4.6. Relacións internacionais

A Unidade de Coordinación de Relacións Internacionais (UCRI) foi creada por Resolución do 26 de decembro de 2004 do presidente da Axencia Tributaria coa finalidade de dotar a esta dunha unidade orgánica específica que asegurase a coordinación das diferentes actividades de carácter internacional en que participa. A nivel orgánico, a devandita Unidade integrouse en 2011 no Gabinete do director Xeral e ten asignadas como funcións o desenvolvemento e coordinación das relacións da Axencia con órganos e institucións estranxeiras e organismos internacionais que non estean especificamente atribuídas a outros órganos.

Por outra banda, hai que ter en conta que o ámbito aduaneiro é, por definición, intrinsecamente internacional. O concepto de “aduana” non se entende agás nun contexto internacional, xa que a súa función é a facilitación e control do comercio internacional de mercadorías. O Departamento de Aduanas e Impostos Especiais da Axencia, baixo a coordinación da UCRI e en estreita colaboración coa mesma, desenvolve unha intensa actividade internacional, que se canaliza a través da Subdirección Xeral de Relacións Internacionais.

No ano 2020, a presenza internacional da Axencia, viuse afectada como consecuencia da grave crise sanitaria. Non obstante, grazas ao traballo dos expertos, designados polos distintos Departamentos e Delegacións, a Axencia Tributaria adaptouse rapidamente á nova forma de traballar e puidose manter a presenza institucional a través de videoconferencias coas distintas institucións e organismos internacionais, a prestación de asistencias técnicas de forma virtual e a realización de cursos e seminarios en liña. Moitas das actividades dos Organismos internacionais orientáronse a resposta das Administracións Tributarias á crise da COVID-19 , tanto no que fai ás súas relacións cos contribuíntes, como á súa organización interna (recursos humanos, dixitalización, seguridade informática) e ao proceso de recuperación futura.

A Axencia Tributaria participa, entre outros, nos seguintes Organismos internacionais a través de distintos instrumentos, xa sexa grupos de traballos, foros, seminarios ou outros proxectos:

• La Unión Europea (Fiscalis, Customs, Eurosocial, Twinnings, …)

  Os proxectos máis importantes que se desenvolveron como parte do Programa Fiscalis, leváronse a cabo por indicación expresa de TADEUS, formado polos 27 directores das Administracións Tributarias dos países membros da UE, que celebrou a súa segunda conferencia, en liña, en decembro 2020. Destacan as iniciativas “Trust and Compliance”, “Performance Measurement of Administrative Cooperation” e “Eurofisc Governance”. Outros traballos importantes foron os dedicados á implantación do paquete de IVE europeo, a posta en marcha do CESOP e o seguimento da Directiva 2010/24 sobre Asistencia Mutua en materia de Recadación.

  A participación dos funcionarios da Axencia Tributaria en todos os proxectos Fiscalis plásmase en 92 informes que foron publicados na Base de Datos de Relacións Internacionais da Axencia Tributaria.

  Canto a Aduanas e Impostos Especiais, España participou, de forma virtual, en 28 reunións de Grupos de Traballo (fundamentalmente, Grupo Unión Aduaneira e Grupo de Cooperación Aduaneira) dos Órganos Preparatorios do Consello da UE, en 30 reunións de Comités para control polos Estados Membros da adopción de actos de execución pola Comisión, en 48 reunións de Grupos de Expertos do Código Aduaneiros e similares para apoio á Comisión, e en 164 reunións de grupos de proxecto Aduanas 2020. Durante o ano 2020, moitas das reunións habidas estiveron relacionadas coa saída de Reino Unido da Unión Europea e co desenvolvemento e implantación dos sistemas informáticos previstos no Código Aduaneiro da Unión.

• A OCDE (Organización para a Cooperación e o Desenvolvemento Económico)

  No que fai á OCDE, ademais de todos os proxectos relacionados co tema COVID-19 xa mencionados, destacan os traballos sobre os Piares 1 e 2 de BEPS e a finalización do Piloto ICAP.2, que vai dar lugar á extensión deste programa sobre cumprimento das grandes empresas a todos os países do FTA . Destaca, tamén, a publicación “Tax Administration 3.0”, sobre a Administración Tributaria do Futuro, en que a participación da Axencia Tributaria foi moi activa. Por último, resaltar que, como parte do plan de formación continua da Axencia Tributaria, ofrecéronse varios cursos de fiscalidade e estándares internacionais preparados polo Programa de Relacións Globais da OCDE, que contaron coa participación de máis de 2.600 funcionarios da Axencia, o que dá idea do máximo interese que suscita a actividade internacional.

• A IOTA (Organización Entra-europea de Administracións Tributarias)

  Destaca a Asistencia técnica para Bulgaria en materia de Gobernación de datos.

• O CIAT (Centro Interamericano de Administracións Tributarias),

  Entre as actividades de cooperación internacional do CIAT cómpre destacar a participación de expertos da Axencia Tributaria en seminarios virtuais da Rede de facturación electrónica, así como en cursos de formación sobre Prezos de Transferencia. Por outra banda, durante 2020 finalizouse o Manual de Ética das Administracións Tributarias, en que España tivo un papel moi activo.

• A OMA (Organización Mundial de Aduanas)

  A OMA é a única organización internacional con competencia en cuestións aduaneiras, á que pertencen máis de 180 nacións que globalmente xestionan o 98 por cento do comercio mundial. España participou en 29 reunións dos seus órganos de goberno, comités preparatorios e grupos de traballo. Así mesmo, España participou en diversas actividades relacionadas con asistencia técnica internacional.

• O Convenio multilateral sobre cooperación e asistencia mutua entre os enderezos nacionais de aduanas de América latina, España e Portugal (COMALEP). Pendente de actualización por Aduanas.

  O Convenio, subscrito en México o 11 de setembro de 1981 e posteriormente modificado polo Protocolo aprobado en Cancún (Quintana Roo), México, o 29 de outubro de 1999, constitúe un instrumento para fortalecer a asistencia mutua na loita contra a fraude e a cooperación, así como o incremento e desenvolvemento do comercio entre as Partes.

  O Consello de directores Nacionais de Aduanas, órgano colexiado encargado do enderezo e administración do mesmo reúnese unha vez ao ano.

Na actividade internacional da Axencia Tributaria teñen unha gran importancia as asistencias técnicas a outros países prestados polos nosos expertos. Grazas á posibilidade de realización destas actividades de forma remota, o número de asistencias durante 2020 medrou exponencialmente. Entre as asistencias realizadas en 2020 cómpre destacar, ademais das indicadas anteriormente, as realizadas en colaboración co Fondo Monetario Internacional ou co Banco Iberoamericano de Desenvolvemento en materia de análise de xestión de risco, dixitalización, e apoio ás Administracións Tributarias do Brasil, Honduras, Colombia, Perú, Costa Rica, Arxentina e México.