Acta da sesión

ACTA PLENA 1/2022

Acta da reunión do Pleno do Foro de Pequenas e Medianas Empresas
celebrada o 16 de febreiro de 2022

Secretaría de Estado de Facenda

Presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria - secretario de Estado de Facenda

D. Héctor Fernando Izquierdo Triana

Gabinete do secretario de Estado de Facenda

D.ª Ana Isabel Mateo Lozano

Presidente do Foro de Pequenas e Medianas Empresas

Director Xeral da Axencia Estatal de Administración Tributaria

D. Jesús Gascón Catalán

Membros en representación da Axencia Estatal de Administración Tributaria

Directora do Departamento de Xestión Tributaria

D.ª Rosa María Prieto do Rei

Director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Javier Hurtado Puerta

Director do Departamento de Recadación

D. Guillermo Barros Gallego

Director do Departamento de Informática Tributaria

D. José Borja Tomé

Director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais

D. Ignacio Fraisero Aranguren

Membros en representación das Pequenas e Medianas Empresas

Confederación Española de Organizacións Empresariais (CEOE)

Director do Departamento de Economía

D. Gregorio Izquierdo Llanes

Xefe de Área Fiscal

D. Bernardo Soto Siles

Confederación Española da Pequena e Mediana Empresa (CEPYME)

Secretario Xeral

D. Luis Aribayos Mínguez

Secretaría Técnica do Foro de Pequenas e Medianas Empresas

Subdirectora xeral de Comunicación Externa

D.ª María Dolores Carreño Beltrán

O día 16 de febreiro de 2022 celébrase a primeira sesión plenaria do Foro de Pequenas e Medianas Empresas, asistindo as persoas indicadas, e de acordo co seguinte

ORDE DO DÍA

1. Apertura polo secretario de Estado de Facenda e presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria. Obxectivos do Foro de Pequenas e Medianas Empresas.
2. Ronda de intervencións dos representantes de Pequenas e Medianas Empresas.
3. Aprobación das Normas de funcionamento do Foro.
   • Composición da Secretaría Técnica.
4. Constitución de grupos de traballo:
   • Código de Boas Prácticas Tributarias.
   • Análise normativa e proxecto de dixitalización.
5. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar.
6. Outras consideracións, rogos e preguntas.

1. Apertura da sesión

Abre a sesión D. Héctor Fernando Izquierdo Triana, secretario de Estado de Facenda e presidente da Axencia Estatal de Administración Tributaria, quen, tras saudar as persoas asistentas e agradecer a súa presenza, manifesta que a Administración é consciente de que as pequenas e medianas empresas son un elemento económico clave, xa que representan a máis do 95 %do tecido empresarial español. Así mesmo, indica que é vontade do Ministerio de Facenda e Función Pública e da Axencia Tributaria o fomentar o modelo de relación cooperativa, o cal está demostrando ser un eficaz instrumento na prevención e loita contra a fraude fiscal. D. Héctor Izquierdo engade que espera que, do mesmo xeito que acontece con outros foros xa constituídos e que levan máis dunha década funcionando, o Foro de Pequenas e Medianas Empresas convértase tamén nunha excelente canle de comunicación baseada nos principios de transparencia e confianza mutua e que co esforzo e o traballo de todos lógrense uns resultados que redunden positivamente no conxunto da sociedade.

De seguido, o secretario de Estado de Facenda cede a palabra a D. Jesús Gascón Catalán a fin de que comente os obxectivos que se pretenden lograr coa constitución deste Foro.

D. Jesús Gascón inicia a súa exposición sinalando que a Axencia Tributaria, en liña coas iniciativas da OCDE no referente ao modelo cooperativo, puxo en marcha no ano 2009 un foro coas grandes empresas e, posteriormente, en 2011, outro coas asociacións e colexios de profesionais tributarios, pero que, nos últimos tempos, veuse apreciando a necesidade de contar cun marco análogo de relación coas pequenas e medianas empresas. Así mesmo, comenta que quere recoñecer o labor desempeñado polo colectivo de profesionais que realizan funcións de colaboración social e que en seu día a día trasladan á Administración diferente problemáticas que afectan ás pemes, traballadores autónomos e persoas con obrigas tributarias en xeral. Non obstante, D. Jesús Gascón comenta que non necesariamente a visión dos profesionais tributarios ten que coincidir sempre coa dos contribuíntes aos que representan, polo que desde a Axencia Tributaria considerouse que o establecemento deste Foro complementa perfectamente os traballos dos xa existentes. Así, sinala que o obxectivo principal deste Foro é institucionalizar un espazo directo e permanente de relación, onde os seus membros reúnense periodicamente e poidan compartir diferentes perspectivas sobre os asuntos de interese que se susciten en relación coa aplicación do sistema tributario. Ademais, a Axencia Tributaria compartirá, do mesmo xeito que faise noutros foros, a súa planificación e as liñas estratéxicas dos próximos anos, explicando os resultados que se vaian obtendo pola organización. Doutra banda, D. Jesús Gascón engade que o Foro tamén desenvolverá a súa actividade a través da constitución de grupos de traballo, xa que, pola experiencia demostrada noutros ámbitos de colaboración, os mesmos achegan un maior dinamismo aos traballos, podendo convocarse as reunións que calquera das partes estime oportunas. Neste sentido, sinala que os grupos de traballo previstos son dous, un dedicado especificamente á redacción dun código de boas prácticas que poida ser subscrito polas asociacións e confederacións que representan o colectivo e ao que poidan adherirse as propias empresas, e outro dedicado ás novidades normativas e ao proxecto de dixitalización. En relación co primeiro grupo de traballo comenta que xa existe un Código de Boas Prácticas Tributarias aprobadas no marco do Foro de Grandes Empresas, aínda que non limitado a estas, xa que pode adherirse ao mesmo calquera empresa que o desexe. Non obstante, no devandito código recóllense referencias a cuestións, como pode ser a fiscalidade internacional, coas que unha peme, en principio, non se vai a sentir moi identificada. Por iso, estimouse conveniente que, partindo dos códigos de boas prácticas tributarias existentes, lévense a cabo as adaptacións necesarias a fin de que reflictan a realidade das pequenas e medianas empresas. Por outra banda, no relativo ao segundo grupo de traballo, D. Jesús Gascón sinala que, por suposto, analizarase o proxecto de dixitalización para o colectivo, pero que, ademais, nestes tempos de continuos cambios normativos, as reunións do grupo van ser de moita utilidade de cara a estar permanentemente actualizados e a coñecer a posición e puntos de vista dos membros do Foro nos asuntos que se susciten. Engade que está a punto de publicarse na web do Ministerio o desenvolvemento regulamentario da prohibición da utilización de software de dobre uso, a fin de dar cumprimento ao trámite de audiencia e información pública, e que tanto á Dirección Xeral de Tributos como á Axencia Tributaria interésalles contar coas suxestións e observacións que se formulen desde diferentes ámbitos. Así mesmo, o director Xeral da Axencia Tributaria comenta que neste grupo de traballo non só haberá que centrarse no curto e medio prazo, senón que tamén haberá que tratar materias relativas ao futuro da tributación das pemes. Neste sentido, engade que está previsto que o Comité de persoas expertas presenten en breve o Libro Blanco sobre a reforma tributaria e que, aínda que o tema da tributación de pemes e traballadores autónomos non figuraba expresamente no encargo realizado polo Goberno, dalgunha maneira verase afectada, polo que se poderían utilizar as reunións do grupo de traballo para levar ao terreo práctico as recomendacións do Comité e analizar e discutir os posibles cambios no curto, medio e longo prazo que poderían implementarse. Por último, D. Jesús Gascón indica que, xa que haberá materias de interese común tanto para as pemes coma para os traballadores autónomos, as reunións dos grupos de traballo poderanse celebrar conxuntamente para os dous foros e, se o asunto requíreo, poderase contar coa participación de representantes da Dirección Xeral de Tributos ou do Instituto de Estudos Fiscais.

2. Ronda de intervencións dos representantes de Pequenas e Medianas Empresas

A continuación o secretario de Estado ofrece a palabra aos representantes das pemes.

En primeiro lugar intervén D. Luis Aribayos Mínguez, secretario Xeral da Confederación Española da Pequena e Mediana Empresa (CEPYME), quen, tras agradecer á Axencia Tributaria a constitución do foro e pórse a disposición de todas as persoas presentes, destaca que nun momento como este, en que as modificacións normativas son constantes, o feito de contar cun espazo en que compartir e debater as cuestións de interese, resulta tremendamente clarificador á hora de adoptar unha posición. Así mesmo, sinala que desde CEPYME están comprometidos co proxecto de dixitalización das pemes, xa que están convencidos de que a factura electrónica e demais ferramentas dixitais constitúen un eficaz instrumento na loita contra a fraude fiscal e a economía mergullada, pero que, non obstante, preocúpalles como vaise a implementar e que se contemplen as distintas dimensións das empresas, xa que hai que ter en conta que o tecido produtivo español está constituído maioritariamente por microempresas e traballadores autónomos. Así, engade que para a súa asociación o incremento da recadación motivada por un aumento do número de contribuíntes é unha excelente noticia, é dicir, baixando a presión fiscal ao tempo que aflora economía mergullada. Así mesmo, comenta que outro tema que lles preocupa é o da morosidade, xa que, aínda que as grandes empresas contan con solucións inmediatas a uns custos bastantes reducidos a través da utilización de sistemas de confirming ou factoring, para unha peme recorrer a estes mecanismos súpónlle uns cantos puntos da súa marxe de beneficio. Non obstante, engade que desde CEPYME non estarían de acordo con que, nun momento de crise económica como o actual, se articulase un sistema de sancións para pemes que atravesan especiais dificultades para facer fronte ás súas obrigas, entendendo que máis ben se debería recorrer a un modelo baseado en incentivos. Así, D. Luis Aribayos indica que o proxecto de lei “Crea e medra” tamén éstáno tratando co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital e reitera que, como é sabido por todos, os principais problemas da economía española son consecuencia do tamaño das empresas que conforman o sector empresarial, tal e como sinalan nun estudo que elaboraron, onde se recolle que a tributación se incrementaría en 5 puntos do PIB só con que se acadase a media europea no referente a dimensións das empresas. Por iso, desde a súa organización sosteñen que é de gran importancia que, á hora de lexislar, téñase moi presente cal é a realidade do tecido produtivo. Por último, volvendo á constitución do Foro, o representante de CEPYME sinala que na súa opinión a clave vai estar nos traballos dos grupos, que é onde se van analizar e compartir as cuestións concretas do día a día, moitas das que, efectivamente, son compartidas co colectivo de traballadores autónomos.

De seguido toma a palabra D. Gregorio Izquierdo, da Confederación Española de Organizacións Empresariais (CEOE), quen en primeiro lugar agradece ao secretario de Estado a súa presenza neste acto constitutivo, claro indicador do interese do Ministerio de Facenda e Función Pública en impulsar o modelo de relación cooperativa cos colectivos aos que representan as confederacións presentes e engade que este Foro supón a institucionalización dunha relación xa existente, o que representa un gran avance. Así mesmo, sinala que o feito de que a Axencia Tributaria marcásese como unha das súas liñas estratéxicas o fomento dunha relación cooperativa coas persoas contribuíntes en lugar de continuar co enfoque de controversia tan preponderante no pasado, é algo moi positivo para todos, xa que, ademais do grao de presión tributaria, ás pemes preocúpalles moito a seguridade xurídica, a cal, sen dúbida, este tipo de foros axudan a incrementar, tanto para o contribuínte coma para a Administración. Doutra banda, comenta que, no referente aos temas expostos (dixitalización, código de boas prácticas, etc.), son todos materias de actualidade e retos encamiñados á modernización da Axencia Tributaria e que, aínda que a competencia reguladora corresponda á mesma, na medida en que se atendan as achegas e experiencias que os diferentes axentes sociais poidan realizar en asuntos tan complexos, conseguirase unha mellor regulación que redundará na consecución dun sistema tributario tamén mellor para todos, que, por outra banda, é o desexo de todos os presentes.

3. Aprobación das Normas de funcionamento do Foro e composición da Secretaría Técnica

Para o desenvolvemento deste punto da orde do día, o secretario de Estado de Facenda outorga a palabra a D. Jesús Gascón, quen comunica que as “Normas de funcionamento” do Foro de Pequenas e Medianas Empresas foron remitidas aos integrantes do mesmo con antelación á presente convocatoria, non habendose recibidas observacións, e que, se non as houbese neste momento, quedarían definitivamente aprobadas. Ao non realizarse ningún comentario polas persoas presentes, o director Xeral da Axencia Tributaria declara aprobadas as “Normas de funcionamento”.

De seguido, D. Jesús Gascón sinala que nas “Normas de funcionamento” recóllese que a Subdirección Xeral de Comunicación Externa exercerá as funcións de Secretaría do Foro, contando coa colaboración dun representante das Federacións de forma rotaria por períodos anuais, ao que os representantes das pemes responden designando D. Luis Aribayos Mínguez como colaborador da Secretaría Técnica para este primeiro ano.

A continuación D. Jesús Gascón informa de que na sede electrónica da Axencia Tributaria vaise a habilitar un espazo dentro do apartado de “Relación cooperativa” en que se irán incluíndo todas aquelas cuestións que se consideren de interese xeral en relación co Foro (normas de funcionamento, grupos de traballo, actas das sesións plenarias, etc.).

4. Constitución de grupos de traballo

O secretario de Estado de Facenda reitera o comentado por D. Jesús Gascón no referente a que as Normas de funcionamento no seu apartado III recollen que as actividades do Foro poderanse desenvolver a través da constitución de grupos de traballo cando así decídao o Pleno, e que ás reunións dos mesmos poderán asistir outras persoas cuxa presenza se considere conveniente (representantes da Dirección Xeral de Tributos, do Instituto de Estudos Fiscais, etc.). Así mesmo, D. Héctor Izquierdo engade que, cando se traten temas de interese para os integrantes do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos, as sesións dos grupos de traballo de ambos os dous Foros poderanse celebrar conxuntamente.

De seguido cede a palabra ao director Xeral da Axencia Tributaria para que realice unha breve exposición sobre este punto da orde do día.

D. Jesús Gascón sinala que nas reunións preparatorias previas á celebración da presente sesión plenaria constatouse a conveniencia de crear desde un primeiro momento os dous grupos de traballos xa comentados e de cuxos misións se poden destacar os seguintes:

Código de Boas Prácticas Tributarias: partindo dos códigos de boas prácticas existentes, vanse a adaptar á realidade das pemes, de maneira que o código poida ser subscrito tanto polas entidades representantes do colectivo, como polas propias pemes, en liña co realizado no Foro de Asociacións e Colexios de Profesionais Tributarios, onde os propios profesionais que exercen funcións de colaboración social contan cun Código de Boas Prácticas ao que poden adherirse.

Análise normativa e proxecto de dixitalización: a idea con este grupo de traballo é manter reunións, nun principio, cunha maior frecuencia a fin de abordar o proxecto de dixitalización, xa que é inminente que se remita a información pública o desenvolvemento regulamentario e para a Axencia Tributaria é unha prioridade contar coas achegas dos colectivos afectados, máxime tendo en conta que o proxecto está incluído no Compoñente 27 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia e que un dos fitos do mesmo é a plena entrada en vigor da Lei 11/2021. Xa que a prohibición de utilizar software de dobre uso é unha das medidas máis importantes recollidas na Lei, o seu desenvolvemento regulamentario deberá estar aprobado e en vigor antes do 1 de xullo. Por iso, a Axencia Tributaria ten un especial interese en manter unha interlocución permanente durante todo o desenvolvemento do proxecto, de maneira que se poida prever o resultado final de todo o proceso, logrando así unha maior seguridade xurídica para os colectivos afectados. Así mesmo, na medida en que unha das iniciativas financiables con fondos europeos é o programa “kit dixital”, haberá que realizar un seguimento da incorporación, por parte das empresas fabricantes e desenvolvedoras de software, das especificacións técnicas que se están elaborando, de maneira que as persoas adquirentes do produto teñan total garantía de que están cumprindo coa norma. Doutra banda, no referente ao outro contido fundamental do grupo de traballo, outros proxectos normativos, así como as novidades relacionadas cos mesmos, haberá que confeccionar unha listaxe distinguindo entre o curto, medio e longo prazo, de maneira que as reunións do grupo poídanse ordenar axeitadamente, xa que os asuntos van ser variados e importantes. Así, a modo de exemplo, haberá que tratar o tema das cargas indirectas e as obrigas formais, compartindo propostas que poidan contribuír á súa redución e simplificación. Ademais, por suposto, levaranse o grupo os proxectos que vaian xurdindo, a fin de analizar as súas consecuencias desde o punto de vista da aplicabilidade.

Xa que os presentes non formulan ningunha obxección, D. Jesús Gascón declara formalmente constituídos os grupos de traballo do Foro.

5. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar

En desenvolvemento deste punto da orde do día, o secretario de Estado de Facenda manifesta que este Foro nace cunha clara vocación de permanencia e que, para que comente o concernente á próxima convocatoria ordinaria do pleno, cédelle a palabra ao director Xeral da Axencia Tributaria.

D. Jesús Gascón sinala que, en principio, convocaríanse dúas sesións plenarias ao ano, estando prevista a seguinte para o mes de setembro, xa que, con independencia da evolución da pandemia, a vantaxe de ter un número de participantes reducido é que, seguramente, poderase realizar presencialmente. Así mesmo, reitera o xa comentado durante a presente sesión en relación con que o obxectivo do Foro é contar cunha canle permanente de comunicación onde se desbloqueen os temas e poídase avanzar nos mesmos, polo que as reunións dos grupos de traballo convocaríanse as veces que fosen precisas, así que unha das partes apreciase a conveniencia da súa celebración. Doutra banda, o director Xeral da Axencia Tributaria indica que as funcións da Secretaría van estar residenciadas no Servizo de Planificación e Relacións Institucionais, dirixido por D. Ignacio Fraisero Aranguren, recaendo o cargo de secretaria Técnica na subdirectora xeral de Comunicación Externa, D.ª Dolores Carreño Beltrán. Engade que, con independencia dos formalismos, os representantes das pemes tamén teñen á súa disposición a D.ª Rosa María Prieto do Rei, directora do Departamento de Xestión Tributaria, a D. Javier Hurtado Puerta, director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria, a D. Guillermo Barros Gallego, director do Departamento de Recadación, a D. José Borja Tomé, director do Departamento de Informática Tributaria e, por suposto, ao director Xeral da Axencia Tributaria.

De seguido, toma a palabra novamente o secretario de Estado de Facenda, quen, tras pórse a disposición do Foro, reitera que a constitución do mesmo persegue conseguir o establecemento real dun espazo de cooperación, de maneira que o de convocar dúas sesións plenarias ao ano non sexa por garantir un funcionamento mínimo do mesmo, senón porque devindica nunha auténtica necesidade derivada da súa utilidade para os seus membros. Así mesmo, reitera que os grupos de traballo se reunirán as veces que calquera das partes estímeo conveniente.

6. Outras consideracións, rogos e preguntas

A continuación o secretario de Estado de Facenda ofrece a palabra aos asistentes e xa que non se produce ningunha intervención, agradece a todas as persoas asistentes a súa presenza e dá por concluída a primeira sesión plenaria do Foro de Pequenas e Medianas Empresas, despedindose ata a seguinte reunión.