3.1. Recadación tributaria bruta
A recadación tributaria bruta está constituída polos ingresos efectivos obtidos no exercicio, procedentes tanto das autoliquidacións presentadas polos contribuíntes como das liquidacións practicadas pola Axencia Tributaria. Responde, polo tanto, a un criterio de caixa.
A recadación bruta total xestionada pola Axencia Tributaria en 2018 acadou os 258.154 millóns de euros, 17.466 millóns superiores a acadádaa no mesmo período do ano anterior (7,3 por cento de incremento). Este crecemento estivo condicionado en parte pola entrada en vigor en xullo de 2017 do novo sistema de Subministración Inmediata de Información (SII) do IVE. Se se corrixe este efecto, os ingresos medrarían un 5,7 por cento.
As causas fundamentais detrás do crecemento dos ingresos foron o aumento das bases impoñibles e os positivos resultados da declaración anual do IRPF.
Estímase que a base impoñible agregada dos principais impostos medrou en 2018 preto do 6 por cento, crecemento case un punto superior ao de 2017. Hai que sinalar que, aínda que a tendencia da actividade real foi a baíxaa ao longo do ano, en termos nominais o perfil foi distinto, polo menos canto ás bases impoñibles. Así, no segundo semestre produciuse, por un lado, un crecemento adicional das rendas grazas ás subidas de salarios e pensións públicas aprobadas en xullo canda os Orzamentos de 2018 e á mellora dos beneficios, e, por outro, un impulso das bases ligadas ao gasto como consecuencia das subidas de prezos, especialmente nos produtos enerxéticos. O resultado da evolución das bases foi un aumento dos ingresos por retencións do traballo, por pagamentos fraccionados no Imposto sobre Sociedades e polo IVE que explican, entre os tres, un 90 por cento do crecemento rexistrado en 2018.
O crecemento concentrouse en particular nas relacionadas cos impostos directos. A recadación por IRPF aumentou un 6,5 por cento impulsada polo incremento das retencións do traballo e dos ingresos brutos procedentes da declaración anual. Tamén medraron con intensidade (aínda que a súa repercusión no crecemento do imposto é menor) os pagamentos fraccionados das empresas persoais e as retencións do capital mobiliario, neste caso ademais rompendo a negativa tendencia de anos anteriores. Os ingresos no Imposto sobre Sociedades aumentaron un 9,2 por cento, polo incremento dos pagamentos fraccionados, principal compoñente do imposto, que medraron grazas á boa marcha dos beneficios que elevou ademais o peso do pagamento mínimo dentro dos devanditos pagamentos. No Imposto sobre a Renda de Non Residentes os ingresos rexistraron un incremento do 21,6 por cento que tamén se explica pola evolución das bases (sobre todo pola mellora dos dividendos) e do resultado da declaración anual.
Os ingresos por IVE (corrixidos do SII) aumentaron un 4,8 por cento. Estímase que o gasto final suxeito ao imposto pechou o ano cun crecemento superior ao 5,5 por cento. Parte da diferenza entre ambas as dúas cifras débese ao descenso dos ingresos de períodos anteriores (consecuencia dos cambios na xestión de adiamentos que tiveron lugar en 2017 e cuxos efectos se arrastraron en 2018). Os ingresos por Impostos Especiais medraron un 0,5 por cento. A figura de maior peso, o Imposto sobre Hidrocarburos, aumentou 1,9 por cento, acorde coa evolución dos consumos de gasolinas e gasóleo de automoción. Como é habitual, o Imposto sobre Labores do Tabaco tivo unha traxectoria irregular, con importes baixos na primeira parte do ano, recuperación ata niveis normais nos meses centrais e fortes aumentos e diminucións no tramo final. O resultado foi un descenso dos ingresos do 1,5 por cento. No Imposto sobre a Electricidade os ingresos subiron un 3,6 por cento con respecto ao ano anterior. O consumo mantivo un comportamento discreto e a recadación soa mostrou aumentos significativos cando na segunda parte do ano incrementáronse de forma considerable os prezos. No Imposto sobre o Carbón os ingresos caeron un 13,1 por cento, a causa do elevado nivel acadado en 2017, como consecuencia da seca daquel entón e da utilización do carbón como substituto na xeración de enerxía eléctrica. Nos impostos relacionados co alcohol, os ingresos descenderon lixeiramente.
Finalmente, no capítulo III (taxas e outros ingresos) a recadación en 2018 foi inferior nun 1,2 por cento á de 2017. A razón principal foi a diminución de ingresos polo Canon polo aproveitamento de augas continentais, tamén a consecuencia da seca sufrida en 2017, exercicio que foi liquidado en 2018.