Acta da sesión

ACTA PLENA 2/2022

Acta da reunión do Pleno do Foro de Pequenas e Medianas Empresas
celebrada o 17 de outubro de 2022

Membros en representación da Axencia Estatal de Administración Tributaria

Directora do Departamento de Xestión Tributaria

D.ª Rosa María Prieto do Rei

Director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. Javier Hurtado Puerta

Directora do Departamento de Recadación

D.ª Virginia Muñoz Fernández

Director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais

D. Ignacio Fraisero Aranguren

Subdirectora xeral de Aplicacións - Departamento de Informática Tributaria

D.ª Cristina Álvarez Zazo

Subdirector xeral de Estudos, Métodos e Procedementos - Departamento de Inspección Financeira e Tributaria

D. José Feliciano Morales Belinchón

Membros en representación das Pequenas e Medianas Empresas

Confederación Española de Organizacións Empresariais (CEOE)

Xefe de Área Fiscal

D. Bernardo Soto Siles

Confederación Española da Pequena e Mediana Empresa (CEPYME)

Director de Economía e Políticas Sectoriais

D. Francisco Vidal Yuguero

Secretaría Técnica do Foro de Pequenas e Medianas Empresas

Subdirectora xeral de Comunicación Externa

D.ª María Dolores Carreño Beltrán

O día 17 de outubro de 2022 celébrase a segunda sesión plenaria do Foro de Pequenas e Medianas Empresas, asistindo as persoas indicadas, e de acordo co seguinte

ORDE DO DÍA

1. Apertura da sesión.

2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 16 de febreiro de 2022.

3. Resumo das reunións do grupo de traballo de Análise normativa e proxecto de dixitalización.

4. Ferramentas de asistencia para pemes.

5. Lei 18/2022, do 28 de setembro, de creación e crecemento de empresas: Obrigatoriedade de todos os empresarios e profesionais de expedir, remitir e recibir facturas electrónicas nas súas relacións comerciais con outros empresarios e profesionais (facturación electrónica B2B).

6. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar.

7. Outras consideracións, rogos e preguntas.

1. Apertura da sesión

Abre a sesión D. Ignacio Fraisero Aranguren, director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais, quen, tras dar a benvida e agradecer ás persoas asistentes a súa presenza na segunda sesión do Pleno do Foro de Pequenas e Medianas Empresas, pide desculpas pola ausencia de D.ª Soledad Fernández Doctor, directora Xeral da Axencia Tributaria e presidenta do Foro, a quen problemas de axenda impedíronlle asistir á sesión plenaria.

De seguido D. Ignacio Fraisero sinala que, do mesmo xeito que comentouse por veces anteriores, o impulso do modelo de relación cooperativa é un dos principais obxectivos da Axencia Tributaria. Neste sentido, indica que, como é coñecido por todas as persoas presentes, o pasado día 8 de setembro constituiuse o grupo de traballo sobre o réxime tributario de autónomos e pemes, coordinado polo Instituto de Estudos Fiscais, e que conta coa participación da Axencia Tributaria, a Dirección Xeral de Tributos, as organizacións sindicais e as asociacións que representan os colectivos de pemes e traballadores autónomos. Así mesmo, engade que está prevista unha reunión do grupo de traballo para finais de outubro e solicita ás entidades que remitan á Secretaría do devandito grupo as cuestións que consideren que sería oportuno tratar na sesión.

A continuación o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais comenta que na sesión plenaria, tras aprobar, se é o caso, a acta da reunión anterior, os representantes dos Departamentos de Inspección Financeira e Tributaria, de Xestión Tributaria e de Recadación exporán as principais cuestións abordadas nas reunións do grupo de traballo de Análise normativa e proxecto de dixitalización. Ademais, D. Ignacio Fraisero engade que se vai a realizar unha breve exposición sobre as ferramentas virtuais de axuda coas que contan as pemes, así como sobre a obrigatoriedade da facturación electrónica establecida na Lei 18/2022.

2. Aprobación da acta da reunión celebrada o día 16 de febreiro de 2022

D. Ignacio Fraisero outorga a palabra a D.ª Mª Dolores Carreño Beltrán, subdirectora xeral de Comunicación Externa do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais e secretaria Técnica deste Foro, quen manifesta que a acta da primeira sesión do pleno foi remitida aos representantes das pequenas e medianas empresas con anterioridade a esta reunión, non habendose recibidas observacións; engade que, se non as houbese neste momento, quedaría definitivamente aprobada. Xa que non se formula ningunha observación, declara aprobada a acta da primeira sesión plenaria que tivo lugar o pasado 16 de febreiro de 2022. Así mesmo, sinala que a devandita acta se publicará na sede electrónica da Axencia Tributaria no apartado dedicado a este Foro.

3. Resumo das reunións do grupo de traballo de Análise normativa e proxecto de dixitalización

En relación con este punto da orde do día o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais sinala que o grupo de traballo se reuniu en dúas ocasións, o 11 de maio e o 8 de xullo, e que as devanditas reunións se celebraron conxuntamente coas entidades membro do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos. Engade que nas mesmas tratáronse, entre outras, as seguintes cuestións: o estado de tramitación do Real decreto polo que se aproba o regulamento que establece os requisitos que deben adoptar os sistemas e programas informáticos ou electrónicos que soporten os procesos de facturación de empresarios e profesionais, e a estandarización de formatos dos rexistros de facturación, as melloras nas ferramentas de asistencia na formalización das declaracións do Imposto sobre Sociedades e a nova funcionalidade en materia de recadación incorporada á app da Axencia Tributaria para facer máis áxil a solicitude de adiamentos, a consulta e o pagamento de débedas.

De seguido, D. Ignacio Fraisero cede a palabra a D. Javier Hurtado Puerta, director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria, a fin de que comente a actividade do grupo de traballo da área do seu Departamento.

D. Javier Hurtado inicia a súa intervención sinalando que na reunión do pasado día 11 de maio realizouse unha presentación bastante extensa do estado de tramitación do Real decreto polo que se aproba o regulamento que establece os requisitos que deben adoptar os sistemas e programas informáticos ou electrónicos que soporten os procesos de facturación de empresarios e profesionais, e a estandarización de formatos dos rexistros de facturación, destacandose que os tres piares en que se baseaba o proxecto eran os seguintes:

1º. Loita contra a fraude fiscal: o proxecto regulamentario ten a súa orixe nas modificacións que a Lei 11/2021, en cumprimento dun mandato recollido no compoñente 27 do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, introduciu na Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria en orde á erradicación da fraude debido á utilización de software de supresión e manipulación de vendas.

2º. Xeración dunha capacidade de interoperatividade mediante a estandarización dos formatos dos rexistros de facturación, de maneira que unha empresa poida relacionarse dun xeito áxil con outra ou con entidades doutros sectores, como podería ser o financeiro.

3º. Simplificación administrativa: establécese a posibilidade de remitir as facturas de maneira voluntaria e automática a través da utilización de "Sistemas de emisión de facturas verificables" ou "Sistemas VERI*FACTU", en cuxo caso, a fin de cumprir cos requisitos de seguridade, non cumpriría implementar o da sinatura dixital. O envío voluntario e simultáneo das facturas podería ser nun futuro a alternativa ao modelo 347 como forma de informar á Administración sobre a facturación, simplificando o proceso de liquidación dos impostos. Así mesmo, existe a opción de adoptar un sistema que non remita os rexistros de facturación automaticamente á Axencia Tributaria, en cuxo caso os requisitos de seguridade deben ser cumpridos polo propio sistema e cun nivel de rigor superior.

Así mesmo, D. Javier Hurtado comenta que na reunión se sinalaron as liñas xerais do proxecto:

• Universalidade, con algunhas excepcións (os suxeitos ao sistema de Subministración Inmediata de Información, determinadas operacións que tributen no réxime especial da agricultura, gandaría e pesca do IVE, etc.).

• O seu obxecto é regular a forma en que os sistemas informáticos de facturación deben cumprir coas esixencias legais de integridade, conservación, accesibilidade, lexibilidade, rastreabilidade e inalterabilidad dos rexistros.

• Determínanse os seguintes requisitos de seguridade:

  • Regula o contido mínimo do ficheiro de alta de factura.

  • Establece un sistema de hash encadeado.

  • Inclúe a sinatura electrónica do sistema emisor (a excepción dos sistemas "VERI*FACTU").

• Os sistemas informáticos deben ter a capacidade de remisión simultánea ou posterior dos rexistros de facturación.

• Introduce a posibilidade de que a persoa receptora dunha factura poida participar na verificación da calidade e integridade do sistema do seu provedor, permitindolle contrastar a factura recibida na sede electrónica da Axencia Tributaria.

• Establece que os sistemas informáticos que se utilicen para dar cumprimento ás obrigas contidas no Regulamento deben contar obrigatoriamente cunha declaración responsable de que quede constancia formal, expedida pola persoa produtora, fabricante ou desenvolvedora do mesmo, que asegure o compromiso por parte desta de que se cumpre cos requisitos establecidos legalmente.

Doutra banda, o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria sinala que, tras o trámite de audiencia e información pública, introducíronse algunhas modificacións no Regulamento, e, no referente aos prazos, díspónse o seguinte:

• Para as entidades desenvolvedoras e fabricantes dos programas informáticos: deben teros no mercado no prazo de 9 meses desde a publicación no BOE  da orde ministerial que se dite en desenvolvemento do Regulamento.

• Para os obrigados tributarios: deben ter operativos os sistemas informáticos adaptados aos requisitos establecidos no Regulamento a partir do 1 de xullo de 2024.

Para finalizar a súa exposición sobre o Regulamento de facturación, D. Javier Hurtado indica que nestes momentos o proxecto de Real decreto está pendente de informe por parte do Consello de Estado, polo que non é posible determinar a data de entrada en vigor.

De seguido, no referente á segunda reunión do grupo de traballo, o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria comenta que a intervención do seu Departamento foi máis breve, limitandose a sinalar algúns aspectos da Lei 11/2021 de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal que continuaban pendentes de desenvolvemento normativo. Así, en relación coas modificacións que se estaban tramitando no Regulamento Xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos, aprobado polo Real decreto 1065/2007, do 27 de xullo, aludiuse á nova forma de calcular os xuros de mora, ás entradas no domicilio constitucionalmente protexido e á creación do Rexistro de Extractores de depósitos fiscais de produtos incluídos no ámbito obxectivo do Imposto sobre os Hidrocarburos. Así mesmo, en relación con esta última modificación, puxose de manifesto a importancia que o Rexistro tiña para a Axencia Tributaria, xa que a fraude organizada na distribución de gasóleo e gasolina era un dos máis importantes cuantitativamente e a medida tiña como finalidade evitar que os beneficios do réxime utilizásense de forma fraudulenta para realizar compras exentas do   IVE ao abeiro do réxime, con devindicación do imposto á saída, pero sen ingreso do mesmo ante a Facenda Pública.

A continuación D. Ignacio Fraisero agradece ao director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria a súa exposición e cede a palabra a D.ª Rosa Mª Prieto do Rei, directora do Departamento de Xestión Tributaria, a fin de que expoña as cuestións tratadas no grupo de traballo da área do seu Departamento.

D.ª Rosa María Prieto sinala que na reunión do pasado día 8 de xullo tratáronse, entre outras, as seguintes cuestións da área de xestión tributaria:

• Avances en Sociedades WEB: destacouse a ampliación dos datos postos a disposición do contribuínte e as melloras no referente á calidade dos mesmos. Ademais, expuxéronse as distintas ferramentas de axuda ás pemes neste imposto e destacáronse unha serie de utilidades, tales como o cadro de correccións ao resultado contable, os avisos de presentación ou a incorporación ao formulario, aínda que con certas limitacións, das bases impoñibles negativas seguindo un sistema FIFO .

• Normas en tramitación: comentáronse os proxectos de ordes ministeriais relativos ás declaracións informativas e, no referente ás modificacións previstas no Real decreto 1065/2007, do 27 de xullo, realizouse un repaso xeral e, especialmente, das previstas en materia de censos.

De seguido D. Ignacio Fraisero agradece á directora do Departamento de Xestión Tributaria a súa intervención e cede a palabra a D.ª Virginia Muñoz Fernández, nova directora do Departamento de Recadación, a fin de que comente as cuestións tratadas do ámbito do o seu Departamento.

D.ª Virginia Muñoz sinala que na reunión do grupo de traballo comentouse que o día 4 de xullo incorporárase á app da Axencia Tributaria unha nova funcionalidade cos trámites da área de recadación máis demandados, tales como a solicitude de adiamentos e fraccionamentos, a consulta de débedas e o pagamento das mesmas, así como o das dilixencias de embargo. Indicouse que estaba dirixida, fundamentalmente, a persoas físicas e que se podía acceder identificandose co sistema Cl@ve. Así mesmo, sinalouse que a funcionalidade contaba cunha ligazón directa aos asistentes virtuais en materia de recadación (calculadoras de prazos de pagamento, de intereses e do importe embargable de soldos), e que para utilizalos non era necesaria a identificación do contribuínte. Por último, engadiuse que estes trámites e servizos tamén estaban dispoñibles na sede electrónica da Axencia Tributaria.

De seguido o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais agradece á directora do Departamento de Recadación a súa exposición e ofrece a palabra ás persoas asistentes por se desexan realizar algunha pregunta ou comentar algunha cuestión.

En primeiro lugar toma a palabra D. Bernardo Soto Siles, representante da Confederación Española de Organizacións Empresariais (CEOE), para comentar que as novas funcionalidades incorporadas á app da Axencia Tributaria son unha mellora na mesma que, sen dúbida, van resultar de gran utilidade.

A continuación intervén D. Francisco Vidal Yuguero, representante da Confederación Española da Pequena e Mediana Empresa (CEPYME) para agradecer a simplificación introducida no acceso aos trámites habituais da área de recadación coa súa inclusión na app da Axencia Tributaria. Doutra banda, sinala que no  CEPYME  ##1##están preocupados co tema da factura electrónica xa que consideran que a súa implantación vailles a supor un gran esforzo e un importante custo. Engade que das aproximadamente 65.000 empresas do Segmento I (entre 10 e 49 empregados) que solicitaron as axudas do kit Dixital, de momento, só arredor de 20.000 obtiveran os recursos e que, ademais, estábanse dando moitos casos de renuncia debido á falta de capacidade das empresas para poder realizar as adaptacións necesarias. Así, indica que as axudas do programa son insuficientes para levar a cabo a transformación dixital que se pretende e que deberían incrementarse e combinarse con outras axudas directas.

D. Ignacio Fraisero respóndelle que, sen dúbida, é un tema que preocupa tanto ás pemes coma á Administración, xa que o financiamento é importante.

Xa que non se producen máis intervencións, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais dá paso ao seguinte punto da orde do día e cédelle a palabra á directora do Departamento de Xestión Tributaria.

4. Ferramentas de asistencia para pemes

D.ª Rosa María Prieto, que utiliza na súa exposición unha presentación en power point, indica en primeiro lugar que a Axencia Tributaria puxo a disposición dos contribuíntes, a fin de facilitarlles o cumprimento das súas obrigas tributarias, unha serie de servizos de información e asistencia. Neste sentido, sinala que, a través de Internet, na sede electrónica da Axencia Tributaria pódese acceder a unha ampla información sobre os diferentes impostos, ás ferramentas de asistencia virtual, aos chats ADI, ao servizo de consultas escritas (INFOMA+), ao programa INFORMA, etc. Engade que tamén se elaboran guías, “manuais prácticos” (IRPF, Imposto sobre o Patrimonio, Imposto sobre Sociedades, IVE, etc.), apartados de preguntas frecuentes, etc. Así, indica que, no referente aos servizos de información tributaria virtuais que se prestan pola Axencia Tributaria, as principais ferramentas coas que contan as pemes, así como como as súas características, son as seguintes:

• Asistentes virtuais: baseados na intelixencia artificial, guían o usuario a través de tarefas sinxelas, ofrecendo respostas específicas en tempo real, o que contribúe á autoxestión. A súa vantaxe é que están dispoñibles os 365 días do ano e as 24 horas do día. Así mesmo, proporcionan unha maior certeza e seguridade xurídica ao ofrecer unha mesma resposta a todos os usuarios que propoñan a mesma cuestión (unidade de criterio). As súas principais vantaxes son:

  • A análise das preguntas formuladas permite identificar con rapidez e axilidade os temas que xeran máis dúbidas a fin de poder darlles unha resposta inmediata de alcance xeral.

  • O profesional tributario e o contribuínte obteñen unha resposta inmediata á súa consulta.

  • Mellora continuada da accesibilidade aos trámites administrativos coa finalidade de facilitar as xestións aos contribuíntes e profesionais.

  • As ferramentas están deseñan para a súa utilización pola cidadanía, os profesionais do ámbito tributario e os propios funcionarios das Administracións tributarias.

  • Os asistentes virtuais en  IVE (ATEA) e no  SII (AVSII) proporcionan unha resposta automática personalizada reforzando a seguridade xurídica, aínda que a información fornecida non ten carácter vinculante, pero si evitarían unha sanción a aqueles contribuíntes que adaptasen o seu comportamento de acordo coa contestación proporcionada. Requiren identificación electrónica para a súa utilización e as respostas incorpóranse ao expediente electrónico do usuario. Así mesmo, nas contestacións incorpóranse ligazóns a outras aplicacións e á normativa a fin de lograr unha información integral. No referente ao seu funcionamento, ao final da conversación co asistente virtual ofrécese ao usuario a posibilidade de valoraro. Se obtivo a información que necesitaba, o usuario pode obter unha copia escrita da mesma que, tras a identificación electrónica do usuario, incorpórase ao seu expediente electrónico e se lle remite por correo electrónico. Se pola contra, non obtén a información que necesita, se lle ofrecen as seguintes alternativas:

    • Informa +: o contribuínte pode rexistrar a súa consulta por escrito na aplicación. Está dispoñible para cuestións de IVE,  SII e Censos. Actualmente, o número mensual máximo de consultas é cinco. Así mesmo, pódese utilizar o servizo polos profesionais tributarios, aínda que esixe apoderamento.
    • Chat ADI: ábrese un chat cun especialista para resolver a súa consulta nese instante. O horario de atención é de luns a venres, de 9:00 a 19:00 horas.

• Informadores: non utilizan a intelixencia artificial. Van guiando o usuario a través das distintas opcións que se lle van ofrecendo en función das súas seleccións. Permite obter unha copia en PDF  da contestación e pode complementarse coa asistencia a través das ADI. Os principais informadores virtuais son:

  • En IVE : o Localizador en entrega de bens, o Localizador de prestación de servizos, o Cualificador inmobiliario, etc.

  • En Censos: o Informador censual e o Buscador de actividades económicas e as súas obrigas tributarias.

De seguido, D.ª Rosa María Prieto sinala que a través da sede electrónica da Axencia Tributaria pódese acceder aos seguintes servizos de asistencia para a confección das declaracións:

• Administracións de asistencia Dixital Integral: as súas principais características son as seguintes:

  • Prestan de forma personalizada non presencial determinados servizos de información e asistencia que habitualmente se ofrecen nunha oficina física da Axencia Tributaria. O seu horario, como xa se indicou, é de luns a venres, de 9:00 a 19:00 horas.

  • Multicanle: utilizan as distintas ferramentas telemáticas que permite a tecnoloxía actual (chats, chamadas telefónicas, videochamadas, …).

  • As  ADI son atendidas por funcionarios especializados en cada materia que, apoiados en ferramentas informáticas ad hoc , permiten axilizar e optimizar a asistencia.

  • O servizo está dispoñible para os seguintes modelos:

    • IVE : modelos 303, 390 e 952.
    • Censos: modelos 030, 036 e 037.
    • Contribuíntes en módulos: modelos 303 e 131.
    • Comercio electrónico: modelos 035 e 369.

• PRE 303: dispoñible para todos os contribuíntes, ofrécense distintas opcións segundo o perfil do mesmo. Entre as súas funcionalidades pódense destacar:

  • Xanela censual IVE : mostra cumprimentada os recadros identificativos, permitindo que o contribuínte actualice, corrixa ou complete os datos que teñan incidencia na liquidación.

  • Carteira de cotas a compensar: táboa con información sobre os importes a compensar de períodos anteriores, analizados por exercicios e períodos de xeración, importes aplicados e pendentes de aplicar.

  • Autoliquidación complementaria: cando se marca esta opción o sistema cobre, nos casos en que se dispón dos datos, o importe e número de xustificante da autoliquidación a complementar.

  • Todos os empresarios poderán obter un PRE 303 cos datos de liquidación a partir da información dos seus Libros Rexistros de  IVE en formato electrónico normalizado (importación de Libros).

• Sociedades WEB:

  • Puxo en marchase para a declaración do exercicio 2019. Ofrecíase a información correspondente a 72 conceptos, entre os que se poden destacar: os datos consignados polo contribuínte noutros modelos (información de administradores, partidas pendentes de aplicar, …), os datos facilitados por terceiros (titularidade de inmobles, rendementos de capital mobiliaria, …), así como outra información en poder da Axencia Tributaria (sancións, recargas, …).

  • Para o exercicio 2020 engadíronse novas categorías, como os ingresos imputados no  SII e no modelo 347. Así mesmo, a novidade máis importante foi a incorporación da posibilidade de descargar unha parte dos datos fiscais no formulario Sociedades WEB.

  • En 2021 incorporáronse novas utilidades:

    • a información relativa ás partidas pendentes de aplicación ao principio do exercicio de axustes ao resultado contable;
    • o cálculo das bases impoñibles negativas pendentes de aplicar;
    • a xeración dunha serie de avisos na presentación da declaración.

A continuación o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais abre unha quenda de intervencións.

D. Francisco Vidal comenta que, sen dúbida, as ferramentas virtuais son moi útiles, pero que existe un segmento de contribuíntes para os que a atención presencial é moi necesaria, xa que descoñecen como utilízanse todos estes servizos virtuais. Engade que tamén hai que ter moi presentes as características das áreas rurais.

D.ª Rosa María Prieto contesta que os servizos virtuais non substitúen os presenciais, senón que os complementan.

D. Bernardo Soto sinala que está de acordo no referente á utilidade das ferramentas virtuais, xa que permiten, sobre todo en cuestións básicas, descargar de traballo aos servizos presenciais. Doutra banda, indica que no referente ao Imposto sobre Sociedades a transparentación da información por parte da Administración é unha axuda fundamental á hora de cubrir a declaración.

De seguido, xa que non se produce ningunha outra intervención, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais dá paso ao seguinte punto da orde do día e cédelle a palabra a D. Javier Hurtado.

5. Lei 18/2022, do 28 de setembro, de creación e crecemento de empresas: Obrigatoriedade de todos os empresarios e profesionais de expedir, remitir e recibir facturas electrónicas nas súas relacións comerciais con outros empresarios e profesionais (facturación electrónica B2B)

O director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria inicia a súa exposición sinalando que a Lei 18/2022 supón un cambio moi significativo nas obrigas de facturación, xa que dispón que, tras a entrada en vigor da Lei e o transcurso dos períodos transitorios establecidos, a obrigatoriedade da facturación electrónica B2B sexa universal. Engade que na exposición de motivos recóllense os dous obxectivos que se pretenden acadar: achegar unha maior eficiencia ao tráfico empresarial e facilitar o acceso á información sobre os prazos de pagamento. Doutra banda, D. Javier Hurtado indica que a factura electrónica non é algo novo, pero si que o é a súa universalidade e os requisitos establecidos na Lei. Así, sinala que a factura electrónica en España foi pasando por diferentes momentos que, pola súa parte, permiten facer as seguintes clasificacións da mesma:

• Polo seu formato:

  • Factura electrónica con formato non estruturado: vixente na actualidade, xa que non existe unha norma que obrigue unha determinada estrutura nos rexistros de facturación.

  • Factura electrónica con formato estruturado:

    • Formato estruturado privado ou acordado entre emisor e receptor: moi utilizado polos grandes distribuidores (por exemplo, o automobilístico).
    • Formato estruturado público estándar e interoperable (B2G).

• Polos seus destinatarios:

  • Factura electrónica B2G: A Lei 25/2013, de impulso da factura electrónica no sector público, establece que todas as entidades do sector público, xa sexan locais, autonómicas ou estatais, reciban as súas facturas por medio de Facturae, con algunha excepción (persoas físicas e operacións cuxo importe sexa de ata 5.000 euros).

  • Factura electrónica B2B: A súa obrigatoriedade vén establecida na Lei 18/2022, de creación e crecemento de empresas e non cómpre o consentimento do receptor. Ademais, hai que incluír os estados de pagamento da factura.

  • Factura electrónica B2C: A Lei 56/2007, de Medidas de Impulso da Sociedade da Información impón a súa obrigatoriedade para determinados emisores e sempre que exista consentimento por parte do receptor.

D. Javier Hurtado continúa a súa exposición comentando que a Lei 18/2022 non ten un propósito fiscal, xa que foi impulsada desde o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital en cumprimento do Plan de Recuperación, Transformación e Resiliencia, sendo un dos seus obxectivos a modernización do sector empresarial, especialmente pemes e autónomos, mediante o impulso da súa dixitalización, así como a redución da morosidade; engade que a Lei aborda a facturación electrónica no seu artigo 12, aínda que aparece tamén noutros apartados do seu articulado. Así, o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria sinala que das disposicións da Lei vai destacar e comentar as seguintes:

• Universalidade: todos os empresarios e profesionais deberán expedir, remitir e recibir facturas electrónicas nas súas relacións comerciais con outros empresarios e profesionais.

• Establece que a factura debe incluír información sobre o estado de pagamento: trátase dun novo elemento que non está incluído na normativa relativa ás obrigas de facturación, pero que para a Lei é un elemento clave a fin de reducir a morosidade comercial. Para a Axencia Tributaria este é un elemento cuxo desenvolvemento técnico e regulamentario reviste unha gran complexidade, xa que implica a conversión da factura nun elemento dinámico obxecto de seguimento ata o seu pagamento.

• Sinala que o receptor da factura non poderá obrigar ao seu emisor á utilización dunha solución, plataforma ou provedor de servizos de facturación electrónica predeterminado. Con esta medida a Lei pretende evitar situacións de dominio no mercado por parte de grandes operadores.

• Dispón que as solucións tecnolóxicas e plataformas ofrecidas por empresas provedoras de servizos de facturación electrónica aos empresarios e profesionais deberán garantir a súa interconexión e interoperatividade gratuíta, o que non implica, necesariamente, que o servizo de facturación electrónica proporcionado polo provedor tamén teña que ser gratuíto. D. Javier Hurtado engade que para a Axencia Tributaria desenvolver un servizo de facturación electrónica que teña en conta todos os perfís que conforman o censo de contribuíntes sería unha tarefa moi complexa, cuxa implantación, en principio, non podería estar preparada a curto prazo; non obstante, éstáse estudando a posibilidade de desenvolver un sistema de facturación electrónica alternativo para microempresas que emitisen un reducidísimo número de facturas. Así mesmo, indica que, na súa opinión, o custo dos servizos de facturación irase abaratando a medida que se vaian estendendo.

• Sinala que as facturas electrónicas deberán cumprir, en todo caso, o que se dispón na normativa específica sobre facturación e que os sistemas e programas informáticos que xestionen os procesos de facturación e conservación das facturas electrónicas deberán respectar os requisitos aos que se refire o artigo 29.2.j) da Lei 58/2003, Xeral Tributaria, e o seu desenvolvemento regulamentario. Así, as solucións técnicas que se adopten en cumprimento das previsións da Lei 18/2022, necesariamente teñen que ter en conta e combinarse coas medidas que recolle o proxecto de Real decreto polo que se aproba o regulamento que establece os requisitos que deben adoptar os sistemas e programas informáticos ou electrónicos que soporten os procesos de facturación de empresarios e profesionais, comentado no terceiro punto da orde do día.

• Na disposición Final 7ª habilítase o Goberno para o desenvolvemento regulamentario das previsións da Lei e, en relación coa o artigo 12, sinala que os Ministerios de Asuntos Económicos e Transformación Dixital e de Facenda e Función Pública, no ámbito das súas competencias, determinarán os requisitos técnicos e de información a incluír na factura electrónica para os efectos de verificar a data de pagamento e obter os períodos medios de pagamento, os requisitos de interoperatividade mínima entre os prestadores de solucións tecnolóxicas de facturas electrónicas, e os requisitos de seguridade, control e estandarización dos dispositivos e sistemas informáticos que xeren os documentos. O prazo establecido para o desenvolvemento regulamentario é de seis meses. Así mesmo, dispón que o desenvolvemento se realizará admitindo como válidas, polo menos, a lista de sintaxe contida na Decisión de Execución (UE) 2017/1870 da Comisión, do 16 de outubro de 2017, sobre a publicación da referencia da norma europea sobre facturación electrónica e a lista das súas sintaxes de conformidade coa Directiva 2014/55/UE do Parlamento Europeo e do Consello [XML CEFAT/ONU (SCRDM – CII), UBL – ISO/IEC 19845:2015 e EDIFACT].

• No referente á súa entrada en vigor:

  • para empresarios e profesionais cun volume de facturación superior a 8 millóns de euros: un ano desde a aprobación do desenvolvemento regulamentario;

  • para o resto: 2 anos.

De seguido D. Javier Hurtado comenta as características principais das dúas opcións no referente aos sistemas de facturación:

• A través dun formato estándar EDI  para o intercambio directo de información entre dúas organizacións de forma electrónica (punto a punto): a factura (ou calquera outro documento) transmítese desde o equipo do emisor, previamente transformada a formato EDI, ao do receptor, onde se decodifica e recíbese.

• A través de plataformas fornecidas por provedores do servizo de facturación: segue o modelo francés onde a propia plataforma serve como emisora e receptora da información. Contémplase tamén unha plataforma nodo (Chorus) utilizable por provedores ou clientes que, polas súas características, requiran simplemente uns servizos mínimos que lles permitan cumprir cos requirimentos legais. Coa plataforma Chorus a remisión da información á Administración é automática. Doutra banda, no modelo italiano a plataforma proporciónaa a Administración fiscal que actúa como visadora das facturas.

Por último o director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria sinala que, na súa opinión, a Lei 18/2022 marca un fito en materia de facturación, cun importante impacto desde o punto de vista fiscal, así como para as empresas.

O director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais agradece a D. Javier Hurtado a súa exposición e comenta que a Lei 18/2022 representa un reto para todos. Engade que desde o Ministerio de Facenda e Función Pública colaborarase co Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital a fin de que o desenvolvemento regulamentario poida dar solucións consensuadas a todas as cuestións que propón a Lei.

A continuación D. Ignacio Fraisero ofrece a palabra ás persoas asistentes.

En primeiro lugar intervén D. Bernardo Soto para preguntar se todo ten que pasar polas plataformas, ao que D. Javier Hurtado responde que esta cuestión non se concreta na Lei, aínda que parece que desde o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital quérese impulsar un modelo parecido ao francés.

De seguido D. Bernardo Soto informa de que a finais de setembro mantiveron unha reunión cos representantes da Dirección Xeral de Política Económica do Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital, a fin de comentar as respostas que obtiveran dos seus asociados en relación cunha batería de cuestións que nunha reunión previa lles facilitara o Ministerio. Así, sinala que en varias das preguntas non puideran ofrecer unha posición común por parte da Confederación, xa que se recibiran contestacións moi diferentes dos asociados. Doutra banda, na reunión os representantes do Ministerio informaron de que o prazo para o desenvolvemento regulamentario era de seis meses, polo que os prazos de participación pública ían ser mínimos, aínda que se mantería durante todo o proceso un canle de comunicación de carácter informal. O representante de CEOE  engade que por parte das entidades representantes das pemes solicitouse a creación dun foro de facturación, análogo aos que se constituíron para a implantación do FACe e do FACeB2B , pero desde o Ministerio se lles comunicou que debido aos prazos víano complicado, aínda que o estudarían. Pola súa banda, desde a Dirección Xeral de Política Económica insistiuse en que reducir a morosidade comercial era un elemento clave e, no referente á información dos pagamentos, reiterouse que non era unha medida fiscal e que se estaba pensando en posibilitar a convivencia de distintos modelos, que poderían recaer sobre as entidades financeiras ou o emisor das facturas. Así mesmo, desde o Ministerio sinalouse que estaban preparando un informe con todas as achegas recollidas desde diferentes ámbitos e que o farían chegar aos representantes das pemes. D. Bernardo Soto comenta que aínda non recibírono. Doutra banda, informa de que mañá van celebrar no CEOE  unha reunión do grupo de traballo de facturación electrónica, onde se intentará unificar, na medida do posible, as propostas dos asociados sobre o que se debería facer para dar solución a todos estes problemas e, ademais, se lles informará sobre tratádoo na sesión plenaria. Por último, sinala que na reunión coa Dirección Xeral creu entender que non ía ser obrigatoria a utilización dunha plataforma, senón que máis ben se estaba pensando nun sistema punto a punto. Engade que tampouco se comentou que fóra a existir un nodo ou plataforma da Administración nos servizos da Axencia Tributaria.

D. Javier Hurtado reitera que explicitamente non está recollido, pero que, na súa opinión, o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital é partidario dun sistema similar ao modelo francés, o cal, doutra banda, aínda non está en vigor.

Novamente toma a palabra D. Bernardo Soto para indicar que o ideal sería que, por un lado, este desenvolvemento regulamentario intégrese e combine perfectamente co proxecto de Real decreto comentado no terceiro punto da orde do día e, doutra banda, que a información sobre o estado de pagamento da factura non impoña unha carga desorbitada a quen finalmente vai ser o seu beneficiario, o empresario, xa que é quen un maior interese ten en que a morosidade se reduza.

O director do Departamento de Inspección Financeira e Tributaria comenta que, en relación coa información sobre os estados de pagamento, talvez sería máis conveniente limitaro a operacións significativas ou a empresas que teñan certo control no mercado, é dicir, que poidan condicionar o pagamento e o cobramento de facturas, pero que desde o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital son partidarios dun modelo universal e de que a información se inclúa en todas as facturas e así se poida facer un seguimento global e estatístico.

D. Bernardo Soto indica que hai aspectos que hai que revisar e corrixir xa que o feito de informar sobre os estados de pagamento pode influír nos mesmos. Engade que, doutra banda, cando se implantou o sistema de Subministración Inmediato de Información contouse cun prazo bastante amplo e que o problema neste caso é, sobre todo, que os prazos de adaptación son escasos.

A continuación intervén D. Francisco Vidal para sinalar que xa se dispón de información sobre a morosidade, xa que, por exemplo, o Banco de España está tratando datos do ano 2020 dunha forma bastante ampla e ben elaborado sobre unha mostra, na súa opinión, suficientemente representativa, de 465.000 empresas; engade que, así mesmo, conta non só cos datos da enquisa Central de Balances Integrados, senón que, de maneira máis temperá, dispón das enquisas trimestrais, que son bastantes detalladas e que tamén van achegando información sobre as tendencias. Ademais, os datos intégranse con información proveniente doutros organismos como pode ser o Rexistro Mercantil. Así, indica que o Banco de España dispón de certa información relativa a como evoluciona o crédito comercial, aínda que comprende que esta información é complexa de obter xa que o Banco de España ten que revisar os datos fornecidos; non obstante, reitera que hai información dispoñible e que, talvez, seleccionando unha mostra ad hoc puidésense obter datos detallados sobre a morosidade comercial. Doutra banda, indica que dispón dun informe realizado por unha compañía de CESCE que tamén achega información sobre os créditos comerciais, aínda que non resolve as dúbidas no referente ao nivel exacto de atraso nos pagamentos e os períodos medios de pagamento acordado, xa que ir polo miúdo nesta materia é un traballo, ás veces, inabarcable e que, na súa opinión, as plataformas de facturación electrónica vanse a ter que enfrontar a unha tarefa moi complexa. Por último, comenta que, evidentemente, a morosidade é un grave problema que preocupa moito ás pemes, pero que, como todos os presentes coñecen, o aumento do crédito comercial é cíclico e en épocas inflacionistas é unha forma sinxela de obter financiamento, máxime se se está atravesando unha situación comprometida. Así mesmo, reitera que hai que traballar cunha mostra de empresas que permitan ter a información antes, pero sen que o esforzo en si supoña un custo e unhas cargas inabordables.

D. Javier Hurtado comenta que o Ministerio de Asuntos Económicos e Transformación Dixital coñece os datos facilitados polo Banco de España e reitera que, non obstante, parece que prefire contar cunha información universal, proporcionada polas propias empresas.

A continuación toma a palabra D. Bernardo Soto para indicar que unha maior sinxeleza e facilidade no proceso de adaptación aos novos sistemas de facturación electrónica e destes en si mesmos vai redundar en beneficio de todos, xa que aínda que para os asesores e xestores, como profesionais tributarios que son, non se presentarán grandes problemas de adaptación por moi complexo que sexa o proceso, así como para as grandes empresas, onde o custo será mínimo, non é este o caso para unha importante parte de pequenas e medianas empresas que na actualidade contan, simplemente, cun departamento interno reducido, que en moitas ocasións consiste nunha soa persoa que sen ser moi experta ocúpase da contabilidade e a facturación, e que se van a ver obrigadas a contratar cun asesor a prestación destes servizos.

De seguido, xa que non se producen máis intervencións, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais dá paso ao sexto punto da orde do día.

6. Próxima convocatoria: datas e temas a tratar

En relación con este punto da orde do día D. Ignacio Fraisero comenta que, como todas as persoas presentes coñecen, as Normas de funcionamento do Foro establecen a celebración de dúas reunións do pleno ao ano. Así, engade que, non obstante, constatouse que por veces o contido das sesións é coincidente co das reunións plenarias do Foro de Federacións e Asociacións de Traballadores Autónomos. D. Ignacio Fraisero sinala que, por iso, desde a Axencia Tributaria própónse aos representantes das pequenas e medianas empresas modificar as devanditas Normas de funcionamento de maneira que se inclúa a posibilidade de celebrar conxuntamente os plenos de ambos os dous Foros, cando a materia aconsélleo. Doutra banda, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais indica que, xa que os traballos do Foro, fundamentalmente, desenvólvense nos grupos de traballo, tamén se propón unha modificación das normas para establecer como obrigatoria a celebración dunha reunión plenaria ao ano, engadindo a posibilidade de que se poida convocar o Pleno en máis ocasións se algunha das partes considérao conveniente. Así mesmo, o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais comunica que esta proposta tamén se vai a trasladar os representantes dos traballadores autónomos. Por último, comunica que desde a Secretaría Técnica se remitirá unha proposta de modificación das Normas de funcionamento, a fin de que os representantes das pequenas e medianas empresas poidan analizara e achegar as súas observacións e comentarios.

7. Outras consideracións, rogos e preguntas

A continuación o director do Servizo de Planificación e Relacións Institucionais ofrece a palabra ás persoas presentes na reunión por se desexan realizar algún comentario e, xa que non se produce ningunha intervención, agradece a todas as persoas a súa asistencia e dá por concluída a segunda sesión plenaria do Foro de Pequenas e Medianas Empresas.