Outras consultas IRPF

Con carácter xeral, a declaración do IRPF preséntase de forma individual. Non obstante, as persoas integradas nunha unidade familiar pue­den optar, se así deséxano, por declarar de forma conxunta, sempre que todos os seus membros sexan contribuíntes por este imposto.

Para os efectos do IRPF, existen dúas modalidades de unidade familiar:

1. En caso de matrimonio:

   É unidade familiar a integrada polo cónxuxes non separados legalmente e, se os houber:

   1. Os fillos menores, con excepción dos que, co consentimento dos pais, vivan independentemente destes.

   2. Os fillos maiores de idade incapacitados xudicialmente suxeitos a patria potestade prorrogada ou rehabilitada.

   Lembre: a maioría de idade acádase ao cumprir os 18 anos.

2. En ausencia de matrimonio ou nos casos de separación legal:

   É unidade familiar a formada polo pai ou a nai e a totalidade dos fillos que convivan cun ou outra e reúnen os requisitos sinalados para a modalidade anterior.

Da regulación legal das modalidades de unidade familiar poden extraerse as seguintes conclusións:

• Calquera outra agrupación familiar distinta das anteriores non constitúe unidade familiar para os efectos do IRPF.

• Ninguén poderá formar parte de dúas unidades familiares ao mesmo tempo.

• A determinación dos membros da unidade familiar realizarase atendendo á situa­ción existente o día 31 de decembro de cada ano. Polo tanto, se un fillo cumprise 18 anos durante o ano, xa non formará parte da unidade familiar nese período impositivo. Tampouco formará parte da unidade familiar o membro que faleza durante o período impositivo.

Nas parellas de feito solo un dos seus membros (pai ou nai) pode formar unidade familiar cos fillos que reúnen os requisitos anteriormente comentados e, en consecuencia, optar pola tributación conxunta. O outro membro da parella debe declarar de forma individual. O mis­mo criterio é aplicable nos casos de separación ou divorcio con garda e custodia compartida.

Unha vez exercitada a opción por tributar de forma individual ou conxunta, só é posible mo­dificarla presentando novas declaracións dentro do prazo voluntario de presentación de declaracións. Finalizado o devandito prazo, non poderá cambiarse a opción de tributación para ese período impositivo. A tributación conxunta vincula a todos os membros da unidade familiar; se un calquera dos membros da unidade familiar presenta declaración individual, os restantes membros deberán utilizar este mesmo réxime de tributación.

Minimo persoal
En calquera das modalidades de unidade familiar, o mínimo do contribuínte será de 5.550 euros anuais, con independencia do número de membros integrados na mesma.
O cómputo do incremento por idade ou por discapacidade do contribuínte realizarase de acordo coas circunstancias de cada un do cónxuxes.

Reducións por tributación conxunta:

1. En declaracións conxuntas de unidades familiares integradas por ambos os dous cónxuxes, non separados legalmente, e os seus fillos, se os houber, aplicarase unha redución da base impoñible de 3.400 euros anuais.

2. En declaracións conxuntas de unidades familiares formadas polo pai ou a nai e todos os fillos que convivan cun ou outro aplicarase unha redución da base impoñible de 2.150 euros anuais. Non se aplicará esta redución cando o contribuínte conviva co pai ou a nai dalgún dos fillos que forman parte da súa unidade familiar.

IMPORTANTE: Se se opta por tributación conxunta, deben incluírse na declaración todas as rendas dos membros da unidade familiar, con independencia de que individualmente resulten ou non obrigados a presentar declaración.
Os importes e límites cuantitativos establecidos para os efectos da tributación individual aplicaranse en idéntica contía na tributación conxunta, sen que proceda a súa elevación ou multiplicación en función do número de membros da unidade familiar; non obstante, os límites máximos de redución por achegas a sistemas de previsión social e a patrimonios protexidos das persoas con discapacidade serán aplicados individualmente por cada partícipe ou mutualista integrado na unidade familiar.

Os contribuíntes do Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas poden optar na súa declaración por destinar unha porcentaxe da súa cota íntegra a colaborar co sostemento económico da Igrexa católica e / ou a outros fins de interese social. É dicir, poden optar conxuntamente por ambas as dúas opcións ou por ningunha. En todo caso, sexa cal for a súa decisión respecto da asignación tributaria, non se modifica a contía final do imposto que pagan ou da devolución á que teñan dereito.

Normativa reguladora:

• Asignación tributaria á Igrexa católica

  A disposición adicional décimo oitava da Lei 42/2006, do 28 de decembro, de Orzamentos Xerais do Estado para o ano 2007, en desenvolvemento do previsto no artigo II do Acordo coa Santa Sé estableceu con carácter indefinido e con vixencia desde o 1 de xaneiro de 2007, que o Estado destinará ao sostemento da Igrexa católica o 0,7% da cota íntegra do IRPF correspondente aos contribuíntes que manifesten a súa vontade en tal sentido.

• Asignación de cantidades a fins de interese social

  De acordo co que se establece na disposición adicional quincuaxésima da Lei 48/2015, do 29 de outubro, de Orzamentos Xerais do Estado para o ano 2016 (BOE do 30), para este ano o Estado destinará a subvencionar actividades de interese social o 0,7 por 100 da cota íntegra do IRPF correspondente aos contribuíntes que manifesten expresamente a súa vontade en tal sentido.

  Segundo o artigo 2 do Real Decreto-lei 7/2013, do 28 de xuño, de medidas urxentes de natu­raleza tributaria, orzamentaria e de fomento da investigación, o desenvolvemento e a innovación (BOE do 29), son eixes das actividades de interese xeral consideradas de interese social, e como tales serán tidos en conta na determinación das bases reguladoras das ayu­das financiadas coa porcentaxe fixada do rendemento do Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas a outros fins de interese xeral considerados de interese social, os seguintes:

  1. A atención ás persoas con necesidades de atención integral sociosanitaria.

  2. A atención ás persoas con necesidades educativas ou de inserción laboral.

  3. O fomento da seguridade cidadá e prevención da delincuencia.

  4. A protección do medio natural.

  5. A cooperación ao desenvolvemento.

  No marco dos eixes fixados no apartado anterior, e en execución do previsto no artigo II do Acordo entre o Estado español e a Santa Sé sobre asuntos económicos, do 3 de xaneiro de 1979, as cantidades que hai que distribuír no ano 2014 e seguintes, obtidas da asignación da porcentaxe do rendemento do Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas para outros fins de interese social destinaranse a actividades de interese xeral que, entre as recolleitas no artigo 4 da Lei 6/1996, do 15 de xaneiro, do Voluntariado, poidan ser de­claradas regulamentariamente como de interese social. A devandita porcentaxe será fixado anualmente na Lei de Orzamentos Xerais do Estado.

  Para 2017 a disposición adicional centésima terceira da Lei 3/2017, do 29 de xuño, de Orzamentos Xerais do Estado para o ano 2017, establece que a contía total asignada nos orzamentos para actividades de interese xeral consideradas de interese social distribuirase aplicando as seguintes porcentaxes: o 77,22 por 100 ao Ministerio de Sanidade, Servizos Sociais E Igualdade, o 19,43 por 100 ao Mi­nisterio de Asuntos Exteriores e de Cooperación e o 2,85 por 100 ao Ministerio de Agricultura e Pesca, Alimentación e Medio Natural.

Opcións para o contribuínte:

• Marcar ambas as dúas recadros: Igrexa católica e fins sociais. Neste caso destinarase un 0,7% a cada unha das opcións.

• Marcar unha dos dous recadros: fins sociais ou Igrexa católica.

• Non marcar ningunha opción (o 0,7% da cota íntegra do IRPF imputarase aos Orzamentos Xerais do Estado con destino a fins xerais).

Para esta campaña ao contribuínte se lle asignará de forma automática a opción que houbese exercicio na súa declaración do exercicio anterior, sen prexuízo das modificacións que desexe efectuar; se non se detecta ningunha opción do exercicio anterior ou esta fose non marcar ningunha opción, apareceralle unha mensaxe a fin de que exercite a opción ou confirme a ausencia da mesma.

Se unha vez presentada a declaración do IRPF o contribuínte advirte erros ou omisións nos datos declarados,  a vía para a  modificación das anomalías é diferente, dependendo de que os erros ou omisións causasen un prexuízo ao contribuínte ou á Facenda Pública.

• Erros en prexuízo do contribuínte :

  Se o contribuínte declarou indebidamente algunha renda exenta, computou importes en contía superior á debida ou esqueceu practicar algunha redución ou dedución ás que tiña dereito, como novidade en Renda WEB 2016 incorporouse un apartado específico para solicitar a rectificación de autoliquidacións  aínda que poderá seguir solicitando mediante escrito na Delegación ou Administración da Axencia Tributaria correspondente ao seu domicilio fiscal a rectificación da súa autoliquidación, sempre que a Administración non practicase liquidación provisional ou definitiva por ese motivo e que non transcorrese o prazo de catro anos (contado desde o día seguinte á finalización do prazo de presentación das declaracións, ou ben, se a declaración se presentou fóra dese prazo, desde o día seguinte á presentación).

• Erros en prexuízo da Facenda Pública:

  Os erros ou omisións en declaracións xa presentadas que motivasen a realización dun ingreso inferior ao que legalmente correspondese ou a realización dunha devolución superior á procedente deben regularizarse mediante a presentación a través de Renda WEB dunha declaración complementaria á orixinalmente presentada.

Pode acontecer que, unha vez presentada a declaración do Imposto sobre a Renda, advírtase erros ou omisións nos datos declarados:

• Se implicaron un ingreso inferior ou unha devolución superior, deben regularizarse mediante a presentación dunha declaración complementaria á orixinariamente presentada.
• Se pola contra supuxeron unha menor devolución ou un maior ingreso deberá presentarse unha rectificación de autoliquidación.

Ao acceder a Renda WEB No "Portal Renda 2017", dentro do apartado  "MÁIS TRÁMITES" encóntrase a opción “Modifique a súa declaración xa presentada", que permite realizar tanto as complementarias como as rectificacións de autoliquidacións; Igualmente a través de Renda WEB deberá marcarse a opción “Modificación dunha declaración xa presentada“.

Declaración complementaria

Os erros ou omisións que motivasen un ingreso inferior ou unha devolución superior, deben regularizarse mediante a presentación dunha declaración complementaria.

Atrasos rendementos de traballo

Nos datos fiscais que a Axencia Tributaria pon a disposición dos contribuíntes comunícanse de forma separada os rendementos do traballo en concepto de Atrasos. As devanditas cantidades deberán imputarse aos períodos impositivos en que foron esixibles, practicandose, se é o caso, a correspondente autoliquidación complementaria.

A devandita autoliquidación complementaria, que non comportará sanción nin xuros de mora nin recarga algún, presentarase no prazo que media entre a data en que se perciban os atrasos e o final do prazo inmediato seguinte de declaracións polo IRPF.

Así, se os atrasos se perciben entre o 1 de xaneiro e o inicio do prazo de presentación da declaración de IRPF 2017 (ata o 3 de abril de 2018 incluído) a autoliquidación complementaria deberá presentarse no devandito ano antes de finalizar o prazo de presentación de declaracións do exercicio 2017 (ata o 2 de xullo de 2018), non sendo que se trate de atrasos do exercicio 2017, en cuxo caso incluiranse na propia declaración do devandito exercicio.

Se se perciben con posterioridade ao inicio do prazo de presentación da declaración de Renda 2017 (a partir do 4 de abril de 2018), a autoliquidación complementaria deberá presentarse no prazo existente entre a percepción dos atrasos e o final do prazo de declaración do exercicio 2018.

Tamén deben regularizarse mediante a presentación de declaracións-liquidacións complementarias aquelas situacións ou circunstancias sobrevidas que motiven a perda do dereito a unha redución ou exención xa aplicada nunha declaración anterior.

Rectificación de autoliquidación

Se as declaracións presentadas con anterioridade supuxeron un prexuízo ao contribuínte, como a omisión dalgunha dedución, a declaración dalgunha renda exenta, entre outros, o contribuínte poderá solicitar a rectificación da devandita declaración, marcando X no recadro 127.

Cubrirase a modificación da declaración presentada, que comprenderá ademais dos datos reflectidos na autoliquidación orixinaria, os de nova inclusión ou modificación.

Para tal fin, indicarase o resultado que hai que ingresar de anteriores autoliquidacións ou liquidacións administrativas correspondentes ao exercicio 2017 (recadro 631) ou ben o resultado que hai que devolver (recadro 632). Tamén deberá facerse constar no recadro 636 o número de xustificante da autoliquidación cuxa rectificación se solicita, así como o número de conta en que se desexa recibir a devolución.

• Descendentes menores de 25 anos a 31 de decembro de 2017 que convivan co contribuínte, que non tivesen rendas superiores a 8.000 euros (sen contar as exentas) e que non presenten de forma independente declaración polo IRPF con rendas superiores a 1.800 euros.
• Descendentes maiores de 25 anos a 31 de decembro de 2017 con grao de minusvalía igual ou superior ao 33 por 100, que convivan co contribuínte, que non tivesen rendas superiores a 8.000 euros (sen contar as exentas) e que non presenten de forma independente declaración polo IRPF con rendas superiores a 1.800 euros.

  Desde o 1 de xaneiro de 2015 se asimila á convivencia a dependencia económica, non sendo que se satisfagan anualidades por alimentos a favor dos devanditos fillos.

  Desde o 1 de xaneiro de 2017 se asimilan a descendentes, aquelas persoas vinculadas ao contribuínte por razón de tutela e acollemento, a quen teñan atribuída por resolución xudicial o seu garda e custodia.

Con esta finalidade, o concepto de renda está constituído pola suma alxébrica dos rendementos netos (do traballo, capital mobiliaria e inmobiliario, e de actividades económicas), de imputacións de rendas e das ganancias e perdas patrimoniais computadas no ano, sen aplicar as regras de integración e compensación. Agora ben, os rendementos deben computarse polo seu importe neto, isto é, unha vez deducidos os gastos (incluíndo o novo gasto deducible de 2000 € do artigo 19.2 f da Lei de IRPF en concepto doutros "gastos "") pero sen aplicación das reducións correspondentes, agás no caso de rendementos do traballo, en que se poderán ter en conta a redución prevista no artigo 18 da LIRPF ao aplicarse con carácter previo á dedución de gastos.

Polo tanto, para determinar ese importe de 8.000 euros non deben tomarse en consideración os rendementos íntegros ou brutos percibidos, senón os netos.

Exemplo: Un ascendente dun contribuínte percibe unicamente unha pensión de 9.600 euros dálle dereito á aplicación do mínimo por ascendentes?

Resposta: Si, tendo en conta que ao minorar o rendemento íntegro de traballo no importe dos gastos deducibles previstos no artigo 19 da Lei do IRPF, en particular os do apartado 2.f) “En concepto doutros gastos distintos dos anteriores, 2000 euros anuais”, o rendemento neto será como máximo de 7.600 euros.

As cantidades devoltas derivadas de acordos celebrados con entidades financeiras, dos intereses previamente satisfeitos polos contribuíntes como consecuencia das cláusulas de limitación de tipos de xuro de préstamos concertados con aquelas, non deben integrarse na base impoñible do imposto.

Tampouco se integrarán na base impoñible os intereses indemnizatorios relacionados cos mesmos.　

Non obstante, establécense uns supostos de regularización, nos casos en que os devanditos intereses formasen parte da dedución por investimento en vivenda habitual ou deducións establecidas polas Comunidades Autónomas, ou tivesen a consideración de gasto deducible:　

1. Cando o contribuínte aplicase no seu momento a dedución por investimento en vivenda habitual ou de deducións autonómicas polas cantidades percibidas, perderá o dereito á súa ##2##dedución. Neste caso, deberá incluír os importes deducidos na declaración do Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas do exercicio en que se producise a sentenza, o laudo arbitral ou o acordo coa entidade, nos termos previstos no artigo 59 do Regulamento do IRPF, pero sen inclusión de xuros de mora. 　

   Con esta finalidade, se a sentenza, o laudo ou o acordo producísese en 2017, na declaración de Renda 2017 (a presentar en abril, maio, xuño de 2018), márcase o recadro 540 e estas cantidades inclúense nos recadros 539 e 542, non cumprindo completar os recadros 541 e 543, correspondentes aos xuros de mora.　

   Este tratamento é o mesmo que normalmente se utiliza nos supostos de perda do dereito a dedución por vivenda habitual, pero sen incluír xuros de mora.　

   Non será de aplicación esta regularización respecto das cantidades que se destinen directamente pola entidade financeira, tras o acordo co contribuínte afectado, a minorar o principal do préstamo. É dicir, se a entidade financeira, en lugar de devolver ao contribuínte as cantidades pagas o que fai é reducir o principal do préstamo, non haberá que regulariza r as deducións practicadas anteriormente correspondentes a eses importes. Pola súa banda, a redución do principal do préstamo tampouco xerará dereito a aplicar a dedución por investimento en vivenda habitual.　

2. No suposto de que o contribuínte incluíse, en declaracións de anos anteriores, os importes agora percibidos como gasto deducible, estes perderán tal consideración debendo presentarse declaracións complementarias dos correspondentes exercicios, tirando os devanditos gastos, sen sanción nin xuros de mora nin recarga algún.　

   O prazo de presentación das declaracións complementarias será o comprendido entre a data da sentenza, laudo ou acordo e a finalización do seguinte prazo de presentación de autoliquidación por este imposto.　

Outra cuestión regulada pola norma son os exercicios aos que afectan estas regularizacións, tanto das deducións de vivenda estatal ou autonómica como dos gastos deducibles. Neste sentido establécese que só será de aplicación aos exercicios respecto dos cales non prescribise o dereito da Administración para determinar a débeda tributaria.

En función de se o contribuínte aplicase dedución de vivenda, ou deducións autonómicas, ou dedución de gastos e do ano en que se produza o acordo, sentenza ou laudo, a forma de regularizar e os exercicios afectados varían. En concreto podémosnos encontrar cos seguintes supostos:

1. O contribuínte aplicara a dedución por investimento en vivenda habitual ou deducións establecidas polas Comunidades autónomas, polas cantidades percibidas:　

   1. Sentenza, laudo ou acordo do ano 2017 : Neste caso a regularización das cantidades deducidas realizarase na declaración do ano 2017 (que se presentará en abril, maio e xuño de 2018) e afectará, con carácter xeral, ás deducións dos anos 2013, 2014, 2015 e 2016. 　

      No caso que entre as cantidades devoltas haxa intereses do ano 2017, estes xa non se terán en conta para aplicar a dedución en vivenda a devandita ano.　

   2. Acordo coa entidade financeira, sentenza ou laudo do ano 2018 : Neste caso a regularización das cantidades deducidas realizarase na declaración do ano 2018 (que se presentará en abril, maio e xuño de 2019) e afectará, con carácter xeral, ás deducións do ano 2014, 2015, 2016 e 2017.

      Non obstante, se a sentenza ou acordo é anterior á finalización do prazo de presentación da declaración do IRPF do ano 2017 (2 de xullo de 2018), os intereses do ano 2017 non se terán en conta para aplicar a dedución en vivenda e, polo tanto, a regularización non afectará ao devandito exercicio.　

2. O contribuínte incluíra as cantidades agora percibidas como gasto deducible en exercicios anteriores:　

   1. O acordo coa entidade financeira, a sentenza ou o laudo, produciuse desde o 5 de abril de2017 ata o 3 de abril de 2018. Neste caso, deberá presentar declaracións complementarias con carácter xeral dos anos 2013, 2014, 2015 e 2016, no prazo de presentación da declaración do IRPF do ano 2017 (abril, maio e xuño de 2018). 　

      Se entre as cantidades devoltas houbese intereses abonados no exercicio 2017, o contribuínte xa non incluirá como gastos deducibles os devanditos importes na súa declaración.　

   2. O acordo coa entidade financeira, a sentenza ou o laudo produciuse despois do 3 de abril de 2018. Neste caso deberá presentar declaracións complementarias, con carácter xeral, dos anos 2014, 2015, 2016 e 2017 no prazo de presentación do IRPF do ano 2018 (abril, maio e xuño de 2019). 　

      Non obstante, se o acordo ou a sentenza é anterior á finalización do prazo de presentación da declaración do IRPF de 2017 (2 de xullo de 2018), os intereses do ano 2017 non se terán en conta como gasto deducible e, polo tanto, non terá que presentar declaración complementaria do devandito exercicio.　

Por último, se o contribuínte xa regularizase as devanditas cantidades por ter unha sentenza anterior poderá instar a rectificación das súas autoliquidacións solicitando a devolución dos xuros de mora satisfeitos e, se é o caso, a modificación dos intereses indemnizatorios declarados como ganancia.　

A nova declaración (complementaria) recollerá a totalidade dos datos que deban ser declarados, incorporando, xunto aos correctamente reflectidos na declaración orixinaria, os de nova inclusión ou modificación.　

Unha vez determinada a cota diferencial resultante da nova liquidación (Recadro 620), restarase da mesma o importe que se ingresou na declaración orixinaria, se esta foi positiva (Recadro 626), ou ben se lle sumará a devolución percibida, se resultou a devolver (Recadro 627); o resultado obtido é a cota que deberá ser ingresada como consecuencia da declaración complementaria (Recadro 630).