Directrices do Plan Anual de Control Tributario

• Se extremará o control sobre as plataformas de comercio electrónico en paralelo á implantación en 2021 das novas regras europeas de IVE sobre a materia
• Continuarán as comparecencias en locais de negocio como elemento irrenunciable de control, conxugando os dereitos do contribuínte coas facultades inspectoras
• A área de Recadación fará un control especial das titularidades ‘de conveniencia’ dos terminais punto de venda para loitar contra a colocación dos TPV a nome de terceiros ao obxecto de eludir embargos
• No ámbito da loita contra o narcotráfico e o contrabando impulsarase a intelixencia artificial para a análise patrimonial e as investigacións de branqueo
• Unha nova ferramenta informática permitirá predicir determinados erros na declaración de Renda e avisar deses posibles erros aos contribuíntes que decidan modificar certos recadros cumprimentados do borrador

1 de febreiro de 2021.- A Axencia Tributaria impulsará en 2021 unha liña específica para o reforzo do control de persoas físicas que aparentan ser non residentes en España. A posibilidade dun control reforzado mediante ferramentas de análises masivas de datos supón unha novidade no ámbito dos patrimonios relevantes ‘deslocalizados’ e marca un novo impulso para a comprobación tributaria deste perfil de contribuínte.

O proxecto figura no Plan de Control Tributario 2021, cuxas directrices xerais se publican hoxe no Boletín Oficial do Estado nun contexto de relevantes novidades normativas. Así, a Administración tributaria xestionará dúas novas figuras tributarias, o Imposto sobre Determinados Servizos Dixitais e o Imposto sobre Transaccións Financeiras; e a iso únese a previsible incorporación do paquete de comercio electrónico (‘e-commerce package’) con importantes novidades xestoras no pagamento do IVE das plataformas de comercio electrónico.

De igual forma, as directrices toman nota de que o reforzamento da prevención e loita contra a fraude constitúe un dos compoñentes básicos das reformas estruturais de apoio ao Plan Nacional de Recuperación, Transformación e Resiliencia. Un dos seus piares básicos será a aprobación do proxecto de Lei de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal publicado no Boletín de Cortes o 23 de outubro e a súa aplicación efectiva a partir da súa entrada en vigor.

O impacto da crise sanitaria

Por outra banda, as directrices do Plan de Control teñen en conta o impacto da crise sanitaria sobre a planificación da Axencia en 2020 e, posiblemente, tamén 2021. Así, própónse a consolidación e modulación de liñas de actuación que o pasado ano puideron resultar afectadas pola pandemia, caso do plan de visitas presenciais.

Tamén se priorizará o control dos riscos fiscais daqueles contribuíntes que menos se visen afectados polos efectos económicos do COVID-19 , loxicamente mantendo un nivel xeral de control axeitado, dada a necesidade de combinar a atención ás situacións de falta de liquidez coa obriga de comprobar exercicios anteriores á crise dentro do período de prescrición. De igual forma, o incremento de bases impoñibles negativas pendentes de compensar xustifica dobremente a continuación do plan especial de revisión de bases pendentes iniciado o pasado ano.

A pandemia tamén incidiu sobre múltiples aspectos da operativa empresarial que as directrices do Plan de Control toman en consideración. Entre eles, pódese destacar o seu impacto sobre os prezos de transferencia (intragrupo) das multinacionais, ou o efecto que as restricións á mobilidade tiveron nos hábitos de consumo, xerando un forte repunte do comercio por Internet. Todo iso ten as súas implicacións para os efectos do control tributario, que serán convenientemente analizadas desde a Axencia Tributaria.

Afloramento de patrimonios ‘deslocalizados’

Dentro do ámbito da análise patrimonial, continuarán os labores de control sobre grandes fortunas impulsadas pola Unidade Central de Coordinación do Control de Patrimonios Relevantes da Oficina Nacional de Investigación da Fraude, pero este ano establécese tamén unha liña específica de control a partir de ferramentas de ‘big data’ sobre contribuíntes con patrimonios relevantes que ‘deslocalizan’ a súa residencia, finxindo que se encontra no estranxeiro cando a Axencia Tributaria entende que realmente residen en España.

Ao longo do pasado ano estableceuse de maneira sistemática a análise de residencia sobre un amplo colectivo contribuíntes que figuran como non residentes nas bases de datos tributarias. Esta análise facilitou a obtención dos indicios necesarios para poder determinar a residencia no noso país dalgúns destes patrimonios relevantes, o que permitirá, a partir deste ano 2021, intensificar as actuacións de control de cidadáns deslocalizados.

Fiscalidade internacional

No terreo da fiscalidade internacional, no presente ano completarase o desenvolvemento do novo sistema automatizado de análise de riscos en materia de prezos de transferencia, unha análise que se verá tamén reforzado pola información sobre mecanismos transfronteirizos de planificación fiscal potencialmente agresiva (Directiva ‘DAC6’).

Pola súa parte, manterase o papel dinamizador de inspeccións por parte da Oficina Nacional de Fiscalidade Internacional, a ONFI, e neste 2021 realizarase unha campaña específica para verificar o axeitado cumprimento das obrigas de información sobre operacións vinculadas.

Tamén se manterá o foco na identificación de estruturas e pautas de comportamento que se beneficien indebidamente de baíxaa fiscalidade dos paraísos fiscais e réximes preferenciais, e que poidan ser ou sexan replicadas ou estandarizadas para o uso por parte dunha pluralidade de contribuíntes.

Loita contra a economía mergullada

Dentro das actuacións a realizar no marco da loita contra a economía mergullada, e como elemento irrenunciable do control fiscal, vanse a seguir desenvolvendo as habituais comparecencias en locais de negocio dos obrigados tributarios para os supostos en que os indicios de incumprimento se presenten cunha maior claridade, tendo en conta tanto as regras legais e regulamentarias vixentes, como a súa interpretación polos órganos xudiciais, e conxugando dunha forma equilibrada os dereitos dos contribuíntes coas facultades inspectoras.

De igual forma, seguirá prestandose atención prioritaria ao emprego de equipos e programas informáticos que permiten e facilitan a alteración dos rexistros contables de todo tipo, e proporase un traballo conxunto con asociacións de empresas especializadas no desenvolvemento ou comercialización de software de xestión, como forma de evitar que se desenvolvan, difundan, comercialicen, descarguen ou usen no ámbito empresarial sistemas que permitan a supresión de vendas.

Pola súa parte, e no contexto da interlocución permanente coas organizacións representativas de autónomos e pemes, prevista no Plan Estratéxico da Axencia, traballarase na incorporación de novos colectivos con actividade económica (empresarial ou profesional) ao plan de envío de ‘ratios calculadas de actividade económica’ contrastadas coas ratios que a Axencia considera representativas do sector e segmento económico correspondente.

Por outra banda, o apoio xurisprudencial ás actas da Inspección de Traballo en que se cualifican os servizos prestados por traballadores pretendidamente autónomos a empresas de diversos sectores, como prestacións laborais dependentes, permite á Axencia Tributaria regularizar as diferentes continxencias fiscais en IVE e IRPF derivado desta revisión nas cualificacións declaradas.

O comercio electrónico

En relación co comercio ‘en liña’, a Axencia intensificará o seu control, tanto desde a perspectiva da tributación directa como da indirecta, realizando unha aproximación cooperativa, cando sexa posible, para determinar a forma máis axeitada de acceder á información necesaria das plataformas de comercio electrónico ou, en caso de non ser posible, facendo valer as obrigas xerais de información legalmente previstas e o réxime sancionador por incumprimento.

Preténdese asegurar a completa identificación fiscal daqueles obrigados tributarios que, aínda non estando domiciliados en España, realicen o feito impoñible do IVE polas súas vendas a consumidores finais localizados no noso país.

En paralelo á implantación en 2021 das medidas normativas que derivan do paquete ‘e-commerce’, e para asegurar a súa axeitada aplicación, a área de Inspección extremará o control sobre as plataformas de comercio electrónico para evitar que este tipo de operacións poidan eludir o pagamento das obrigas tributarias que lles corresponden, en particular, para os efectos da tributación indirecta.

Conxuntamente con iso, o abuso dos envíos postais directas ao consumidor con carácter non comercial desde países terceiros será obxectivo prioritario en colaboración coa área de Aduanas e Impostos Especiais, quen, paralelamente, fomentará o uso de técnicas de ‘minaría de datos’ para complementar a análise e control tradicional do comercio exterior posterior á importación ao obxecto de impedir a elusión dos aranceis e do IVE á importación.

E, finalmente, os debates a nivel da Unión Europea sobre o establecemento de obrigas de obtención e intercambio de información das plataformas de comercio electrónico (futura ‘DAC 7 ’) deben supor un paso adiante no aseguramento dunha tributación do comercio electrónico acorde á legalidade e análoga á do comercio convencional.

Tamén se seguirán impulsando os labores de captación, sistematización e análise da información que se vaia obtendo sobre criptomonedas, para os efectos de facilitar as actuacións de control da correcta tributación das operacións realizadas e o coñecemento dos fondos utilizados na adquisición destas moedas virtuais.

Loita contra o narcotráfico e o contrabando

No ámbito da loita contra o tráfico de drogas e outros ilícitos, impulsarase a implantación de tecnoloxías avanzadas baseadas en intelixencia artificial, ‘big data’ e minaría de datos para reforzar as investigacións do Servizo de Vixilancia Aduaneira da Axencia Tributaria en materia de análise patrimonial e branqueo de capitais.

Neste punto, resulta prioritaria a zona do Campo de Xibraltar, en que se desenvolverán actuacións operativas en coordinación co resto de autoridades policiais e xudiciais, en aplicación do Plan Especial do Campo de Xibraltar. Tamén continuarán as accións operativas e de vixilancia marítima que se viron reforzadas pola prohibición legal das ‘narcolanchas’.

A Oficina de Intelixencia Marítima Central de Vixilancia Aduaneira, canda a súa estrutura rexional, desenvolverán novas accións para acadar un coñecemento exhaustivo do dominio portuario e actuacións de colaboración público-privada coas diferentes autoridades para dispor dun maior control sobre as entradas e saídas das embarcacións nos diferentes portos deportivos.

En materia de tabaco, impulsaranse medidas legais que permitan unha mellora do control e vixilancia da circulación e venda de folla de tabaco para fins ilícitos e, no marco dos instrumentos de cooperación que se acorden co Reino Unido para a súa aplicación en Xibraltar, impulsarase potenciar a colaboración coas autoridades gibraltareñas na loita contra o contrabando.

Pola súa parte, por parte de Vixilancia Aduaneira seguirá tendo carácter prioritario o apoio ás actuacións de loita contra a fraude fiscal máis complexo en todas as súas fases, especialmente no caso das actuacións que requiren o emprego de técnicas ou facultades de policía xudicial en apoio á ONIF e á Área de Recadación.

Fraude na fase recadadora

Canda prioridades xa habituais no ámbito do control en fase recadadora, como a vixilancia patrimonial dos debedores condenados por delito, ou a asunción de medidas preventivos para evitar baleirados patrimoniais, no presente ano os labores de investigación que dan lugar a derivacións de responsabilidade a terceiros veranse reforzadas cun control especial das titularidades ‘de conveniencia’ dos terminais punto de venda; é dicir, daqueles supostos en que os TPV colócanse baixo a titularidade dunha persoa distinta do debedor, ocultandolle para evitar as actuacións de embargo.

Por outra banda, continuarán este ano os traballos de implantación do denominado ‘NRC en liña’, un novo sistema de rexistro e seguimento dos ingresos xestionados a través de entidades colaboradoras que desembocará nun coñecemento desta información de forma inmediata, facilitando os labores de seguimento e control das débedas.

Impulso na asistencia: predicir erros na Renda

Na liña marcada polo Plan Estratéxico da Axencia de introducir melloras no cumprimento tributario a través da asistencia e a prevención, o Plan Anual de Control introduce unha novidade de relevancia no ámbito do IRPF que, previsiblemente, poderase pór xa en marcha na próxima Campaña de Renda: a creación dunha ferramenta para predicir erros na declaración e advertir deles ao contribuínte.

Facendo uso de técnicas de aprendizaxe automática a partir de regularizacións de anos anteriores, a nova ferramenta fará unha selección de contribuíntes que poden cometer equivocacións en determinados recadros do apartado de rendementos do traballo (no futuro poderíase ampliar o alcance a outros apartados da declaración) para avisarlles dese eventual erro se deciden modificar o borrador que lles ofrece a Axencia e evitar así unha posible regularización posterior.

Na campaña de Renda incluiranse, paralelamente, melloras no programa de carteira de valores e nas amortizacións de inmobles, ao tempo que se facilitará a pequenos empresarios e profesionais o traslado automático dos libros rexistro de IRPF á declaración.

Tamén no ámbito da asistencia, as directrices do Plan de Control prevén a posta en funcionamento efectivo das Administracións de asistencia Dixital Integral, as ADI. Tras unha proba piloto desenvolvida no cuarto trimestre do pasado ano, consolídase así a posta en marcha destas plataformas dirixidas a prestar servizos de información e asistencia por medios electrónicos mediante a utilización de distintas canles de comunicación virtuais.

De igual forma, estenderase o alcance do borrador de IVE a máis colectivos, reforzaranse os asistentes de IVE en funcionamento e crearanse novas ferramentas de asistencia censual, ao tempo que, no ámbito de Recadación, impulsarase un sistema telemático de asistencia no pagamento ao contribuínte.

Pola súa parte, para mellorar, simplificar e modernizar a información e comunicación cos contribuíntes éstáse traballando en modificar a estrutura da páxina web da Axencia Tributaria, de tal forma que, cun enfoque dirixido ao usuario, integrarase a información do Portal de Internet e a tramitación da Sede Electrónica da Axencia.