Avaliación ‘TADAT'

• Avalíanse nove grandes áreas de desempeño, analizadas en 28 indicadores, dos que en máis dun 78 %a AEAT obtivo as puntuacións máis altas
• O método ‘TADAT’ permite un exame do desempeño das administracións tributarias para que poidan valorar en que grao acomódanse co que o FMI considera boas prácticas internacionais na materia
• A Axencia desenvolverá un plan de acción a partir da avaliación, con propostas de mellora en materias como a axilización das devolucións de IVE e o tempo de resolución de recursos de reposición 

22 de marzo de 2021.- A Axencia Tributaria conta cunha boa xestión de riscos fiscais e control censual, fomenta de maneira consistente o cumprimento voluntario e consegue unha axeitada presentación e pagamento dos impostos que xestiona, de acordo coa Ferramenta de Avaliación e Diagnóstico da Administración Tributaria (‘TADAT’, polas súas siglas en inglés), un exame do desempeño das administracións tributarias que o Fondo Monetario Internacional, en colaboración con outros organismos internacionais, ofrece aos países para que poidan valorar en que grao acomódanse co que o FMI considera boas prácticas internacionais na materia. 

A Axencia Tributaria someteuse ao exame de TADAT baixo a modalidade de autoavaliación asistida por funcionarios do FMI, no período comprendido entre setembro de 2019 e novembro de 2020. A AEAT é unha das primeiras administracións tributarias europeas en realizar a avaliación TADAT, utilizada xa por máis de 80 países e unha serie de xurisdicións subnacionais dos cinco continentes para identificar as fortalezas e debilidades das súas administracións, e definir posibles melloras.

De acordo co previsto no Plan Estratéxico 2020-2023, a Axencia realizou a análise TADAT e agora tomará en consideración os resultados da avaliación para a actualización e desenvolvemento dos seus instrumentos de planificación estratéxica.

A ferramenta TADAT avalía nove grandes áreas de desempeño, analizadas, pola súa parte, en 28 indicadores, dos que en máis dun 78 %a AEAT obtivo as puntuacións máis altas (‘A’ ou ‘B)’.

Integridade da base de datos e control de riscos

No apartado relativo ao grao de exactitude e fiabilidade da información dispoñible sobre os contribuíntes, e ao coñecemento da base de contribuíntes potenciais, a avaliación TADAT certifica que a base de datos da AEAT conta con información actualizada que permite controlar os accesos e as accións realizadas. Tamén destaca que se ofrece un acceso seguro a empresas e particulares, e que todas as persoas e entidades están inscritas no censo de obrigados tributarios a través dun NIF único.

No referente á xestión eficaz do risco, o exame subliña a existencia de programas de mitigación de riscos de cumprimento fiscal, revisados continuamente desde o ámbito directivo, e tamén valora moi positivamente o sistema existente para o control de riscos en materia laboral e de infraestruturas, entre outros.

Fomento do cumprimento voluntario

A información sobre dereitos e obrigas do contribuínte encóntrase axeitadamente segmentada e actualizada, apréciase o grao e axilidade da información e asistencia dispoñible para o público, e tamén a existencia de programas de educación cívico-tributaria. De igual forma, o informe valora as simplificacións tributarias e contables vixentes para certos segmentos de contribuíntes, destacando tamén o contacto permanente da Axencia con contribuíntes, colectivos e intermediarios tributarios para obter información de retorno sobre os servizos prestados.

Presentación, pagamento e control de impostos

Na avaliación TADAT para a Axencia Tributaria considérase alto o grao de puntualidade – presentación en prazo – na declaración de impostos, o cal vincula cos esforzos realizados tanto no ámbito censual e de control fiscal, como no do fomento do cumprimento voluntario. Ademais, valora que a totalidade das declaracións e pagamentos dos principais impostos realícense de forma electrónica.

Tamén considera positivo TADAT o grao de puntualidade nos pagamentos e aprecia a clara melloría da débeda pendente nos últimos anos, destacando os datos do grao de cobramento da débeda con antigüidade superior ao ano.

No apartado de exactitude da información declarada, valórase positivamente o alcance das medidas que se toman para detectar e disuadir do que TADAT denomina ‘declaracións inexactas’, e destácase tanto a existencia do sistema de consultas tributarias e resolucións vinculantes para a Axencia, como a creación de foros de cumprimento cooperativo.

En materia de resolución efectiva de litixios, apréciase como moi positivo o proceso de resolución de litixios, destacando o seu graduamento, a información sobre o dereito a recorrer que se ofrece ao contribuínte e a análise e seguimento que a Axencia realiza sobre o resultado das controversias para os efectos de modificación de procedementos e posibles propostas de cambios normativos.

Administración eficiente e rendición de contas

Por outra banda, a avaliación TADAT aprecia a contribución da administración tributaria ao proceso orzamentario con previsións e seguimento da recadación. Tamén valora que o sistema de contabilidade se encontre totalmente automatizado e suxeito a auditorías internas e externas. Pola súa parte, considera axeitado o deseño e verificación do sistema de devolucións de IVE, así como o trato diferenciado que se ofrece aos contribuíntes incluídos na Subministración Inmediata de Información (SII) e no Réxime de Devolución Mensual.

No referente ao ámbito da rendición de contas, a avaliación determina que a Axencia Tributaria conta con instrumentos sólidos de auditoría interna e de seguridade da información. Tamén valora a existencia de órganos de supervisión externa e subliña que a Axencia toma en consideración as enquisas que miden a confianza do público na Administración Tributaria. Da mesma forma, destácase o modelo de enderezo por obxectivos a partir de instrumentos de planificación estratéxica, a rendición periódica de contas do director Xeral ante o Parlamento e as publicacións anuais de directrices de control, resultados e memoria da Axencia.

Plan de acción

Existen outros indicadores da metodoloxía TADAT que levan a AEAT, dependendo de cada suposto, a establecer un plan acción con medidas de mellora, ou a soster a idoneidade das súas actuacións se considera que a situación presente supón un beneficio para o contribuínte.

No referente ao plan de acción, o modelo TADAT advirte sobre os tempos de resolución dos recursos de reposición, aínda que recoñece o efecto desestimatorio que se produce no prazo dun mes de non mediar resolución expresa. En todo caso, no plan de acción, a Axencia incorpora o seguimento dos prazos de resolución con metodoloxía TADAT para reducir eses tempos.

En materia de devolucións de IVE, e a partir do diagnóstico de TADAT, a Axencia comprométese no plan de acción que hai que acelerar as comprobacións e os estudos de risco, e con iso tamén as devolucións, subliñando ao tempo o esforzo realizado xa nos últimos anos para axilizar as devolucións a contribuíntes SII.

Sobre a débeda pendente de cobramento, o plan de acción sinala que se seguirá actuando na liña marcada polo Plan Estratéxico 2020-2023 sobre as causas que producen litixiosidade e sobre os tempos medios de resolución, sen prexuízo de continuar coas melloras nos procedementos recadadores para axilizar o cobramento.

En relación co grao de exactitude da información declarada polos contribuíntes, a Axencia subliña no plan de acción a súa aposta pola medición do cumprimento voluntario a partir da comparación de magnitudes fiscais e económicas relacionadas, pero tamén apunta que apoiou a decisión recente das administracións tributarias europeas de estender os estudos actuais sobre a brecha fiscal (‘tax gap’) en IVE a outros impostos.

Dentro do análise sobre a idoneidade do sistema de contabilidade dos ingresos, a metodoloxía TADAT require unha imputación contable inmediata, mentres que o sistema español historicamente contabiliza por quincenas. Este ingreso realízase en contas restrinxidas que son indispoñibles, pero, de calquera forma, o plan de acción sinala que avaliará novamente o procedemento.

No ámbito da formación, a avaliación TADAT reclama programas específicos de formación tributaria para emprendedores, unha liña na que a Axencia Tributaria comprométese a analizar co Instituto de Estudos Fiscais a preparación de material formativo e posibles cursos virtuais para contribuíntes que inician unha actividade económica. Tamén destaca o plan de acción outro iniciativas que xa está desenvolvendo a Axencia no contexto da estratexia ‘Right from the start’ da OCDE para mellorar os servizos que se prestan a estes contribuíntes, caso dos asistentes en materia censual.

Mantemento de medidas en beneficio do contribuínte

En cambio, hai outras materias sinaladas pola avaliación TADAT que a Axencia considera conveniente non revisar ao ofrecer a situación actual un maior beneficio para o contribuínte. Exemplo diso é a menor valoración outorgada no exame polo feito de que o importe dos pagamentos realizados en prazo non chegue ao 90 %. Esta ratio vén condicionada pola existencia do sistema de adiamentos sen garantía para débedas de ata 30.000 euros, un importante instrumento de liquidez para numerosas persoas físicas e pemes que se considera conveniente preservar.

Tamén é o caso do prazo diferente de declaración para as sociedades con exercicio partido (non coincidente co ano natural). De contar co mesmo prazo de presentación que o resto de empresas, estas entidades terían problemas de cumprimento, xa que a contabilidade – o imposto societario español é un imposto de base contable – só pode pecharse cando finaliza o exercicio e, polo tanto, exercicio contable e fiscal deben coincidir.