Exención
Normativa: Arts. 38.1 Lei IRPF, 41 Regulamento IRPF
As ganancias patrimoniais obtidas na transmisión da vivenda habitual do contribuínte poden resultar exentas, cando o importe total obtido pola transmisión reinvístase na adquisición doutra vivenda habitual nas condicións que se indican a continuación:
Sen prexuízo do anterior, teña en conta a exención da ganancia patrimonial derivada da transmisión da vivenda habitual por maiores de 65 anos ou por persoas en situación de dependencia severa ou gran dependencia coméntase no apartado "Ganancias patrimoniais exentas", deste mesmo Capítulo.
Con esta finalidade a rehabilitación da vivenda se asimila á adquisición da mesma, tendo tal consideración as obras na mesma que cumpran calquera dos seguintes requisitos:
-
Que se trate de actuacións subvencionadas en materia de rehabilitación de vivendas nos termos previstos no Real decreto 233/2013, do 5 de abril, polo que se regula o Plan Estatal de fomento do alugamento de vivendas, a rehabilitación edificatoria, e a rexeneración e renovación urbana, 2013-2016.
-
Que teñan por obxecto principal a reconstrución da vivenda mediante a consolidación e o tratamento das estruturas, fachadas ou cubertas e outras análogas sempre que o custo global das operacións de rehabilitación exceda do 25 por 100 do prezo de adquisición se se efectuase esta durante os dous anos inmediatamente anteriores ao inicio das obras de rehabilitación ou, noutro caso, do valor de mercado que tivese a vivenda no momento do devandito inicio. Con esta finalidade, descontarase do prezo de adquisición ou do valor de mercado da vivenda a parte proporcional correspondente ao chan.
Polo tanto, para que as obras poidan considerarse de rehabilitación, cumprirá en primeiro lugar que a maior parte do importe da obra destínese á consolidación ou tratamento de elementos estruturais da edificación (estruturas, fachadas, cubertas ou elementos estruturais análogos), sen que queden incluídas no devandito concepto as obras de readaptación, redistribución, reacondicionamento e mellora ou reforma da vivenda, tales como redistribución do espazo interior, cambio ou modernización de instalacións de fontanaría, calefacción, electricidade, gas, solado, azulexado, carpintaría, baixada de teitos, etc.
Así mesmo, o contribuínte tamén pode obter o beneficio fiscal da exención por reinvestimento se destina as cantidades obtidas no alleamento da vivenda habitual a satisfacer o prezo dunha nova vivenda habitual en construción, incluída a posibilidade de autopromoción.
Conforme á doutrina fixada pola Sentenza do Tribunal Supremo núm. 1098/2020, do 23 de xullo de 2020, recaída no recurso contencioso-administrativo núm. 4417/2017 (ROJ: STS 2698/2020) no caso do reinvestimento en construción futura deben cumprirse dous requisitos para que sexa de aplicación a exención por reinvestimento:
1º) Que se aplique a totalidade do importe percibido pola venda da anterior vivenda á construción da nova vivenda, dentro do prazo de reinvestimento de dous anos a partir da venda da antiga vivenda habitual.
2º) Que se cumpran os requisitos do artigo 55 do Regulamento do IRPF na redacción vixente a 31 de decembro de 2012, de acordo coa disposición transitoria décimo oitava da Lei do IRPF e a disposición transitoria duodécima do Regulamento do IRPF. Para o cal debe acreditarse a finalización das obras no prazo de catro anos, agás ampliación prevista nos apartados 3 e 4 do artigo 55 do Regulamento do IRPF.
En consecuencia, non procederá a aplicación da exención cando o interesado non acreditase que as obras foron finalizadas e fóronlle entregadas, dentro do prazo de catro anos regulamentariamente establecido, contado desde o inicio do investimento, non sendo que o devandito prazo se ampliase de conformidade co que se dispón nos apartados 3 e 4 do artigo 55 do Regulamento IRPF.
De acordo co anterior, a aplicación da totalidade do importe percibido pola venda da anterior vivenda á construción da nova vivenda, pode efectuarse dentro do prazo de reinvestimento de dous anos a partir da venda da antiga vivenda habitual e tamén nos dous anos anteriores á devandita venda, polo que, os pagamentos que non se realizasen dentro do devandito prazo non se considerarán importe reinvestido. Así mesmo, a vivenda deberá finalizarse nos prazos establecidos no artigo 55 do Regulamento IRPF, que se computarán desde que se realice o primeiro pagamento para a construción da vivenda que se considere importe reinvestido para os efectos da exención por reinvestimento en vivenda habitual.
Suposto especial: transmisión de vivenda habitual con cantidades pendentes de amortizar
Cando para adquirir a vivenda transmitida o contribuínte utilizase financiamento alleo, considerarase, exclusivamente para estes fins, como importe total obtido na transmisión o valor de transmisión nos termos previstos na Lei do IRPF menos o principal do préstamo pendente de amortizar. Nestes supostos, pois, non se considera que exista reinvestimento parcial, aínda que parte do importe obtido na transmisión da vivenda destinásese á amortización do préstamo pendente.