1. INTRODUCIÓN

A Axencia Estatal de Administración Tributaria (de agora en diante, Axencia Tributaria) é unha entidade de dereito público adscrito ao Ministerio de Facenda e Función Pública a través da Secretaría de Estado de Facenda. Foi creada pola Lei de Orzamentos Xerais do Estado para 1991 e constituiuse de maneira efectiva o 1 de xaneiro de 1992. A Axencia Tributaria dispón dun réxime xurídico propio que lle outorga certa autonomía en materia orzamentaria e de xestión de persoal.

A Axencia Tributaria ten encomendada a aplicación efectiva do sistema tributario estatal e aduaneiro, así como daqueles recursos doutras Administracións Públicas nacionais ou da Unión Europea, cuxa xestión se lle encomende por lei ou por convenio; porén, non ten competencias para a elaboración e interpretación de normas tributarias.

Para medir o resultado das actuacións desenvolvidas pola Axencia Tributaria tendente a favorecer o cumprimento, xa sexan as derivadas da asistencia e prevención, como as actuacións de control, un dos indicadores da actividade realizada é a recadación tributaria do Estado. En termos líquidos, é dicir, unha vez practicadas as devolucións procedentes, a recadación acadou en 2021 a cifra de 223.385 millóns de euros, un 15,1% máis que o ano anterior. Por outra banda, a recadación obtida polas actuacións de prevención e control da fraude tributario e aduaneiro ascendeu a 16.896 millóns, o que supón un descenso do 2,19 %respecto do ano anterior. Non obstante, hai que ter en conta que tanto en 2020 como en 2021 rexistráronse minoracións de pagamentos fraccionados extraordinarios e, polo tanto, de difícil repetición no futuro. Descontando en ambos os dous anos eses extraordinarios, os resultados de prevención e control da fraude medraron un 17% en 2021 ata acadar os 14.956 millóns de euros. Estes datos reflíctense no Cadro nº 1. Recadación tributaria (Anexo).

Parte da recadación está cedida ás Comunidades Autónomas de réxime común. A Lei 22/2009, do 18 de decembro, pola que se regula o sistema de financiamento das Comunidades Autónomas de réxime común e Cidades con Estatuto de Autonomía e modifícanse determinadas normas tributarias, cede ás Comunidades Autónomas de réxime común o rendemento total ou parcial producido no seu territorio dunha serie de tributos xestionados pola Axencia Tributaria. En particular, a 31 de decembro de 2021, estaban cedidos as seguintes porcentaxes de recadación:

• Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas: 50%⁽¹⁾

• Imposto sobre o Valor Engadido: 50%

• Impostos Especiais:

  • Imposto sobre a Cervexa: 58%

  • Imposto sobre o Viño e Bebidas Levedadas: 58%

  • Imposto sobre Produtos Intermedios: 58%

  • Imposto sobre o Alcohol e Bebidas Derivadas: 58%

  • Imposto sobre Hidrocarburos: 58% (tipo estatal xeral); 100% (tipo estatal especial

  • Imposto sobre os Labores do Tabaco: 58%

  • Imposto Especial sobre Determinados Medios de Transporte: 100%

  • Imposto Especial sobre a Electricidade: 100%

Debe sinalarse que o Imposto Especial sobre Determinados Medios de Transporte e o tipo autonómico do Imposto sobre Hidrocarburos, cedidos ao 100 %, repártense ás Comunidades Autónomas pola Axencia Tributaria individualmente, en función das liquidacións e autoliquidacións efectivamente practicadas. Por este motivo, nas cifras de recadación tributaria do Estado non figuran os ingresos por estes dous conceptos.

Ademais dos anteriores tributos cedidos, a Axencia Tributaria tamén distribúe ás Comunidades Autónomas a recadación polos seguintes conceptos:

• 100% da recadación do Imposto sobre Actividades de Xogo, correspondente a determinadas modalidades de xogo efectuado por medios electrónicos, informáticos ou telemáticos, de acordo co artigo 48.11 e a disposición transitoria sexta da Lei 13/2011, do 27 de maio, de regulación do xogo.

• 100% da recadación do Imposto sobre os Depósitos nas Entidades de Crédito, de acordo co artigo 19. Catorce e a disposición transitoria da Lei 16/2012, do 27 de decembro, pola que se adoptan diversas medidas tributarias dirixidas á consolidación das finanzas públicas e ao impulso da actividade económica.

Tampouco figuran os ingresos por estes dous últimos conceptos nas cifras de recadación tributaria do Estado.

Por outra banda, móstranse no cadro nº 2. Principais declaracións presentadas Novas xanela e no cadro nº 3. Censo de obrigados tributarios Novos xanela (Anexo) unha serie de datos clave que complementan unha visión inicial da Axencia Tributaria.

⁽¹⁾ No Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas cédese a cota líquida autonómica e outra conceptos nas condicións indicadas no artigo 26.2 da Lei 22/2009. De xeito aproximado, podería indicarse que actualmente se cede o 50%, porcentaxe que podería variar dada a capacidade normativa das Comunidades Autónomas.^(Volver)