obxectiva, non sendo que se proceda formalmente á revogación da renuncia no mes de decembro anterior ao inicio do ano natural en que deba producir efecto ou excepcionalmente para 2024, no prazo ampliado sinalado con anterioridade.

En todo caso, se no ano inmediato anterior a aquel en que a renuncia ao método de estimación obxectiva deba producir efecto, superásense os límites que determinan o seu ámbito de aplicación, a devandita renuncia terase por non presentada.