Preguntas frecuentes

A disposición transitoria segunda (DT 2ª) da LIRPF ofrece a posibilidade de reducir a cantidade que hai que incluír como rendemento do traballo na declaración da renda de cada exercicio cando se perciban pensións de xubilación ou invalidez por aqueles mutualistas cuxas achegas non puideron ser no seu momento obxecto de redución ou minoración na base impoñible. Desta forma evítase unha dobre tributación polas devanditas achegas.

O DT 2ª aplícase conforme o que se establece nas distintas sentenzas do Tribunal Supremo, as últimas de data 28 de febreiro de 2023 e 10 de xaneiro de 2024.

Resultará unha cota a devolver se tras a aplicación do DT 2ª a cota tributaria é inferior ás cantidades previamente ingresadas pola presentación dunha declaración anterior ou polas retencións soportadas.

Para poder aplicar a redución prevista no DT 2ª cómpre realizar achegas a mutualidades, en todo caso nunha data anterior a 1 de xaneiro de 1999, e que esas achegas non puidesen ser obxecto de redución ou minoración na base impoñible do imposto de acordo coa lexislación vixente en cada momento.

A redución que hai que aplicar varía dependendo da data en que se realizaron as achegas e o tipo de mutualidade ao que se fixeron as mesmas.

Non procede a aplicación do DT 2ª para os que perciban pensións:

• satisfeitas por Clases Pasivas aos funcionarios públicos cando estes só estiveron incluídos durante toda a súa vida laboral no réxime de Clases Pasivas, ao non tratarse dunha mutualidade.

• obtidas por achegas a mutualidades laborais de autónomos tendo en conta que xa foron deducibles no seu momento as achegas. Desta forma, non se produce unha dobre imposición na pensión agora obtida.

• de viuvez, ao non estar incluídas no DT 2ª, por non derivar de achegas do perceptor desta pensión.

• non contributivas, ao non estar incluídas no DT 2ª, por non provir de achegas previas.

As pensións que poden ter dereito á redución son as seguintes:

1. Satisfeitas polo INSS ou o Instituto Social da Mariña.

   Poderase aplicar a redución:

   • Cando se realizaron achegas a mutualidades laborais

     • Con anterioridade a 01/01/1967 : a parte da prestación de xubilación que corresponda ás achegas anteriores a 01/01/1967 reducirase ao 100 %. É dicir, non tributará esta parte de pensión.

     • Entre o 01/01/1967 e 31/12/1978: a parte da prestación de xubilación que corresponda ás achegas efectuadas nese período reducirase nun 25 %. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

   • Cando se realizaron achegas a mutualidades substitutivas das entidades xestoras da Seguridade Social con anterioridade ao 01/01/1979: a parte da prestación de xubilación que corresponda ás achegas efectuadas nese período reducirase nun 25 %. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

2. Pensións complementarias

   • Suposto xeral

     As pensións complementarias á pensión da Seguridade Social ou Clases Pasivas, que derivan de achegas a mutualidades, na actualidade son abonada por plans de pensións ou polas propias mutualidades ás que se realizaron as devanditas achegas.

     Nestes casos, a parte da prestación que corresponda ás achegas realizadas con anterioridade ao 1 de xaneiro de 1995, reducirase nun 25 %. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

   • Satisfeitas por fondos especiais de entidades públicas

     Estas pensións poden ser obtidas por algúns funcionarios públicos como complemento á súa pensión principal.

     Con independencia de que a súa pensión principal teña dereito ou non á aplicación do DT 2ª, estes complementos de pensións si poden dar dereito á aplicación do DT 2ª no suposto de que as mutualidades ás que se realizaron as achegas integrásense nos distintos fondos especiais do INSS, Muface, Mugeju e Isfas, que son quen aboan este complemento na actualidade.

     A estes complementos de pensións de xubilación élles aplicable este beneficio e a tributación da pensión reducirase cando corresponda a achegas que se realizaron ás mutualidades.

     Desta forma:

     • Ao “complemento” de pensión de xubilación ou invalidez que paga o fondo especial do INSS si lle é de aplicación a redución do 25 %pola parte da pensión que derive de achegas realizadas a mutualidades ata o 01/07/1987 (data de integración no fondo especial). É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

     • Ao “complemento” de pensión de xubilación ou invalidez que pagan Muface, Mugeju e Isfas si lle é de aplicación a redución do 25 %pola parte da pensión que derive de achegas realizadas ata agora de integración de cada unha das mutualidades no fondo especial, ou ata o 31/12/1978 se a data de integración foi anterior. É dicir, só tributará o 75% desta parte da pensión.

Si. Entre outros:

Determinadas pensións satisfeitas por Clases Pasivas

Os funcionarios que só estiveron incluídos durante toda a súa vida laboral no réxime de Clases Pasivas non terán dereito á aplicación do DT 2ª sobre a pensión percibida de Clases Pasivas (pois Clases Pasivas non é unha mutualidade).

Non obstante, se realizaron achegas a unha mutualidade poderán aplicar o DT 2ª á parte da pensión que corresponda ás devanditas achegas nos termos sinalados nas preguntas anteriores.

Por exemplo, podería aplicar o DT 2ª un xubilado que cóbrega a pensión de Clases Pasivas ao traballar como funcionario, pero que durante uns anos cotizou a unha mutualidade porque traballou nunha empresa privada.

Pensión de xubilación que se cobra de forma simultánea coa pensión de viuvez

Unha persoa viúva pode aplicar o DT 2ª pola súa propia pensión de xubilación ou invalidez nos termos sinalados nas preguntas anteriores. Só queda excluída a pensión de viuvez.

• A través do formulario electrónico que a Axencia Tributaria publique na Sede electrónica poderase solicitar a aplicación do DT 2ª para o período 2020 a 2023. Trátase, en todo caso, dun procedemento voluntario para axilizar a tramitación.

  Para a súa presentación, só cómpre dispor de número de Referencia, Cl@ve ou certificado electrónico (incluído DNI-E). Tamén se pode presentar o formulario en nome dun terceiro, por apoderamento ou colaboración social. Os herdeiros tamén poderán solicitar a aplicación do DT 2ª a través do formulario.

  Previa identificación, o único dato que debe incorporar é a conta bancaria de que sexa titular o solicitante.

• No caso das solicitudes referidas a 2023, ademais de presentar o formulario cómpre presentar en todo caso a propia declaración de Renda 2023.

Para Renda 2023, se a AEAT dispón de toda a información, a redución xa aparecerá nos datos fiscais co concepto (“Axuste por Mutualidades - DT2 LIRPF”), e o axuste aplicarase automaticamente na declaración.

Este cálculo tamén se realizará para os contribuíntes que xa recibiron resolución estimatoria de solicitudes de rectificación de exercicios anteriores, de xeito que, nestes casos, non cumprirá que presenten o formulario publicado na Sede electrónica da AEAT.

Para aqueles casos en que a AEAT non conte con información suficiente, non poderá ofrecer o cálculo nos datos fiscais, pero para solicitar o axuste, deberá presentar a declaración de Renda 2023 canda o formulario. Se se presentase o formulario con anterioridade, non cumprirá volver presentaro, xa que este usarase para rectificar a declaración da Renda 2023 que presente.

Non cumprirá achegar de entrada ningunha documentación.

A AEAT está traballando de forma coordinada coa Seguridade Social, e outros organismos, ao obxecto de conseguir a información necesaria para tramitar as solicitudes de devolución para mutualistas o máis axiña posible e cos menores inconvenientes para os cidadáns.

Non obstante, unha vez presentada a solicitude, a AEAT si que poderá requirir documentación ao solicitante no caso de que a AEAT non dispoña de toda a información necesaria para tramitar a solicitude.

Si. Coa presentación do formulario autorízase tamén á AEAT a que confeccione e presente no seu nome as autoliquidacións que procedan dos períodos 2020 a 2022 na modalidade individual a partir da información de que dispón a AEAT.

Non obstante, o envío do formulario non comportará a presentación da declaración se o resultado desta presentación supón unha cantidade a ingresar ou un prexuízo para un terceiro – por exemplo, que da presentación derivase a perda do mínimo por ascendentes –.

Para os solicitantes falecidos, poderase presentar o formulario cando o contribuínte falecese entre 2020 e a data de presentación do formulario .

Os herdeiros non poderán utilizar o certificado electrónico nin a Cl@ve da persoa falecida, xa que ambos os dous quedan inhabilitados co falecemento.

O formulario de solicitude poderase presentar a través do número de referencia do falecido . Para falecidos desde o ano 2021 ata agora, o número de referencia poderá obterse por Internet a través da seguinte ligazón: obtención do número de referencia

En todo caso, se o sucesor está dada alta no rexistro de sucesores, poderá presentar o formulario do pensionista utilizando esta representación. Pode darse de alta no Rexistro de sucesores a través da seguinte ligazón: Rexistro de sucesores

O formulario de solicitude para a aplicación do DT 2ª poderase presentar desde a súa publicación en Sede electrónica e será de aplicación para aqueles anos de IRPF que non estean prescritos na data de presentación.

Aínda que o solicitante da rectificación pode simplemente esperar á súa resolución, é posible presentar tamén o formulario.

En todo caso, a presentación do formulario, é voluntaria.

Mediante transferencia bancaria.

Por este motivo, cómpre indicar unha conta bancaria de que sexa titular o solicitante para poder efectuar o pagamento da devolución.

Ao presentar o formulario xerarase un xustificante de presentación en que se incluirá información sobre a solicitude presentada se houbese algunha circunstancia que advertir nese momento ao solicitante.

Posteriormente, se dos cálculos efectuados pola Axencia Tributaria:

• Resulta unha cantidade a devolver : producirase o aboamento do devandito importe na conta bancaria indicada.

• Non resulta cantidade a devolver : o solicitante recibirá unha comunicación indicando esta circunstancia e o motivo. Se ao solicitante non se lle aplicaron retencións, ou ben xa se lle devolveron cando presentou a declaración, en termos xerais non haberá xa tributación que reducir por aplicación do DT 2ª.

• Non é posible calcular a redución que hai que aplicar coa información dispoñible : a AEAT solicitaralle información adicional para realizar o devandito cálculo.

Os contribuíntes deberán solicitar a aplicación do DT 2ª ás institucións forais correspondentes por aqueles anos en que tivesen o domicilio fiscal no País Vasco ou Navarra.

A través do apartado "Consulta de formularios presentados" a Sede electrónica da Axencia Tributaria, previa identificación con número de referencia, Cl@ve, certificado ou DNI-E

Presentando un escrito por Rexistro indicando o número de xustificante ou de referencia do formulario e o dato que se quere modificar (número de teléfono e / ou IBAN da conta bancaria de que sexa titular o solicitante)

Si.

• Se a tramitación do formulario dese como resultado a presentación dunha declaración de IRPF, poderá presentar unha solicitude de rectificación da devandita declaración. 

• Se a tramitación do formulario dese como resultado a rectificación dunha declaración de IRPF previamente presentada por vostede, poderá interpor recurso de reposición ou reclamación económica administrativa contra a resolución da Administración:

  • Recurso de reposición, no prazo dun mes e con carácter potestativo, ante a oficina de que provén o acto administrativo a recorrer, facendo constar que contra o mesmo non se interpuxo reclamación económico-administrativa.

  • Reclamación económico-administrativa, no prazo dun mes desde o día seguinte ao da notificación do acto impugnado ou a aquel en que se poida entender desestimado o procedemento ou o recurso de reposición previo. Dirixirase ao órgano administrativo que ditase o acto reclamable.

Si.

• Se se devolve o ingresado na declaración de IRPF, os intereses calcularanse desde a data en que se producise o ingreso.

• Se se devolven as retencións ou outros pagamentos a conta que se deducisen na declaración de IRPF, só aboaranse intereses se transcorreron máis de 6 meses desde a presentación do formulario de solicitude.

Se se devolve o ingresado na declaración de IRPF, os intereses calcularanse desde a data en que se producise o ingreso.

Se se devolven as retencións ou outros pagamentos a conta que se deducisen na declaración de IRPF, aboaranse intereses se transcorreron máis de 6 meses desde a presentación da solicitude de rectificación.

Si.

Cando se recibise acordo desestimatorio por falta de proba da primeira solicitude de rectificación de autoliquidación presentada para aplicarse o DT 2ª, poderá volverse solicitar a súa aplicación mediante a presentación do formulario ou solicitude de rectificación do devandito exercicio.

Non.

Cando se recibise acordo estimando total ou parcialmente a primeira solicitude de rectificación de autoliquidación presentada para aplicarse o DT 2ª, non poderá volver solicitarse a súa aplicación.