Saltar ao contido principal
Manual práctico de Renda 2024. Tomo 1
Procesando...

2. Conceptos deducibles e base da dedución

Normativa: véxanse arts. 17 e 18 Lei 49/2002, do 23 de decembro, de réxime fiscal das entidades sen fins lucrativos e dos incentivos fiscais ao mecenado

Darán dereito a dedución os donativos, doazóns e achegas de carácter irrevogable, puro e simple, isto é, que non supoñan para o doador unha contraprestación presente ou futura dun ben ou servizo. Conforme ao anterior, as modalidades de doazóns que dan dereito á dedución e a base da mesma son as seguintes:

  • Donativos monetarios. A base da dedución está constituída polo importe do donativo.

  • Donativos ou doazóns de bens ou dereitos. A base da dedución será o valor contable que os citados bens ou dereitos tivesen no momento da súa transmisión e, no seu defecto, o valor determinado conforme ás normas do Imposto sobre o Patrimonio.

  • Cotas de afiliación a asociacións, distintas dos partidos políticos, que non se correspondan co dereito a percibir unha prestación presente ou futura. A base da dedución está constituída polo importe das cotas.

  • Constitución do dereito real de usufruto sobre bens, dereitos ou valores, realizadas sen contraprestación. Nestes supostos, a base de dedución estará constituída por:

    1. Usufruto sobre bens inmobles. O 2 por 100 do valor catastral do inmoble cada ano de duración do usufruto, determinandose proporcionalmente ao número de días que corresponda en cada período impositivo.

    2. Usufruto sobre valores. O importe anual dos dividendos ou intereses percibidos polo usufrutuario en cada un dos períodos impositivos de duración do usufruto.

    3. Usufruto sobre outros bens ou dereitos. O importe anual resultante de aplicar o xuro legal do diñeiro en cada exercicio ao valor do usufruto no momento da súa constitución conforme ás normas do Imposto sobre Transmisións Patrimoniais e Actos Xurídicos Documentados.

  • Donativos ou doazóns de bens que formen parte do Patrimonio Histórico Español ou de bens culturais de calidade garantida. En ambos os dous supostos, a base da dedución será a valoración efectuada para ese fin pola Xunta de cualificación, valoración e exportación.

  • A partir do 1 de xaneiro de 2024, a cesión de uso dun ben moble ou inmoble, por un tempo determinado, realizada sen contraprestación.

    A base de dedución estará constituída polo importe dos gastos soportados polo cedente en relación con tales bens durante o período de cesión, sempre que tivesen a consideración de gastos fiscalmente deducibles de haberse cedido de forma onerosa e estean debidamente contabilizados cando o cedente estea obrigado a levar contabilidade de acordo co Código de Comercio ou lexislación equivalente.

    En ningún caso formarán parte da base da dedución os tributos nin os intereses dos capitais alleos investidos na adquisición ou mellora do ben e demais gastos de financiamento.

O valor determinado de acordo coas regras anteriores ten como límite máximo o valor normal de mercado do ben ou dereito transmitido no momento da súa transmisión.

Atención: o artigo 23.1 da Lei 49/2002 declara que estarán exentas do IRPF que grave a renda do doador ou aportante as ganancias patrimoniais e as rendas positivas que se poñan de manifesto con motivo dos donativos, doazóns e achegas a que se refire o artigo 17 desa mesma Lei.

Regra especial: dereito a dedución no caso de contraprestacións meramente simbólicas

Como novidade para este exercicio, o artigo 17.2 da Lei 49/2022, establece que tamén darán dereito a dedución os donativos, doazóns e achegas aínda cando o doador ou aportante puidese recibir bens ou servizos, de carácter simbólico, entregados ou prestados polo donatario ou beneficiario, desde que o valor dos bens e servizos recibidos:

  • non represente máis do 15 por 100 do valor do donativo, doazón ou achega, e

  • non supere o importe de 25.000 euros.

Con iso preténdese que non se perda o carácter irrevogable, puro e simple dos donativos, doazóns e achegas, xerando dereito á dedución, naqueles supostos en que o doador puidese recibir unha mención honorífica ou un recoñecemento reputacional, pola súa mera condición de doador, sempre que tal mención ou recoñecemento careza de relevancia económica, de xeito que non poida ser considerada unha contraprestación para os efectos do dereito á dedución.

Para precisar que bens e servizos recibidos polo doador do donatario carecen de relevancia económica, evitando que a doazón poida adquirir un carácter oneroso, non perseguido polo lexislador, coútase o importe que puidese recibir o doador ao 15 por 100 do valor do donativo, doazón ou achega realizada, e en calquera caso establécese un límite máximo de 25.000 euros.

Atención: como regra xeral, só dan dereito a dedución os donativos, doazóns e achegas de carácter irrevogable, puro e simple, isto é, as realizadas polo doador de forma gratuíta e sen contraprestación.

Non obstante, esta regra amplíase desde o 1 de xaneiro de 2024 a aquelas doazóns en que exista unha contraprestación meramente simbólica. En tales casos, xerarase tamén dereito á dedución desde que:

  • o valor da contraprestación recibida non represente máis do 15 por 100 do valor do donativo, doazón ou achega realizada, e

  • cun límite máximo de 25.000 euros.