14. Moedas virtuais

Normativa: Arts. 24 Lei Imposta Patrimonio, 39 bis RGAT e disposición transitoria primeiro Real decreto 249/2023, do 4 de abril

O artigo 1.5 da Lei 10/2010, do 28 de abril, de prevención do branqueo de capitais e do financiamento do terrorismo, que foi introducido con ocasión da transposición da Directiva (UE ) 2018/843 do Parlamento Europeo e do Consello, do 30 de maio de 2018, define l a "moeda virtual" (tamén chamada "criptomoneda") como "aquela representación dixital de valor non emitida nin garantida por un banco central ou autoridade pública, non necesariamente asociada a unha moeda legalmente establecida e que non posúe estatuto xurídico de moeda ou diñeiro, pero que é aceptada como medio de cambio e pode ser transferida, almacenada ou negociada electronicamente."

A Directiva (UE ) 2018/843 do Parlamento Europeo e do Consello, do 30 de maio de 2018, modificou a Directiva (UE ) 2015/849, para engadir a definición legal de “moeda virtual”, incorporada pola citada Lei 10/2010. Non obstante, debe terse en conta que a Directiva (UE ) 2015/849 foi recentemente modificada polo Regulamento (UE ) 2023/1113, do 31 de maio, para eliminar a definición de moedas virtuais e incorporar o termo moito máis amplo de “criptoactivos“ que abarca distintos tipos de activos virtuais, entre os cales se encontrarían as “criptomonedas”, aínda que o devandito Regulamento será aplicable a partir do 30 de decembro de 2024. Pola súa banda, o concepto de criptoactivo defínese no Regulamento (UE ) 2023/1114 (Mica).

Tendo en conta esta definición as moedas virtuais considéranse, a efectos fiscais, como bens inmateriais, computables por unidades ou fraccións de unidades, que non son moeda de curso legal, pero que se utilizan como medio de pagamento ao poder ser intercambiados por outros bens, incluíndo outras moedas virtuais, dereitos ou servizos se se aceptan pola persoa ou entidade que transmite o ben ou dereito ou presta o servizo. Ao ter contido económico as moedas virtuais como o resto dos bens de que sexa titular o suxeito pasivo do Imposto sobre o Patrimonio deben ser declarados.

No Imposto sobre o Patrimonio o suxeito pasivo debe declarar o saldo en euros de cada moeda virtual de que sexa titular á data da devindicación do imposto (31 de decembro).

Para efectuar a valoración en euros, o artigo 39 bis do RGAT, establece as seguintes regras:

Tomarase a cotización ás 23:59 horas do 31 de decembro que ofrezan as principais plataformas de negociación ou sitios web de seguimento de prezos ou,
En defecto do anterior, proporcionarase unha estimación razoable do valor de mercado en euros da moeda virtual a 31 de decembro.

Teñase en conta que o devandito valor estimado lle deberá ser facilitado polas persoas e entidades residentes en España e os establecementos permanentes en territorio español de persoas ou entidades residentes no estranxeiro, onde teña depositadas as súas moedas virtuais, de acordo cos datos consignados no modelo 172 (declaración informativa sobre saldos en moedas virtuais) que están obrigados a presentar os devanditos depositarios.

Obriga de informar sobre os saldos de moeda virtual e criterios de valoración dos devanditos saldos

Co fin de mellorar o control tributario dos feitos impoñibles que poden derivarse da tenza de moedas virtuais e as operacións que se puidesen realizar coas mesmas, a Lei 11/2021, do 9 de xullo, de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal, modificou a Lei do IRPF para incorporar certas obrigas de información ao respecto. En concreto, e no que afecta ao IP, quen proporcionen servizos en nome doutras persoas ou entidades para salvagardar claves criptográficas privadas que posibilitan a tenza e utilización de tales moedas terán a obriga de informar sobre os saldos en moedas virtuais.

Vexase ao respecto a Orde HFP/887/2023, do 26 de xullo, pola que se aproban o modelo 172 "Declaración informativa sobre saldos en moedas virtuais" e o modelo 173 "Declaración informativa sobre operacións con moedas virtuais", e establécense as condicións e o procedemento para a súa presentación (BOE do 29 de xullo).

O desenvolvemento regulamentario da devandita obriga levouse a cabo no artigo 39 bis do RGAT, do 27 de xullo, dando lugar á aprobación do modelo 172.

Teñase en conta que as primeiras declaracións relativas ás obrigas de información sobre moedas virtuais deberanse presentar a partir de xaneiro de 2024 respecto da información correspondente ao ano inmediato anterior e respecto das operacións correspondentes ao ano inmediato anterior realizado desde o 25 de abril de 2024. Para maior información pode consultar o seguinte documento de preguntas frecuentes sobre o citado modelo.