O Parlamento actual

Así como o despotismo ilustrado sostén: “Todo para a vila, pero sen a vila”, as Constitucións políticas actuais manteñen o réxime parlamentario e proclaman que todo, incluída a Facenda Pública, sexa para a vila e coa vila. Por iso, xunto ao principio da soberanía popular, proclaman o dereito de todos a participar nas funcións de goberno por medio duns representantes democraticamente elixidos.

A vila aproba por maioría unha Constitución e sométese ás súas normas. E encarga aos seus representantes que lexislen de acordo con ela e que controlen as tarefas do Goberno que teña a súa confianza. As Cortes promulgan leis que regulan os tributos que hai que recadar, os gastos públicos a realizar e os recursos que os cidadáns poden interpor en defensa dos seus dereitos ante posibles erros ou excesos da Facenda Pública.

A Facenda Pública adquire plena consideración no Estado que se organiza e rexe segundo unha Constitución política. E se esa Constitución establece a división de poderes – executivo, lexislativo, xudicial-, a igualdade de todos ante a Lei, a distribución dos tributos segundo a capacidade económica de quen teñen que pagaros, a asignación equitativa dos gastos públicos, estaremos ante unha formulación xusto da actividade da Facenda Pública.

O Parlamento, ou sexa a representación de todos os cidadáns, ten confiada a función de ditar leis, entre as que se encontran as tributarias e orzamentarias. Leis que son aprobadas democraticamente e obrigan por igual a lexisladores e lexislados.

Así vemos regulados os nosos deberes para coa Facenda Pública como nós mesmos quixemos ao referendar unha Constitución e ao votar nas eleccións xerais unha determinada opción no referente aos bens e servizos públicos que desexamos recibir do Estado e no referente aos tributos que estamos dispostos a pagar ao Tesouro Público.

Pola súa banda, os Tribunais de Xustiza velan pola correcta aplicación e o estrito cumprimento das leis, entre elas as financeiras e fiscais, e xulgan e sancionan aos que se apartan das súas disposicións.

Pero a misión dos Parlamentos modernos non acaba coa discusión e votación das leis sobre Orzamentos e tributos, senón que, mediante interpelacións, rogos e preguntas ao Goberno, poden os deputados e senadores controlar a actividade das oficinas da Facenda Pública, para que a Administración pública respecte os dereitos dos contribuíntes e cumpra as súas obrigas para con eles.

Así mesmo, ao final de cada ano, o Tribunal de Contas, que depende do Parlamento, examina e comproba a xestión do Goberno: como executou o que se dispón nas leis de Orzamentos e nas tributarias. Despois o Parlamento aprobará ou non a actuación da Facenda Pública ao longo dos doce meses transcorridos.

Todas estas funcións tan relevantes son hoxe propias dos Parlamentos. A Constitución española non dubidou en incorporaras ao seu texto e en encomendaras ás Cortes Xerais.