Acta da sesión

ACTA PLENA 2/2022

Acta da reunión do Pleno do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos
celebrada o 24 de outubro de 2022

Membros en representación da Axencia Estatal de Administración Tributaria

Director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Javier Hurtado Puerta

Directora do Departamento de Recadación

D.ª Virginia Muñoz Fernández

Director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais

D. Ignacio Fraisero Aranguren

Subdirectora xeral de Técnica Tributaria - Departamento de Xestión Tributaria

D.ª Mercedes Xordán Valdizán

Subdirectora xeral de  Información e Asistencia Tributaria - Departamento de Xestión Tributaria

D.ª Montserrat Rojo Riol

Subdirectora xeral de Aplicacións - Departamento de Informática Tributaria

D.ª Cristina Álvarez Zazo

Membros en representación das Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos

Federación Nacional de Asociacións de Traballadores Autónomos (ATA)

Vicepresidenta Executiva

D.ª Celia Ferrero Romero

Asesor

D. Javier Martín Fernández

Unión de Asociacións de Traballadores Autónomos e Emprendedores (UATAE)

Responsable Área Fiscal

D. Antonio García Gordo

Unión de Profesionais e Traballadores Autónomos (UPTA)

Responsable Xurídica

D.ª Inés Mazuela Rosado

Secretaría Técnica do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos

Subdirectora xeral de Comunicación Externa

D.ª María Dolores Carreño Beltrán

O día 24 de outubro de 2022 celébrase a segunda sesión plenaria do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos, asistindo as persoas indicadas, e de acordo co seguinte

ORDE DO DÍA

1. Apertura da sesión.

2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 16 de febreiro de 2022.

3. Resumo das reunións do grupo de traballo de Análise normativa e proxecto de dixitalización.

4. Asistencia  ADI na formalización de determinados modelos de declaración (exemplo: modelos trimestrais de módulos 303 e 131 e tamén modificacións censuais).

5. Lei 18/2022, do 28 de setembro, de creación e crecemento de empresas: Obrigatoriedade de todos os empresarios e profesionais de expedir, remitir e recibir facturas electrónicas nas súas relacións comerciais con outros empresarios e profesionais (facturación electrónica B2B).

6. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar.

7. Outras consideracións, rogos e preguntas.

1. Apertura da sesión

Abre a sesión D. Ignacio Fraisero Aranguren, director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais, quen, tras dar a benvida e agradecer ás persoas asistentes a súa presenza na segunda sesión do Pleno do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos, pide desculpas pola ausencia de D.ª Soledad Fernández Doctor, directora Xeral da Axencia Tributaria e presidenta do Foro, a quen un imprevisto de última hora impediulle asistir á sesión plenaria. Doutra banda, sinala que desexa destacar a constitución o pasado día 8 de setembro do grupo de traballo sobre o réxime tributario de autónomos e pemes, coordinado polo Instituto de Estudos Fiscais, e cuxa próxima reunión está prevista para esta mesma semana. Engade que agradece as propostas remitidas polas asociacións e que no seo do grupo de traballo analizaranse e debaterase sobre a viabilidade das mesmas.

2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 16 de febreiro de 2022

D. Ignacio Fraisero cede a palabra a D.ª Mª Dolores Carreño Beltrán, subdirectora xeral de Comunicación Externa do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais e secretaria Técnica deste Foro, quen manifesta que a acta da primeira sesión do pleno foi remitida ás federacións e asociacións con anterioridade a esta reunión, non habendose recibidas observacións; engade que, se non as houbese neste momento, quedaría definitivamente aprobada. Xa que non se formula ningunha obxección, declara aprobada a acta da primeira sesión plenaria que tivo lugar o pasado 16 de febreiro de 2022 e comunica que a mesma publicarase na sede electrónica da Axencia Tributaria no apartado dedicado a este Foro.

3. Resumo das reunións do grupo de traballo de Análise normativa e proxecto de dixitalización

En relación con este punto da orde do día o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais sinala que o grupo de traballo se reuniu en dúas ocasións, o 11 de maio e o 8 de xullo, e que as devanditas reunións se celebraron conxuntamente coas entidades participantes no Foro de Pequenas e Medianas Empresas. Engade que nas mesmas tratáronse, entre outras, as seguintes cuestións: o estado de tramitación do Real decreto polo que se aproba o regulamento que establece os requisitos que deben adoptar os sistemas e programas informáticos ou electrónicos que soporten os procesos de facturación de empresarios e profesionais, e a estandarización de formatos dos rexistros de facturación, as melloras nas ferramentas de asistencia na formalización das declaracións do Imposto sobre Sociedades e a nova funcionalidade en materia de recadación incorporada á app  da Axencia Tributaria para facer máis áxil a solicitude de adiamentos, a consulta e o pagamento de débedas.

De seguido, D. Ignacio Fraisero cede a palabra a D. Javier Hurtado Puerta, director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria, a fin de que comente a actividade do grupo de traballo da área do seu Departamento.

D. Javier Hurtado inicia a súa intervención sinalando que na reunión do pasado mes de maio realizouse unha presentación bastante extensa de dous artigos que, en cumprimento dun mandato recollido no compoñente 27 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, modificáranse na Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria en orde á erradicación da fraude debido á utilización de software de supresión e manipulación de vendas. Así, sinalouse que as liñas xerais do proxecto de Real decreto polo que se aproba o regulamento que establece os requisitos que deben adoptar os sistemas e programas informáticos ou electrónicos que soporten os procesos de facturación de empresarios e profesionais, e a estandarización de formatos dos rexistros de facturación eran as seguintes:

• Universalidade, con algunhas excepcións (os suxeitos ao sistema de Subministración Inmediata de Información, determinadas operacións que tributen no réxime especial da agricultura, gandaría e pesca do IVE, etc.).

• Non se altera o contido substantivo da factura que segue estando regulada polo  RD 1619/2012 de Obrigas de Facturación, aínda que se introducen unhas modificacións mínimas.

• O seu obxecto é regular a forma en que os sistemas informáticos de facturación deben cumprir coas esixencias legais de integridade, conservación, accesibilidade, lexibilidade, rastreabilidade e inalterabilidad dos rexistros.

• Dispón que por cada entrega de bens ou prestación de servizos débese xerar, de forma simultánea ou inmediatamente anterior á expedición da factura, un rexistro de facturación de alta, regulando o seu contido mínimo. Así mesmo, introduce dous elementos de seguridade: o hash encadeado e a sinatura electrónica do sistema emisor.

• Establece que os sistemas informáticos deben ter a capacidade de remisión simultánea ou posterior dos rexistros de facturación, engadindo que terán a consideración de "Sistemas de emisión de facturas verificables" ou "Sistemas VERI*FACTU" os que, cumprindo con todas as obrigas que impón o Regulamento e as especificacións técnicas que se establezan, sexan utilizados voluntariamente polo obrigado tributario para remitir efectivamente por medios electrónicos á Axencia Tributaria de maneira continuada, segura, correcta, íntegra, automática, consecutiva, instantánea e fidedigna todos os rexistros de facturación xerados. Así mesmo, sinala que os "Sistemas VERI*FACTU" non terán a obriga de realizar a sinatura electrónica dos rexistros de facturación, sendo suficiente con que calculen o hash dos mesmos.

• Introduce a posibilidade de que a persoa receptora dunha factura poida participar na verificación da calidade e integridade do sistema do seu provedor, permitindolle contrastar a factura recibida, mediante un código QR contido na mesma, na sede electrónica da Axencia Tributaria.

• Determina que todo sistema informático que se utilice para dar cumprimento ás obrigas contidas no Regulamento debe contar obrigatoriamente cunha declaración responsable de que quede constancia formal, expedida pola persoa produtora, fabricante ou desenvolvedora do mesmo, que asegure o compromiso por parte desta de que se cumpren cos requisitos establecidos legalmente, respondendo ante quen o adquiran ou utilicen nos seus procesos de facturación.

Así mesmo, sinalouse na reunión que no trámite de audiencia e información pública recibíranse moitas achegas e, como consecuencia, introducíranse modificacións na redacción do proxecto normativo, tales como:

• Ampliación en seis meses do prazo para que os obrigados tributarios teñan operativos os sistemas informáticos adaptados aos requisitos establecidos no Regulamento, é dicir, ata o 1 de xullo de 2024. Pola súa banda, as persoas desenvolvedoras dos sistemas informáticos deben teros no mercado no prazo de nove meses desde a publicación no BOE  da orde ministerial que se dite en desenvolvemento do Regulamento.

• Introdúcese unha definición máis estrita de "sistema informático" e "factura".

• Exclusión explícita dos obrigados tributarios suxeitos ao SII.

• As autorizacións para non emitir facturas en determinados supostos concedidos polo Departamento de Xestión Tributaria manteñen a súa vixencia.

• Cámbiase a redacción das potestades de comprobación.

• Non se inclúen nos rexistros de alta as retencións.

Tamén se comentou que se mantiñan as dúas opcións no referente á remisión á Administración tributaria dos datos por parte do contribuínte:

• Envío automático de cada rexistro de facturación ("sistema VERI*FACTU").

• Rexistro sen envío das facturas, en cuxo caso en calquera momento a  AEAT poderá requirir e obter copia da información.

Para finalizar con tratádoo na reunión do día 11 de maio, o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria sinala que as entidades participantes realizaron consultas que se foron contestando, aínda que coa excepción de que ao non ser un texto vixente habería que esperar á publicación no BOE  do texto definitivo.

De seguido D. Javier Hurtado comenta que, doutra banda, na reunión do día 8 de xullo a intervención do seu Departamento foi máis breve, limitandose a sinalar algúns aspectos que continuaban pendentes de desenvolvemento da Lei 11/2021 de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal. Así, destacouse a importancia que para a Axencia Tributaria tiña o establecemento do Rexistro de extractores de depósitos fiscais de produtos incluídos no ámbito obxectivo do Imposto sobre Hidrocarburos, xa que a fraude organizada na distribución de gasóleo e gasolina era un dos máis importantes cuantitativamente e a medida tiña como finalidade evitar que os beneficios do réxime utilizásense fraudulentamente, así como impedir que este tipo de organizacións puidese participar na comercialización destes produtos. Por último, D. Javier Hurtado sinala que tamén se mencionaron na reunión outra modificacións que se estaban tramitando no Regulamento Xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos, aprobado polo Real decreto 1065/2007, do 27 de xullo, tales como a nova forma de calcular os xuros de mora no caso de declaracións complementarias.

A continuación D. Ignacio Fraisero agradece ao director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria a súa exposición e cede a palabra a D.ª Mercedes Xordán Valdizán, subdirectora xeral de Técnica Tributaria, a fin de que prosega coa exposición dos asuntos tratados nas reunións do grupo de traballo.

D.ª Mercedes Xordán sinala que na reunión do pasado día 8 de xullo por parte do seu departamento tratáronse, entre outras, as seguintes cuestións:

• Melloras da asistencia na formalización da declaración do Imposto sobre Sociedades: comentouse que a obxectiva era ofrecer ao contribuínte os datos fiscais de forma similar ao que ocorre no IRPF. Neste sentido, engadiuse que se adiantara a data de posta a disposición do contribuínte dos mesmos, así como a ampliación da información facilitada. Así mesmo, expuxéronse as distintas ferramentas de axuda e destacáronse unha serie de utilidades tales como o cadro de correccións ao resultado contable, o referente a bases impoñibles negativas ou os avisos de presentación.

• Imposto sobre o Valor Engadido: sinaláronse as modificacións operadas no modelo 303 a fin de adaptaro aos novos tipos impositivos, así como as melloras introducidas nas funcionalidades dos servizos de axuda á confección do modelo, destacandose a “Carteira de cotas a compensar” e o apartado destinado aos datos censuais, podendose editar e modificar os mesmos en función do período que se autoliquida ou o momento en que se presenta a declaración. Así mesmo, fixose especial fincapé na información que se podía trasladar directamente á declaración a través da importación dos libros.

• No referente aos proxectos normativos en tramitación, comentáronse os desenvolvementos legais derivados da Lei 11/2021 de prevención e loita contra a fraude fiscal, especialmente os relativos ás moedas virtuais e ao Rexistro de Extractores de Depósitos Fiscais.

A continuación D. Ignacio Fraisero agradece á subdirectora xeral de Técnica Tributaria a súa intervención e cede a palabra a D.ª Virginia Muñoz Fernández, nova directora do Departamento de Recadación, a fin de que comente as cuestións tratadas do ámbito do seu Departamento.

D.ª Virginia Muñoz sinala que na reunión do grupo de traballo comentouse que o día 4 de xullo incorporárase á app  da Axencia Tributaria unha nova funcionalidade cos trámites da área de recadación máis demandados, tales como a solicitude de adiamentos e fraccionamentos, a consulta de débedas e o pagamento das mesmas. Indicouse que estaba dirixida, fundamentalmente, a persoas físicas e que se podía acceder identificandose co sistema Cl@ve. Así mesmo, sinalouse que a funcionalidade contaba cunha ligazón directa aos asistentes virtuais en materia de recadación (calculadoras de prazos de pagamento, de intereses e do importe embargable de soldos), e que para utilizalos non era necesaria a identificación do contribuínte. Por último, engadiuse que tamén se podía acceder a estes trámites e servizos a través da sede electrónica da Axencia Tributaria.

De seguido o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais agradece á directora do Departamento de Recadación a súa exposición e ofrece a palabra ás persoas asistentes por se desexan realizar algunha pregunta ou comentar algunha cuestión. Xa que non se produce ningunha intervención, dá paso ao seguinte punto da orde do día, e cédelle a palabra a D.ª Montserrat Rojo Riol, subdirectora xeral de Información e Asistencia Tributaria.

4. Asistencia  ADI na formalización de determinados modelos de declaración (exemplo: modelos trimestrais de módulos 303 e 131 e tamén modificacións censuais)

D.ª Montserrat Rojo inicia a súa exposición apoiandose nunha presentación en Power Point , e indica que, ademais de abordar a cuestión recollida neste punto da orde do día, vai realizar un breve resumo sobre as distintas ferramentas virtuais de axuda que o colectivo de autónomos ten á súa disposición na sede electrónica da Axencia Tributaria, xa que, na súa opinión, é importante a súa difusión e coñecemento, xa que poden ser de moita utilidade. Así, sinala que se poden distinguir dous tipos de servizos, os de información especializada e os de asistencia na formalización de determinados modelos. Pola súa parte, os primeiros pódense clasificar, en tres bloques:

• Ferramentas de asistencia virtual: permiten aos contribuíntes obter unha resposta inmediata as 24 horas do día os 365 días do ano. As súas principais características son:

  • Deseñáronse para a súa utilización polos cidadáns, os profesionais do ámbito tributario e os propios funcionarios da Administración tributaria.

  • Proporcionan unha maior certeza e seguridade xurídica ao ofrecer unha mesma resposta a todos os usuarios que propoñan a mesma cuestión (unidade de criterio) e, aínda que carecen de carácter vinculante, se o contribuínte actúa segundo comunicádoo a súa conduta non sería sancionable no caso dunha posterior revisión do criterio administrativo que serve de base á contestación.

  • A análise das preguntas formuladas permite identificar con rapidez e axilidade os temas que xeran máis dúbidas a fin de poder darlles unha resposta inmediata de alcance xeral.

  • Permiten a mellora continuada da accesibilidade aos trámites administrativos coa finalidade de facilitar as xestións a contribuíntes e profesionais.

  • Pódese obter a contestación nas linguas cooficiais e en inglés.

  • Pódense distinguir os seguintes tipos de ferramentas:

    • Asistentes virtuais: baseados en modelos de intelixencia artificial, permiten ao usuario redactar a consulta que desexa formular. Pola súa banda, o asistente detecta unha serie de palabras clave e, en función das mesmas, vaille guiando a través de tarefas sinxelas, ofrecendolle respostas automáticas que permiten a autoxestión. Se ao final do proceso o contribuínte obtén a información que buscaba, se lle ofrece unha copia da conversación en formato PDF  que se lle remitirá ao seu correo electrónico e arquivarase no seu expediente electrónico. Cómpre que se identifique electronicamente. Se, pola contra, non obtén a información se lle ofrecen dúas alternativas:

      • Contactar coa  ADI a través do chat se se trata dunha consulta sinxela. Obteríase a resposta inmediatamente.

      • Rexistrar a súa consulta na aplicación Informa + para que sexa contestada por escrito tras a súa análise polo persoal da Axencia tributaria. O servizo está limitado a IVE,  SII e censos e o prazo aproximado de contestación rolda os 15 días, aínda que se ten en conta a urxencia da consulta.

    • Informadores: distínguense dos asistentes en que o usuario non dispón dun campo para formular a súa consulta, senón que se lle ofrece a información agrupada en apartados e, en función das seleccións que vaia realizando, se lle vai guiando. Non se basean en intelixencia artificial.

    • Outros (calculadoras e buscadores).

  • Destácanse as seguintes ferramentas de asistencia virtual:

    • En IVE : o Asistente Virtual IVE (ATEA), o Asistente Virtual  SII (AVSII), o Localizador de Entrega de bens, o Localizador de Prestación de Servizos, o Cualificador Inmobiliario (para saber se a transmisión dun inmoble está suxeito a  IVE ou ao Imposto sobre Transmisións Patrimoniais; recentemente, incluiuse unha ligazón ás páxinas web de ámbito autonómico), a Calculadora de Pro ratas, a Calculadora de Sectores Diferenciados, etc.

    • En Censos: o Buscador de actividades e as súas obrigas tributarias e o Informador censual.

    • En IRPF : o Informador Renda, o Informador Renda para actividades económicas e o Asistente virtual de Renda sobre Inmobles (AVRENTA).

    De seguido, a subdirectora xeral de Información e Asistencia Tributaria expón unha serie de exemplos a fin de ilustrar na práctica o funcionamento das ferramentas virtuais.

  • As ferramentas de asistencia virtual están accesibles desde os seguintes apartados da sede electrónica:

    • Desde o apartado “Accede directamente ”;
    • Desde o apartado “Todas as axudas” situadas no pé das páxinas da sede electrónica da Axencia Tributaria;
    • Desde os apartados dedicados aos propios impostos e a Censos.

• Chat ADI:

  • Accédese desde os asistentes virtuais (ATEA,  AVSII e AVRENTA) e os informadores (Informador censual, Localizador e Cualificador do   IVE e Informadores de Renda). Tamén se accede mediante a icona flotante “Necesitas axuda?” que aparece en determinados modelos.

  • A súa utilización está indicada para cuestións sinxelas e para a formalización de determinados modelos.

  • O seu horario de atención é de 9:00 a 19:00 horas, de luns a venres.

• Informa +: trátase dunha aplicación informática que permite aos contribuíntes realizar solicitudes de información tributaria por escrito para cuestións de IVE,  SII e Censos.

  • Requisito: estar dado de alta no sistema de avisos.

  • Dispoñible para os profesionais tributarios, aínda que esixe apoderamento.

  • A resposta incorpórase ao expediente electrónico da persoa consultante.

  • Accédese desde os asistentes virtuais (ATEA e AVSII) e informadores (Informador censual, Localizador e Cualificador de IVE ). Así mesmo, accédese directamente a través da seguinte ruta da sede electrónica: Inicio/Todas as xestións/Outros procedementos tributarios/Outros / Solicitude información tributaria (INFORMA+).

  • Unha vez realizada a consulta, a aplicación ofrece a información dispoñible e, se non aclara a dúbida, pódese enviar a consulta. A Axencia Tributaria contestará por escrito e remitirá un aviso ao móbil e / ou correo electrónico comunicando ao usuario que ten dispoñible a resposta, a cal se incorpora ao seu expediente electrónico. Na contestación incorpóranse ligazóns ás consultas da Dirección Xeral de Tributos ou referencias ao INFORMA.

  • Efectos xurídicos: non vinculante (artigos 86, 87 e 179.2 da Lei Xeral Tributaria).

Para finalizar con este apartado, a subdirectora xeral de Información e Asistencia Tributaria sinala que se propuxeron arredor de 8.000 dúbidas por parte dos contribuíntes e que máis do 70 %contestáronse a través dos asistentes virtuais e dos informadores.

De seguido, D.ª Montserrat Rojo indica que, no referente ao segundo bloque de servizos de axuda ofrecida pola Axencia Tributaria, están os de asistencia na formalización de determinados modelos:

• Servizos ADI:

  • Servizo ADI para a confección e presentación do modelo en nome do contribuínte a través de cita telefónica, dispoñible para os seguintes modelos:

    • Censos: modelos 036 e 037.
    • Contribuíntes en módulos: modelos 303 e 131.

  • Servizo ADI para a resolución de dúbidas sobre a formalización a través de chat ou cita telefónica.

  Á asistencia ADI accédese desde a aplicación de "Cita previa" e desde a icona emerxente no propio modelo "Necesitas axuda?".

• Programas de axuda para a confección de declaracións:

  • PRE-303: dispoñible para todos os contribuíntes, ofrécense distintos servizos segundo o perfil do mesmo. Entre as súas funcionalidades pódense destacar:

    • Formalización automática dos datos para aqueles contribuíntes que levan os seus libros en soporte informático segundo o formato establecido pola Axencia Tributaria;
    • Xanela censual IVE : contén información censual relevante do contribuínte en relación ao   IVE no período de autoliquidación que vai presentar;
    • Carteira de cotas a compensar: táboa con información sobre os importes a compensar de períodos anteriores;
    • Posibilidade de marcar que se trata dunha autoliquidación complementaria: o sistema cobre, nos casos en que se dispón dos datos, o importe e número de xustificante da autoliquidación a complementar.

  • Modelo 390 básico para autónomos: axúdalle a determinar os importes e outra información a consignar nos recadros do modelo 390, sempre que tribute exclusivamente á Administración do Estado. Este servizo pode ser utilizado solo por contribuíntes que apliquen exclusivamente o réxime xeral con período trimestral e sempre que durante o exercicio non apliquen pro rata nin sectores diferenciados, non realicen operacións de comercio exterior, non teñan clientes que estean en recarga de equivalencia, non estean incluídos no réxime de caixa nin sexan destinatarios do mesmo, non teñan operacións en que aplíquese o investimento do suxeito pasivo, nin satisfixesen compensacións do réxime especial de agricultura, gandaría e pesca. Se durante a formalización do modelo o contribuínte ten algunha dúbida, pode acceder á asistencia ADI a través da icona emerxente "Necesitas axuda?", onde, entre outras opcións, pode solicitar unha cita telefónica para confeccionar o modelo.

De seguido o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais agradece á subdirectora de Información e Asistencia Tributaria a súa exposición e destaca o importante papel que as entidades representadas no Foro poden levar a cabo na difusión entre o colectivo de traballadores autónomos dos avances e melloras que a Axencia Tributaria vai desenvolvendo en materia de ferramentas de asistencia virtual.

A continuación Ignacio Fraisero ofrece a palabra ás persoas asistentes por se desexan realizar algunha consulta ou observación.

En primeiro lugar toma a palabra D.ª Inés Mazuela Rosado, representante da Unión de Profesionais e Traballadores Autónomos (UPTA), para solicitar a remisión da presentación en power point utilizada por D.ª Montserrat Rojo. Doutra banda, sinala que se comentou que estes servizos tratan de dar unha maior seguridade xurídica, pero, porén, posteriormente indicouse que non teñen carácter vinculante.

Os representantes da Axencia Tributaria responden que as contestacións da Axencia Tributaria, aínda que non son vinculantes, si sono no sentido de que se facilitan porque, tras unha análise dos criterios administrativos que se están utilizando, existe o convencemento de que é a resposta axeitada. Non obstante, por veces a xurisprudencia posterior non concorda e é nestes casos onde o contribuínte que adaptase a súa actuación ao criterio facilitado pola Axencia Tributaria non poderá ser sancionado.

De seguido intervén D.ª Celia Ferrero Romero, representante da Federación Nacional de Asociacións de Traballadores Autónomos (ATA), quen tras dar os parabéns á Axencia Tributaria polo traballo desenvolvido en relación coas ferramentas de asistencia virtual, comenta que non todos os traballadores autónomos teñen a mesma preparación e capacidade para utilizar os instrumentos comentados e que sería moi útil dispor de titoriais sobre o funcionamento dos mesmos con demostracións sobre casos prácticos.

D.ª Montserrat Rojo sinala que na páxina web da Axencia Tributaria existen ligazóns aos vídeos que a Axencia Tributaria publica na súa canle de YouTube e que na actualidade hai varios relativos ás ferramentas de asistencia virtual.

Pola súa banda, os representantes das federacións e asociacións sinalan que sería interesante contar con titoriais sobre as ferramentas de asistencia virtual na propia xestión, é dicir, que, se estás confeccionando para a súa presentación o modelo 390, sería de gran axuda contar nese momento con titoriais sobre o funcionamento das ferramentas virtuais que veñan ao caso. Así mesmo, reiteran que dispor de casos prácticos preparados nunha linguaxe máis coloquial sería de gran axuda.

D. Ignacio Fraisero sinala que se vai a revisar cantas ferramentas de asistencia virtual contan con titoriais sobre o seu funcionamento e que se estudará se cómpre preparar algún máis.

A continuación, xa que non se produce ningunha outra intervención, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais dá paso ao seguinte punto da orde do día e cédelle a palabra a D. Javier Hurtado.

5. Lei 18/2022, do 28 de setembro, de creación e crecemento de empresas: Obrigatoriedade de todos os empresarios e profesionais de expedir, remitir e recibir facturas electrónicas nas súas relacións comerciais con outros empresarios e profesionais (facturación electrónica B2B )

O director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria inicia a súa exposición sinalando que a Lei 18/2022 supón un cambio moi significativo nas obrigas de facturación, xa que dispón que, tras a entrada en vigor da Lei e o transcurso dos períodos transitorios establecidos, a obrigatoriedade da facturación electrónica B2B  será universal (artigo 12). Engade D. Javier Hurtado que a factura electrónica non é algo novo, pero si que o é a súa universalidade e os requisitos establecidos na Lei. Así, sinala que a factura electrónica en España foi pasando por diferentes momentos que, pola súa parte, permiten facer as seguintes clasificacións da mesma:

• Polo seu formato:

  • Factura electrónica con formato non estruturado: vixente na actualidade, xa que non existe unha norma que obrigue unha determinada estrutura nos rexistros de facturación.

  • Factura electrónica con formato estruturado:

    • Formato estruturado privado ou acordado entre emisor e receptor: moi utilizado polos grandes distribuidores (por exemplo, o automobilístico).
    • Formato estruturado público estándar e interoperable ( B2G ).

• Polos seus destinatarios:

  • Factura electrónica B2G : A Lei 25/2013, de impulso da factura electrónica no sector público, establece que todas as entidades do sector público, xa sexan locais, autonómicas ou estatais, reciban as súas facturas por medio de Facturae, con algunha excepción (persoas físicas e operacións cuxo importe sexa de ata 5.000 euros).

  • Factura electrónica B2B : A súa obrigatoriedade vén establecida na Lei 18/2022, de creación e crecemento de empresas.

  • Factura electrónica B2C : A Lei 56/2007, de Medidas de Impulso da Sociedade da Información impón a súa obrigatoriedade para determinados emisores e sempre que exista consentimento por parte do receptor. Na actualidade hai empresas dedicadas á xestión do pagamento con tarxetas de crédito que están traballando co sector bancario no desenvolvemento dun sistema de tíckets virtuais.

D. Javier Hurtado continúa a súa exposición comentando que a Lei 18/2022 non ten un propósito fiscal, xa que foi impulsada desde o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital en cumprimento do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, sendo un dos seus obxectivos a modernización do sector empresarial, especialmente pemes e autónomos, mediante o impulso da súa dixitalización; engade que a Lei aborda a facturación electrónica no seu artigo 12, aínda que aparece tamén noutros apartados do seu articulado. Así, o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria sinala que das disposicións da Lei vai destacar e comentar as seguintes:

• Universalidade: todos os empresarios e profesionais deberán expedir, remitir e recibir facturas electrónicas nas súas relacións comerciais con outros empresarios e profesionais.

• Establece que a factura debe incluír información sobre o estado de pagamento: trátase dun novo elemento que non está incluído na normativa relativa ás obrigas de facturación, pero que para a Lei é un elemento clave a fin de reducir a morosidade comercial. Para a Axencia Tributaria este é un elemento cuxo desenvolvemento técnico e regulamentario reviste unha gran complexidade, xa que implica a conversión da factura nun elemento dinámico obxecto de seguimento ata o seu pagamento.

• Na exposición de motivos indícase que os dous obxectivos que se pretenden acadar coa factura electrónica son:

  • Reducir os custos de transacción do tráfico mercantil.
  • Facilitar o acceso á información sobre os prazos de pagamento entre empresas. Como xa se mencionou, este é un dato novo a incluír na factura.

• Dispón que as solucións tecnolóxicas e plataformas ofrecidas por empresas provedoras de servizos de facturación electrónica aos empresarios e profesionais deberán garantir a súa interconexión e interoperatividade gratuíta, o que non implica, necesariamente, que o servizo de facturación electrónica proporcionado polo provedor tamén teña que ser gratuíto. D. Javier Hurtado engade que para a Axencia Tributaria desenvolver un servizo de facturación electrónica que teña en conta todos os perfís que conforman o censo de contribuíntes sería unha tarefa moi complexa, cuxa implantación, en principio, non podería estar preparada a curto prazo.

• Sinala que as facturas electrónicas deberán cumprir, en todo caso, o que se dispón na normativa específica sobre facturación e que os sistemas e programas informáticos que xestionen os procesos de facturación e conservación das facturas electrónicas deberán respectar os requisitos aos que se refire o artigo 29.2.j) da Lei 58/2003, Xeral Tributaria, e o seu desenvolvemento regulamentario. Así, as solucións técnicas que se adopten en cumprimento das previsións da Lei 18/2022, necesariamente teñen que ter en conta e combinarse coas medidas que recolle o proxecto de Real decreto polo que se aproba o regulamento que establece os requisitos que deben adoptar os sistemas e programas informáticos ou electrónicos que soporten os procesos de facturación de empresarios e profesionais, comentado no terceiro punto da orde do día.

• Na disposición Final 7ª habilítase o Goberno para o desenvolvemento regulamentario das previsións da Lei e, en relación coa o artigo 12, sinala que os Ministerios de Asuntos Económicos e Transformación Dixital e de Facenda e Función Pública, no ámbito das súas competencias, determinarán os requisitos técnicos e de información a incluír na factura electrónica para os efectos de verificar a data de pagamento e obter os períodos medios de pagamento, os requisitos de interoperatividade mínima entre os prestadores de solucións tecnolóxicas de facturas electrónicas e os requisitos de seguridade, control e estandarización dos dispositivos e sistemas informáticos que xeren os documentos. O prazo establecido para o desenvolvemento regulamentario é de seis meses. Así mesmo, dispón que o desenvolvemento se realizará admitindo como válidas, polo menos, a lista de sintaxe contida na Decisión de Execución (UE) 2017/1870 da Comisión, do 16 de outubro de 2017, sobre a publicación da referencia da norma europea sobre facturación electrónica e a lista das súas sintaxes de conformidade coa Directiva 2014/55/UE do Parlamento Europeo e do Consello [XML CEFAT/ONU (SCRDM – CII), UBL – ISO/IEC 19845:2015 e EDIFACT].

• No referente á súa entrada en vigor:

  • para empresarios e profesionais cun volume de facturación superior a 8 millóns de euros: un ano desde a aprobación do desenvolvemento regulamentario;
  • para o resto: 2 anos.

Para finalizar a súa exposición D. Javier Hurtado comenta as características principais de dúas opcións no referente a sistemas de facturación:

• A través dun formato estándar EDI  para o intercambio directo de información entre dúas organizacións de forma electrónica (punto a punto): a factura (ou calquera outro documento) transmítese desde o equipo do emisor, previamente transformada a formato EDI, ao do receptor, onde se decodifica e recíbese.

• A través de plataformas fornecidas por provedores do servizo de facturación: segue o modelo francés onde a propia plataforma serve como emisora e receptora da información. Contémplase tamén unha plataforma nodo (Chorus) utilizable por provedores ou clientes que, polas súas características, requiran simplemente uns servizos mínimos que lles permitan cumprir cos requirimentos legais. Con esta plataforma a remisión da información á Administración é automática. Doutra banda, no modelo italiano a plataforma proporciónaa a Administración.

O director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais agradece a D. Javier Hurtado a súa exposición e comenta que a Lei 18/2022 representa un reto para todos. Engade que desde o Ministerio de Facenda e Función Pública colaborarase co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital a fin de que o desenvolvemento regulamentario poida dar solucións consensuadas a todas as cuestións que propón a Lei.

De seguido, D. Ignacio Fraisero ofrece a palabra ás persoas asistentes.

En primeiro lugar intervén D.ª Celia Ferrero para sinalar que nas reunións que mantiveron co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital as asociacións sempre manifestaron que desde un punto de vista técnico hai cuestións que lles parecen inaplicables. Indica que o colectivo de autónomos é un dos máis interesados en combater a morosidade, pero que tería que facerse dunha maneira que non resulte tan complicada. Así mesmo, outra das cuestións polas que se opón á obrigatoriedade dos sistemas de facturación electrónica é o custo financeiro debido á falta de gratuidade das plataformas prestadoras do servizo e engade que unha das reclamacións do colectivo é que a Administración proporcione a plataforma de facturación. Por último, sinala que están a favor da facturación electrónica, pero non ao sistema que se está postulando.

D. Javier Hurtado responde que nas reunións mantidas co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital os representantes da Axencia Tributaria puxeron de manifesto que as plataformas funcionan moi ben, pero non para todos os empresarios e profesionais, xa que na actualidade soa unha mínima parte utiliza os sistemas de facturación electrónica. D. Javier Hurtado engade que, na súa opinión, o custo dos servizos de facturación irase abaratando a medida que se vaian estendendo. Así mesmo, sinala que o desenvolvemento dun sistema de facturación electrónica universal, interoperable e con seguimento dos medios de pagamento, é unha tarefa que reviste unha gran complexidade, dado o subministración de información continuado que esixe. Por último, comenta que, xa que non se previu que a plataforma sexa fornecida pola Administración, senón que se encomenda ás empresas desenvolvedoras, esta non resultará gratuíta.

Novamente intervén D.ª Celia Ferrero para indicar que non é só que teña un custo económico, senón que para que a plataforma poida realizar o seguimento do pagamento da factura, haberá que darlle permisos de acceso aos servizos bancarios do empresario ou profesional, co que, non sendo que as entidades financeiras desenvolvan unha aplicación que limite o acceso aos datos do pagamento da factura, vai haber terceiros accedendo a todas as operacións que realice o devandito empresario ou profesional a través da súa conta bancaria. Para finalizar, a representante de  ATA manifesta que, ademais, todas as emendas que se presentaron foron rexeitadas no trámite parlamentario e que desde as asociacións que representan o colectivo de traballadores autónomos vaise a continuar insistindo na introdución de modificacións na Lei.

D. Javier Hurtado respóndelle que unha das posibilidades que se está barallando é que as entidades financeiras proporcionen unha plataforma.

A continuación intervén D.ª Inés Mazuela para indicar que está totalmente de acordo co comentado pola representante de  ATA e que considera que se trata dun proxecto moi ambicioso, cuxa posta en práctica entraña moitísimas dificultades. Engade que, non obstante,  UPTA está disposta a traballar e colaborar a fin de que, contando coas achegas de todos, lógrese un maior consenso e o proxecto poida saír adiante.

De seguido toma a palabra D. Antonio García Gordo, representante da Unión de Asociacións de Traballadores Autónomos e Emprendedores (UATAE), para comentar que se o obxectivo é simplificar as xestións burocráticas para os traballadores autónomos, pero, finalmente, se lles impón uns custos para o seu cumprimento e engádense uns requisitos que se traducen nunhas maiores cargas, o resultado que se obtén é o contrario. Engade que desde a súa organización sempre se manifestou que a coordinación entre o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital e o de Facenda e Función Pública debía ser absoluta.

A continuación, D. Ignacio Fraisero apunta que, sen dúbida, a factura electrónica contribuirá á simplificación das cargas administrativas e reitera que se colaborará estreitamente co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital na busca de solucións ás incógnitas existentes nestes momentos. Engade que a colaboración prestada por parte das federacións e asociacións representadas no Foro tamén é e será de moita utilidade.

De seguido, xa que non se producen máis intervencións, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais dá paso ao seguinte punto da orde do día.

6. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar

En relación con este punto D. Ignacio Fraisero comenta que, como é coñecido por todas as persoas presentes, este Foro ten unha clara vocación de permanencia a fin de servir como canle permanente de comunicación entre a Administración tributaria e as entidades que representan o colectivo de traballadores autónomos. Engade que, neste sentido, as Normas de funcionamento do Foro establecen a celebración de dúas sesións plenarias anuais, aínda que se constatou que por veces o contido das reunións é coincidente co dos plenos do Foro de Pequenas e Medianas Empresas. Por iso, desde a Axencia Tributaria própónse ás Federacións e Asociacións do Foro a modificación das devanditas Normas de funcionamento de maneira que se inclúa a posibilidade de celebrar conxuntamente as sesións plenarias de ambos os dous Foros, cando a materia permítao. Doutra banda, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais indica que, xa que os traballos do Foro, fundamentalmente, desenvólvense nos grupos de traballo, tamén se propón unha modificación das normas para establecer como obrigatoria a celebración dunha reunión do Pleno ao ano, reflectindo así mesmo a posibilidade de que se poida convocar en máis ocasións se algunha das partes considérao conveniente. Por último, D. Ignacio Fraisero informa de que esta proposta tamén se comentou cos representantes das pemes na sesión plenaria que tivo lugar o pasado día 17 de outubro.

A representante de  ATA comenta que, na súa opinión, non habería inconveniente para realizar as devanditas modificacións.

Ignacio Fraisero sinala que desde a Secretaría Técnica se remitirá unha proposta de modificación das Normas de funcionamento a fin de que as federacións e asociacións poidan remitir as súas observacións e comentarios.

A continuación, xa que non se producen máis intervencións, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais dá paso ao seguinte punto da orde do día.

7. Outras consideracións, rogos e preguntas

D. Ignacio Fraisero ofrece a palabra ás persoas asistentes por se desexan realizar algún comentario e, xa que non se produce ningunha intervención, agradece a todas as persoas presentes a súa asistencia e dá por concluída a segunda sesión plenaria do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos, despedindose ata a seguinte reunión.