Golpe ao contrabando de tabaco

• É a primeira vez que se logra intervir en España unha factoría clandestina destinada á elaboración de tabaco
• A operación ‘Gaiola’, desenvolvida en Coslada (Madrid) e Guadalajara, levou á detención de seis persoas e á intervención de maquinaria industrial e 16,5 toneladas de picadura de tabaco 
• A produción ilegal encontrábase nunha fase inicial e a fraude fiscal evitada calcúlase nun mínimo de 3 millóns de euros

11 de xuño de 2013.- Funcionarios de Vixilancia Aduaneira da Axencia Tributaria interviñeron o pasado venres, no polígono industrial de Coslada (Madrid), a primeira fábrica ilegal de cigarros detectados en España. De chegar a operar, xa que a actuación da Axencia Tributaria produciuse nunha fase inicial da cadea de produción, a fábrica tivese capacidade para elaborar ata 1,5 millóns de paquetes de tabaco ao mes. Na denominada operación ‘Gaiola’, Vixilancia Aduaneira procedeu á intervención de 16.500 quilos de picadura de tabaco que ía ser empregado como materia prima e varias máquinas e ferramentas utilizadas para a fabricación ilegal de cigarros. A actuación levou tamén á detención de seis persoas, que xa pasaron a disposición xudicial acusados dun presunto delito de contrabando.

A operación ‘Gaiola’, presentada esta mañá pola directora do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais da Axencia Tributaria, Pilar Jurado, iniciouse coa investigación efectuada sobre unha nave situada nun polígono industrial próximo a Guadalajara. De acordo con esas investigacións preliminares, considerábase que a devandita nave podería albergar con anterioridade unha fábrica ilegal de cigarros con destino ao mercado de contrabando español, actividade ilegal que, aparentemente, xa se abandonara.

A partir dese momento sométese a vixilancia e investigación aos usuarios da nave de Guadalajara sen detectar actividades ilícitas ata que, finalmente, descúbrese a instalación ilegal situada no polígono de Coslada (Madrid), onde, presumiblemente, este grupo criminal organizado ía iniciar de novo a fabricación ilegal de cigarros.

Tres colectores ao mes de tabaco ilegal

A capacidade dunha liña media de fabricación ilegal de tabaco como a detectada en Coslada é dunhas 500.000 paquetes cada 10 días de produción. Desta maneira, cada mes a nave de Coslada podería chegar a fabricar 1,5 millóns de paquetes, equivalentes a tres colectores de 40 pés completamente cargados de cigarros.

A celeridade na intervención dos axentes de Vixilancia Aduaneira permitiu desmantelar a factoría nunha fase inicial da fabricación. Na nave de Coslada interviñéronse un total 16.500 quilos de picadura de tabaco apto para elaborar cigarros louros do tipo ‘American Blend’, tres máquinas e diversos utensilios e ferramentas utilizadas para a fabricación ilícita de cigarros. Ademais, na nave de Guadalajara interveuse unha pequena cantidade de cigarros falsificados que poderían ser producidos pola organización e que estaban listos para a súa distribución.

O valor dos 16.500 quilos de picadura de tabaco intervido estímase en máis de 2 millóns de euros, e con esa cantidade poderían haberse elaborado máis dun millón de paquetes de tabaco, o equivalente a dous colectores cargados de cigarros. A fraude evitada á Facenda Pública con esta intervención supera os 3 millóns de euros, tendo en conta unicamente o tabaco intervido e non a eventual fabricación futura.

Conexión con países do Este

Tamén como resultado da operación ‘Gaiola’, en que interviñeron axentes de Vixilancia Aduaneira da Subdirección Xeral de Operacións do Departamento de Aduanas e Impostos Especiais da Axencia Tributaria, e as Unidades Rexionais Operativas de Madrid e Castela-A Mancha, procedeuse á detención de seis persoas: un español, un ucraíno, e catro polacos. Todos eles foron postos xa a disposición xudicial acusados dun presunto delito de contrabando por tenza e produción ilegal de labores do tabaco.

Medio centenar de fábricas detectadas en Europa

É a primeira vez que en España se detecta e intervén unha instalación ilegal deste tipo coa maquinaria e materia prima necesaria para producir cigarros. Polas investigacións realizadas no marco europeo enténdese que o fenómeno da fabricación ilegal de cigarros viña afectando especialmente a outros Estados membros e países do medio da Unión Europea. De feito, desde 2004 desmanteláronse 54 factorías ilegais de tabaco na UE, principalmente localizadas en países do Norte e Este de Europa como Polonia, Países Bálticos, República Checa e Alemaña, entre outros. Fóra da Unión, a maior parte das instalacións ilegais foron localizadas en Rusia e Ucraína. Durante 2013 desmanteláronse, o pasado mes de maio, dúas factorías ilegais na Unión Europea, unha en Lituania e outra en Holanda.

As fábricas ilegais instálanse preto dos grandes núcleos de poboación ou zonas de maior consumo de tabaco falsificado ou de contrabando. Producen durante períodos curtos de tempo dunha maneira intensiva e cambian de localización con facilidade para evitar ser detectadas. Neste sentido, as organizacións delituosas aproveitan o reducido espazo que require esta maquinaria para a súa localización, como proba o tamaño da nave detectada en Coslada. En numerosas ocasións, a mesma maquinaria móvese por diferentes países con esta mesma finalidade de evitar a súa detección.

A fabricación ilegal de cigarros é un problema internacional que afecto á maior parte dos países da Unión Europea e que supón unha porción importante do comercio ilícito destes produtos, canda as falsificacións de cigarros procedentes de países asiáticos e o contrabando tradicional dos mesmos. A operación ‘Gaiola’ forma parte das medidas de control implantado pola Axencia Tributaria encamiñada á loita contra o contrabando de tabaco.