Ganancias e perdas patrimoniais que integran a base impoñible do aforro

Normativa: Art. 46 Lei IRPF

As ganancias e perdas patrimoniais que se poñan de manifesto con ocasión de transmisións de elementos patrimoniais integran a base impoñible do aforro e deben declararse na rúbrica que corresponda do epígrafe F2 da declaración.

Poden citarse, a título de exemplo, as seguintes:

Ganancias e perdas patrimoniais derivadas de transmisións ou reembolsos de accións ou participacións de institucións de investimento colectivo (sociedades e fondos de investimento).

Estas ganancias patrimoniais estiveron suxeitas á retención ou ingreso a conta do 19 por 100 no exercicio 2024. O importe destas retencións e ingresos a conta deberá declararse no apartado da declaración correspondente a retencións e demais pagamentos a conta.
Ganancias e perdas patrimoniais derivadas de accións ou participacións negociadas en mercados oficiais.
Ganancias e perdas patrimoniais derivadas da transmisión ou permuta de moedas virtuais por particulares.
Ganancias e perdas patrimoniais derivadas da transmisión de inmobles e dereitos reais sobre bens inmobles.

Ganancias e perdas patrimoniais derivadas da percepción das primas satisfeitas polo outorgamento dun contrato de opción de compra.

O contrato de opción de compra sobre un inmoble, é aquel en que unha das partes (concedente) concede á outra (optante) a facultade exclusiva de decidir sobre a celebración ou non dun contrato principal de compravenda, que terá que celebrarse nun determinado prazo e, nunhas determinadas condicións, podendo ir acompañado do pagamento dunha prima ou prezo por parte do optante .

Polo contrato de opción de compra o optante adquire un dereito, consistente en decidir unilateralmente respecto da realización da compra, e para o cedente xorde a correspondente obriga de venda do obxecto polo prezo convido e no prazo establecido para o exercicio da opción. O concedente da opción queda vinculado a manter a oferta no prazo prefixado, dentro do cal o optante pode facer uso do seu dereito quedando entón extinguida ou consumada a opción de compra, a un tempo que se perfecciona o correspondente contrato de compravenda.

A concesión desta opción de compra (a cambio do pagamento dunha prima), supón un exercicio e limitación do "ius disponendi" do seu titular (en canto o concedente obrígase a non dispor do ben durante o prazo de opción), que representa unha alteración na composición do patrimonio do propietario do ben, situación susceptible de ser incluída no concepto de alteración patrimonial da previsión normativa do IRPF, polo que a renda obtida é unha ganancia patrimonial que tributa de maneira independente á que, se é o caso, poídase producir posteriormente con ocasión da formalización da venda.

A renda obtida a cambio de ofrecer o dereito de opción de compra (a prima do contrato) constitúe unha ganancia cuxa imputación deberá efectuarse, de acordo co previsto no artigo 14.1 da Lei do IRPF, no período impositivo en que se formalice o dereito de opción de compra sobre o inmoble e o seu importe virá determinado polo valor efectivamente satisfeito sempre que non sexa inferior ao valor de mercado, ao non existir custo de adquisición ou mellora, porque a devandita alteración non deriva dunha previa adquisición. Deste valor deduciranse os gastos e tributos inherentes á operación que fosen satisfeitos polo concedente .

No referente á integración das ganancias patrimoniais que se pon de manifesto con ocasión da percepción das primas satisfeitas polo outorgamento dun contrato de opción, as Sentenzas do Tribunal Supremo núm. 803/2022 e 804/2022, ambas as dúas do 21 de xuño (ROJ: STS 2599/2022 e STS 2598/2022, respectivamente) fixaron como criterio a súa integración na renda do aforro definido no artigo 46 da Lei do IRPF, por implicar unha transmisión, fundada na "traditio", derivada da entrega de facultades propias do dereito de propiedade ás que temporalmente renuncia o titular.
Ganancias e perdas patrimoniais derivadas de transmisións doutros elementos patrimoniais como, por exemplo, accións non admitidas a negociación, etc.
Caso particular: venda de bens de segunda man en plataformas dixitais

Para os efectos da súa tributación en IRPF, deben diferenciarse dous tipos de vendedores nas operacións de venda que se efectúan a través destas plataformas: os particulares e os que realizan unha actividade económica.
- Transmisión de bens usados a través de plataformas dixitais, por parte de vendedores particulares:
  
  Se obteñen ganancias patrimoniais pola venda ou vendas que realicen a través de plataformas (é dicir, se venden un produto por un prezo superior ao que o adquiriron) estarán obrigados a declarar a devandita ganancia patrimonial no IRPF, nos recadros [1624] e seguintes, no apartado denominado "Ganancias e perdas patrimoniais derivadas de transmisións doutros elementos patrimoniais (a integrar na base impoñible do aforro)”.
  
  Para determinar a devandita ganancia patrimonial, os valores de adquisición e de transmisión serán os establecidos conforme ao que se dispón nos artigos 35 e seguintes da Lei do IRPF.
  
  Porén, a diferenza do anterior, as perdas patrimoniais (se a venda de bens usada se realiza por un importe inferior ao de adquisición) derivadas destas vendas non serán deducibles ao derivarse do consumo persoal, de acordo co que se dispón no artigo 33.5 da Lei do IRPF.
- Transmisión de bens usados a través de plataformas dixitais, por parte de vendedores empresarios ou profesionais:
  
  Os contribuíntes que realicen unha actividade económica a través das plataformas dixitais deberán tributar nas mesmas condicións que calquera outra actividade económica, emitindo unha factura con IVE ao comprador para cada artigo vendido, e incluír os rendementos netos da súa actividade na súa declaración de IRPF, conforme ao método de determinación do rendemento neto en que se encontren (estimación directa ou estimación obxectiva).
  
  Con esta finalidade, teñase en conta que a Directiva (UE) 2021/514 do Consello, do 22 de marzo de 2021, coñecida como DAC 7, pola que se modifica a Directiva 2011/16/ UE, impón desde o 1 de xaneiro de 2024 aos operadores de plataformas dixitais da UE e externos á UE nova obrigas de rexistro e de comunicación de información sobre as vendas e servizos realizados a través delas por algúns dos seus usuarios.
  
  Este intercambio de información no marco UE compleméntase a nivel internacional coa subscrición por España do Acordo Multilateral entre Autoridades Competentes sobre intercambio automático de información relativa a ingresos obtidos a través de plataformas dixitais no ámbito da Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico (OCDE), así como outros acordos internacionais subscritos co mesmo obxectivo.
  
  En España, a transposición de ambas as dúas normas internacionais realizouse, a nivel legal, mediante a Lei 13/2023, do 24 de maio, que modifica a Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria introducindo unha nova disposición adicional 25ª, que regula as obrigas de información e de dilixencia debida relativas á declaración informativa dos operadores de plataforma obrigada no ámbito da asistencia mutua e, a nivel regulamentario, mediante o Real decreto 117/2024, do 30 de xaneiro e a Orde HAC/72/2024, do 1 de febreiro, pola que se aproban os modelos 040 para xestionar a alta, modificación e baixa no rexistro de operadores de plataforma e 238 para a comunicación de información. Pode consultar máis información a respecto disto a través desta ligazón.
  
  Así, no referente ás operacións de venda de bens materiais distintas do arrendamento ou a cesión temporal de uso de bens inmobles (modelo 179) a DAC 7 obriga os operadores de plataformas dixitais a informar a AEAT sobre aqueles vendedores que, durante un ano natural, completasen máis de 30 vendas e xerado máis de 2000 euros con estas vendas.