Acta da sesión

ACTA PLENA 1/2022

Acta da reunión do Pleno do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos
celebrada o 16 de febreiro de 2022

Secretaría de Estado de Facenda

Presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria - secretario de Estado de Facenda

D. Héctor Fernando Izquierdo Triana

Presidente do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos

Director Xeral da Axencia Estatal de Administración Tributaria

D. Jesús Gascón Catalán

Membros en representación da Axencia Estatal de Administración Tributaria

Directora do Departamento de Xestión Tributaria

D.ª Rosa María Prieto do Rei

Director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Javier Hurtado Puerta

Director do Departamento de Recadación

D. Guillermo Barros Gallego

Director do Departamento de Informática Tributaria

D. José Borja Tomé

Director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais

D. Ignacio Fraisero Aranguren

Membros en representación das Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos

Federación Nacional de Asociacións de Traballadores Autónomos (ATA)

Vicepresidenta Executiva

D.ª Celia Ferrero Romero

Asesor

D. Javier Martín Fernández

Unión de Asociacións de Traballadores Autónomos e Emprendedores (UATAE)

Coordinador técnico

D. Miguel Ángel Abejón Resa

Responsable Área Fiscal

D. Antonio García Gordo

Unión de Profesionais e Traballadores Autónomos (UPTA)

Responsable Xurídica

D.ª Inés Mazuela Rosado

Asesora Fiscal

D.ª Reis Casabella Mouta

Secretaría Técnica do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos

Subdirectora xeral de Comunicación Externa

D.ª María Dolores Carreño Beltrán

O día 16 de febreiro de 2022 celébrase a primeira sesión plenaria do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos, asistindo as persoas indicadas, e de acordo co seguinte

Orde do día

1. Apertura polo secretario de Estado de Facenda e presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria. Obxectivos do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos.

2. Ronda de intervencións dos representantes das Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos.

3. Aprobación das Normas de funcionamento do Foro.

   • Composición da Secretaría Técnica.

4. Constitución de grupos de traballo:

   • Código de Boas Prácticas Tributarias.

   • Análise normativa e proxecto de dixitalización.

5. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar.

6. Outras consideracións, rogos e preguntas.

1. Apertura polo secretario de Estado de Facenda e presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria. Obxectivos do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos

Abre a sesión D. Héctor Fernando Izquierdo Triana, secretario de Estado de Facenda e presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria, quen tras dar a benvida e agradecer ás persoas asistentes a súa presenza nesta primeira sesión do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos, sinala que, tanto o Ministerio de Facenda e Función Pública como a Axencia Tributaria, ponse a disposición do colectivo representado, co obxectivo de impulsar o modelo de relación cooperativa. Engade que todo o que sexa mellorar en aspectos tales como o normativo, as boas prácticas tributarias, o proceso de dixitalización, etc. é moi positivo para toda a sociedade, máxime tendo en conta o peso que supoñen os traballadores autónomos na economía española, con preto de tres millóns e medio de persoas. Doutra banda, informa de que pouco antes da presente reunión, tivo lugar a sesión constitutiva do Foro de Pequenas e Medianas Empresas, a fin de institucionalizar tamén un espazo de comunicación directa e permanente co devandito colectivo.

De seguido, cede a palabra a D. Jesús Gascón Catalán, director Xeral da Axencia Tributaria, a fin de que realice unha breve exposición sobre os obxectivos do Foro.

D. Jesús Gascón inicia a súa intervención lembrando os presentes que a Axencia Tributaria, seguindo as recomendacións da  OCDE no referente ás mellores prácticas tributarias, fai xa máis dunha década que puxo en marcha o Foro de Grandes Empresas e o Foro de Asociacións e Colexios de Profesionais Tributarios. Engade que, non obstante, nos últimos tempos puxose de manifesto unha carencia, que é a de non contar cun espazo de comunicación análogo cos traballadores autónomos e as pequenas e medianas empresas, xa que, aínda que é certo que ambos os dous colectivos utilizan os servizos dos asesores e xestores tributarios para o cumprimento das súas obrigas tributarias, aínda sendo de especial relevancia o papel que desempeñan os intermediarios fiscais neste sentido, non sempre a perspectiva e os intereses son os mesmos. Así, para a Axencia Tributaria é de gran importancia dispor dun canle de relación permanente e directa coas Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos. Doutra banda, D. Jesús Gascón sinala que, con independencia da relevancia institucional que supón a propia constitución do Foro e a celebración de dúas sesións plenarias ao ano, o máis importante vai ser a posta en marcha dos grupos de traballo, que se van a reunir dun xeito máis informal así que calquera das partes considere conveniente tratar algunha materia concreta, asegurando así unha interlocución efectiva. Neste sentido, sinala que os grupos de traballo cuxa creación está prevista desde un primeiro momento son dous; o primeiro, cunha finalidade moi específica que é a redacción dun código de boas prácticas que poida ser subscrito polas asociacións representativas do colectivo, así como polos propios traballadores autónomos. Sinala que, aínda que xa existe un Código de Boas Prácticas Tributarias, xa que se aprobou no marco do Foro de Grandes Empresas, aínda que non limitado a estas, no mesmo recóllense referencias a cuestións, como pode ser a fiscalidade internacional, coas que o colectivo de autónomas e autónomas non se vai a sentir moi identificado. Por iso, estimouse conveniente que, partindo do Código existente, no grupo de traballo realícense as adaptacións necesarias a fin de que reflicta a realidade do colectivo. Por outra banda, en relación co segundo grupo de traballo, o director Xeral da Axencia Tributaria indica que este vai ter un carácter máis interdisciplinar e que, a curto prazo, vai estar dedicado á análise do proxecto de dixitalización posto en marcha como consecuencia do desenvolvemento regulamentario das medidas contra a utilización do software de dobre uso recollido na Lei 11/2021, que está previsto que en breve se publique na páxina web do Ministerio de Facenda e Función Pública a fin de dar cumprimento ao trámite de audiencia e información pública. Engade que a Administración tributaria ten especial interese en coñecer as reaccións que suscite o proxecto nos diferentes ámbitos e que, ademais, no grupo de traballo tamén haberá que tratar a súa interrelación cos fondos europeos e o programa “kit dixital”, así como co proxecto de factura electrónica que está promovendo o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital no marco do proxecto de lei de “Crea e Medra”, que nestes momentos se está debatendo no Congreso Dos Deputados. Así mesmo, D. Jesús Gascón comenta que este grupo de traballo ademais de ter un enfoque a curto prazo tratando os temas que poidan xurdir no día a día, tamén tería unha orientación cara ao medio e o longo prazo xa que nesta época tan prolífica no referente a produción normativa tamén haberá que estudar materias de máis callado relativas ao futuro da tributación dos traballadores autónomos. Así, D. Jesús Gascón sinala que, en concreto, en poucos días o Comité de persoas expertas presentará o Libro Blanco sobre a reforma fiscal e, aínda que a tributación dos traballadores autónomos e das pemes non era unha das prioridades marcadas polo Goberno, a tributación destes colectivos verase afectada nalgunha medida, polo que as reunións do grupo de traballo poden servir para levar ao terreo práctico as recomendacións xerais do Comité e analizar os cambios que poderían implementarse distinguindo entre o curto, medio e longo prazo. Así mesmo, engade que tamén haberá que tratar nas reunións do grupo a transposición ao ordenamento interno das directivas de maior impacto, así como analizar e estudar medidas tendentes a reducir as cargas fiscais indirectas derivadas do cumprimento das obrigas fiscais. Para finalizar con este punto, o director Xeral da Axencia Tributaria sinala que, xa que existen materias de interese común tanto para os traballadores autónomos coma para as pemes, as reunións dos grupos de traballo poderanse celebrar conxuntamente para ambos os dous Foros e, se o asunto requiríseo, contaríase coa participación de representantes da Dirección Xeral de Tributos ou do Instituto de Estudos Fiscais.

2. Ronda de intervencións dos representantes das Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos

A continuación o secretario de Estado de Facenda reitera que, sobre todo, o Foro ten que constituírse como un espazo de cooperación que resulte de utilidade ás partes, en que se propoñan e analicen as materias que así requírano e que, naqueles casos en que os asuntos tamén sexan de interese para as pemes, as reunións do grupo de traballo celebraranse conxuntamente. Ademais, poderase contar coa participación de representantes da Dirección Xeral de Tributos ou do Instituto de Estudos Fiscais cando se estime conveniente.

De seguido D. Héctor Fernando Izquierdo cede a palabra aos representantes dos traballadores autónomos.

En primeiro lugar toma a palabra D.ª Celia Ferrero Romero, Vicepresidenta Executiva da Federación Nacional de Asociacións de Traballadores Autónomos (ATA), quen comenta que a constitución deste Foro parécelle unha gran iniciativa xa que o diálogo é esencial para que as partes poidan coñecerse mutuamente e así poder establecer unha relación de confianza que fomente entre os traballadores autónomos a visión da Axencia Tributaria como unha aliada e non unha inimiga. Así mesmo, indica que, máis alá de achegar a realidade tan diversa que existe dentro do colectivo de autónomos á Axencia Tributaria, o Foro vai ser fundamental á hora de impulsar un marco normativo que se axuste mellor á devandita realidade. Por último, D.ª Celia Ferrero agradece a constitución deste Foro e os seus grupos de traballo e sinala que desde a Federación á que representa pénsase que esta canle de diálogo permanente e xornal vai ser de gran utilidade nunha época de tantas transformacións, como poden ser a dixitalización e, sobre todo, a reforma fiscal.

A continuación intervén D.ª Inés Mazuela Rosado, Responsable Xurídica da Unión de Profesionais e Traballadores Autónomos (UPTA), quen, tras saudar as persoas asistentas, sinala que a súa asociación valora positivamente a constitución deste Foro, o cal, sen dúbida, vai abrir un espazo de colaboración que vai permitir un achegamento entre a realidade dos traballadores autónomos e a Axencia Tributaria e viceversa e que, ademais, vai ser de gran utilidade, sobre todo a través da actividade dos grupos de traballo, no referente a toda a normativa europea que haberá que adaptar a un colectivo tan heteroxéneo, coas súas diferentes peculiaridades e problemáticas. Para finalizar, D.ª Inés Mazuela agradece a constitución do Foro e indica que UPTA ponse a disposición do mesmo a fin de traballar e avanzar en facilitar a vida fiscal ao traballador autónomo.

De seguido toma a palabra D. Miguel Ángel Abejón Resa, Coordinador técnico da Unión de Asociacións de Traballadores Autónomos e Emprendedores (UATAE), quen sinala que se suma ás intervencións anteriores no referente aos agradecementos pola constitución do Foro e engade que desde a súa asociación quérese recoñecer a actitude mostrada pola Axencia Tributaria nos traballos previos, xa que foi moi receptiva no referente á busca do mecanismo que mellor podía servir para impulsar o modelo de relación cooperativa; é dicir, aínda que inicialmente se falaba de conformar un documento que recollese boas prácticas tributarias, segundo foise avanzando, a postura da Administración foi evolucionando para concluír que ía resultar máis axeitada e efectiva a creación deste Foro e a constitución dos seus grupos de traballo. D. Miguel Ángel Abejón engade que este espazo de colaboración é moi importante e necesario tanto para as organizacións representativas de autónomas e autónomas deste país como para a Axencia Tributaria que, como sinalou o seu director Xeral, así pode obter un coñecemento directo das peculiaridades e dificultades do colectivo. Así, indica que a súa asociación non ten dúbidas no referente á predisposición das partes en fomentar este marco de colaboración, máxime nun momento caracterizado por, como indicaba a representante de ATA, importantes transformacións tendentes á recuperación económica do país, en que se van a acometer reformas como consecuencia non só das recomendacións que conteña o Libro Blanco para a reforma fiscal, senón tamén pola transposición ao ordenamento interno da normativa europea, así como polos desenvolvementos legais que poidan ir xurdindo. Para finalizar, comenta que este Foro vai ser un instrumento moi útil, do mesmo xeito que serao o ir dotandoo dos grupos de traballo necesario en función das prioridades que vaian xurdindo.

A continuación intervén o secretario de Estado de Facenda para sinalar que coincide plenamente con que hai que buscar mecanismos que faciliten a vida fiscal do traballador autónomo e que axuden a cambiar a imaxe de inimiga que ten a Axencia Tributaria dentro do colectivo. Engade que a posta en marcha dun espazo de relación e diálogo onde, coa boa vontade e predisposición das partes, poídanse analizar e debater os asuntos de interese, sen dúbida vai contribuír ao benestar dos autónomos e autónomas e, xa que logo, ao da sociedade en xeral.

3. Aprobación das Normas de funcionamento do Foro

Para o desenvolvemento deste punto da orde do día, o secretario de Estado de Facenda outorga a palabra a D. Jesús Gascón, quen comunica que as “Normas de funcionamento” do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos foron remitidas aos integrantes do mesmo con antelación á presente convocatoria, non habendose recibidas observacións, e que, se non as houbese neste momento, quedarían definitivamente aprobadas. Ao non realizarse ningún comentario polas persoas presentes, declara aprobadas as “Normas de funcionamento”.

4. Constitución de grupos de traballo

En relación con este punto o secretario de Estado de Facenda indica que, como xa se comentou, os grupos de traballo previstos son dous: un cuxa finalidade é a elaboración dun “Código de Boas Prácticas Tributario” e outro dedicado á “Análise normativa e proxecto de dixitalización”.

De seguido cede a palabra ao director Xeral da Axencia Tributaria a fin de que realice unha breve exposición sobre os grupos de traballo.

D. Jesús Gascón reitera o xa comentado e sinala que os grupos de traballo terán carácter informal e flexible e que desde un primeiro momento vanse a poñer en marcha dous: o primeiro, coa misión específica de elaborar un Código de Boas Prácticas Tributarias e, o segundo grupo, cun contido máis amplo, de maneira que ao mesmo poídase remitir calquera asunto de interese para algunha das partes. Engade que nas próximas semanas a Axencia Tributaria ten intención de convocar unha reunión deste grupo a fin de tratar o proxecto de dixitalización e, por suposto, calquera outro tema que se propoña.

A continuación intervén D. Miguel Ángel Abejón para sinalar que en relación co grupo de traballo para a elaboración do Código de Boas Prácticas Tributarias, nas reunións previas, estivose considerando a posibilidade de que os autónomos e autónomas adherísense ao mesmo a través das asociacións representativas e, incluso, que cada organización propuxese un código propio respectando un contido mínimo común. Neste sentido, engade que, aínda que todas estas cuestións trataranse no grupo de traballo, UATAE desexa adiantar que considera que o papel das asociacións e federacións consiste en participar na elaboración do código, pero que este debe ser único e de acceso universal, de maneira que os autónomos e autónomas que así decídano poidan adherirse directamente con independencia de se pertencen a unha organización ou non. Por outra banda, no referente ao Grupo de traballo de Análise normativa e proxecto de dixitalización, pregunta se, ao ser un grupo de traballo permanente onde se traten as modificacións e novidades normativas, habería algún problema en que a persoa designada para participar en cada momento varíe en función da materia.

D. Jesús Gascón contéstalle que a composición dos grupos de traballo irá variando en función dos asuntos que se vaian a tratar, xa que teñen un carácter máis técnico, informal e flexible. Doutra banda, en relación co Código de Boas Prácticas Tributarias, sinala que a Axencia Tributaria está aberta a todas as propostas, xa que cada unha ten as súas vantaxes e os seus inconvenientes, é dicir, canalizaro a través das asociacións reforza a presenza das mesmas no colectivo ao tempo que ordena o proceso, pero, por outra banda, un acceso universal facilita a adhesión das autónomas e autónomos que así decídano. Así mesmo, D. Jesús Gascón comenta que esta disxuntiva tamén se propuxo cos códigos aprobados no marco do Foro de Asociacións e Colexios de Profesionais Tributarios e, finalmente, decidiuse que as adhesións se canalizasen a través das asociacións; engade que, non obstante, a Axencia Tributaria estaba aberta, do mesmo xeito que agora, a adoptar a fórmula que resultase de maior interese para o colectivo.

De seguido toma a palabra D. Javier Hurtado para sinalar que a Axencia Tributaria tamén avoga por un acordo global de consenso para todas as asociacións.

A continuación intervén novamente D. Jesús Gascón para sinalar que tamén a Axencia Tributaria é partidaria de adoptar os códigos que estritamente sexan necesarios, como é o caso, xa que os códigos existentes non reflicten a realidade do colectivo xa que os intereses dunha multinacional ou un asesor tributario non coinciden necesariamente cos dos traballadores autónomos.

5. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar

O secretario de Estado de Facenda manifesta que a intención é celebrar unha sesión plenaria cada semestre a fin de manter a continuidade dos traballos do Foro e que, ademais, realizaranse as convocatorias dos grupos de traballo que se consideren convenientes, tendo en conta que ás reunións dos mesmos, dado o seu carácter técnico, asistirán os expertos que as partes designen.

De seguido toma a palabra o director Xeral da Axencia Tributaria para engadir que a Secretaría Técnica do Foro vai estar residenciada no Servizo de Planificación e Relacións Institucionais, dirixido por D. Ignacio Fraisero Aranguren, e que as súas funcións serán realizadas pola Subdirección Xeral de Comunicación Externa, concretamente pola súa subdirectora xeral, D.ª María Dolores Carreño Beltrán. Así mesmo, sinala que as Normas de funcionamento aprobadas recollen que as organizacións que o desexen colaborarán de forma rotatoria por períodos anuais na Secretaría Técnica. Así, solicita ás asociacións que designen unha persoa que exerza as funcións de colaboración e que comuniquen a súa decisión á Secretaría Técnica. Por outra banda, indica que, aínda que o contido institucional do Foro vaise a canalizar a través da súa Secretaría Técnica, cando existan temas específicos as organizacións poderán dirixirse directamente os Departamentos competentes. Engade que a presente sesión plenaria conta coa asistencia das persoas titulares do enderezo dos Departamentos que máis relación teñen coas cuestións do día a día do colectivo de autónomos e autónomos, que son D.ª Rosa María Prieto do Rei, directora do Departamento de Xestión Tributaria, D. Javier Hurtado Puerta, director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria, D. Guillermo Barros Gallego, director do Departamento de Recadación e D. José Borja Tomé, director do Departamento de Informática Tributaria.

6. Outras consideracións, rogos e preguntas

O secretario de Estado de Facenda reitera que é o momento de impulsar o modelo de relación cooperativa a fin de que co esforzo e o traballo de todos poídanse superar os efectos que a crise sanitaria tivo na situación económica do país.

A continuación intervén D. Jesús Gascón para comunicar que na sede electrónica da Axencia Tributaria, no apartado de “Relación cooperativa”, habilitarase un espazo onde se van a ir publicando todas aquelas cuestións que se consideren de interese xeral en relación co Foro (normas de funcionamento, grupos de traballo, actas das sesións plenarias, etc.).

Para finalizar, o secretario de Estado de Facenda agradece a todas as persoas asistentes a súa presenza e dá por concluída a primeira sesión plenaria do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos, despedindose ata a próxima reunión.