Preguntas frecuentes
O Imposto sobre as Vendas Polo miúdo de Determinados Hidrocarburos (IVMDH) foi un imposto vixente no noso ordenamento entre o 1 de xaneiro de 2002 e o 31 de decembro de 2012 que gravaba, en fase única, as vendas polo miúdo de determinados hidrocarburos (basicamente as gasolinas, o gasóleo, o fuel óleo e o queroseno non utilizado como combustible de calefacción). Constaba dun tipo de gravame estatal (común en todo o ámbito territorial de aplicación do imposto) e dun tipo de gravame autonómico facultativo. Ao longo da vida do imposto, 13 Comunidades Autónomas aprobaron tipos autonómicos.
O IVMDH foi regulado pola Lei 24/2001, do 27 de decembro, de medidas fiscais, administrativas e da orde social (artigo 9). A Orde HAC/1554/2002, do 17 de xuño, aprobou a súa normativa de xestión.
Agás nas Canarias, Ceuta e Melilla, o IVMDH era un imposto esixible en todo o territorio español (artigo 9.Dous.1 Lei 24/2001). Nas Comunidades Autónomas onde non se aprobara un tipo de gravame autonómico, aplicábase o tipo estatal. Nas Comunidades Autónomas que aprobaran un tipo de gravame autonómico, o tipo de gravame aplicable a cada produto gravado formábase mediante a suma dos tipos estatais e autonómico.
Na seguinte ligazón móstranse os tipos do IVMDH en vigor durante os últimos catro anos de vixencia do imposto:
Evolución dos tipos impositivos, estatais e autonómicos, do IVMDH , desde 2009 ata 2012
A pesar de que o IVMDH era un imposto de cuxa xestión estaba previsto que se fixesen cargo as Comunidades Autónomas por delegación do Estado (artigo 46.1 Lei 21/2001, do 27 de decembro, pola que se regulan as medidas fiscais e administrativas do novo sistema de financiamento das Comunidades Autónomas de réxime común e Cidades con Estatuto de Autonomía), en cada unha das Leis de cesión de tributos ás devanditas comunidades previuse que a xestión continuase sendo exercida pola AEAT ata tanto non se procedese, a instancia de cada Comunidade Autónoma, ao traspaso dos servizos adscritos ao devandito tributo. Como ningunha Comunidade Autónoma instou nunca o traspaso, foi o Estado (a AEAT) quen xestionou o imposto durante toda a súa vixencia no ámbito das Comunidades Autónomas de réxime común.
Nas comunidades de réxime foral do País Vasco e Navarra, o IVMDH foi un imposto concertado e convido (artigo 34 Lei 12/2002 para o País Vasco e artigo 36 Lei 28/1990 para Navarra), polo que foron as correspondentes administracións forais as encargadas da súa xestión.
Xa que o IVMDH era obxecto de autoliquidación trimestral a través do modelo 569, o procedemento de devolución será o de rectificación de autoliquidacións, por aplicación dos artigos 221.4 e 120.3 da Lei Xeral Tributaria.
Este procedemento está regulado nos artigos 126 a 129 do Regulamento xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos (RGAT).
As disposicións xerais relativas ás devolucións de ingresos indebidos encóntranse recollidas nos artigos 14 a 16 do Regulamento Xeral de desenvolvemento da Lei Xeral Tributaria en materia de revisión en vía administrativa (RRVA).
De acordo co disposto polo artigo 129.4.a) do RGAT , o órgano competente será a oficina xestora correspondente ao domicilio fiscal do obrigado tributario que presentou a autoliquidación cuxa rectificación se solicita.
Están lexitimados para solicitar a devolución tanto os obrigados a soportar a repercusión do imposto (repercutidos) como quen presentaron as autoliquidacións (suxeitos pasivos). Non obstante, a devolución das cotas repercutidas realizarase, cando proceder, directamente a quen soportasen indebidamente a repercusión, incluso aínda que o procedemento fose iniciado polos suxeitos pasivos (artigo 14.4 do RRVA).
Non é obrigatorio, pero é conveniente para facilitar a tramitación, toda vez que non pode haber dous órganos resolutorios distintos para un mesmo procedemento e, no caso de que os suxeitos pasivos que ingresaron o imposto pertenzan ao ámbito de oficinas xestoras distintas, esta separación de solicitudes deberá facerse en sede administrativa, mediante a remisión ao órgano competente da parte que non sexa competencia da oficina xestora que está coñecendo da solicitude.
Como se sinalou na contestación á pregunta 6, unicamente poden obter a devolución das cotas repercutidas do IVMDH quen tivesen a condición de obrigados a soportar a repercusión do imposto polo período correspondente, desde que as solicitudes cumpran cos requisitos establecidos e xustifiquen o seu dereito á devolución.
Considerando os requisitos esixibles ao solicitante pola aplicación conxunta dos artigos 88.2, 88.3, 126.4 e 129.a.c) do RGAT , son esixibles os seguintes requisitos ás solicitudes de devolución de ingresos indebidos por IVMDH:
- Identificación do obrigado tributario e, se é o caso, do representante (no caso de que se actúe por medio de representante deberá achegarse a documentación acreditativa da representación).
- Feitos, razóns e petición en que se concrete a solicitude.
- Lugar, data e sinatura do solicitante.
- Deben constar os datos que permitan identificar a autoliquidación que se pretende rectificar (NIF do suxeito pasivo que efectuou a repercusión, Comunidade Autónoma e trimestre de cada subministración polo que se solicita a devolución).
- Medio de devolución.
- Documentación en que se basee a solicitude de rectificación e os xustificantes, se é o caso, do ingreso efectuado polo obrigado tributario.
- Documentos xustificantes da repercusión indebidamente soportada.
O artigo 14.2.c).1º. do RRVA esixe que a repercusión do importe do tributo efectuásese mediante factura ou documento substitutivo cando así establézao a normativa reguladora do tributo. A Lei creadora do IVMDH establece que “Cando, de acordo coa normativa vixente, a operación gravada deba documentarse en factura ou documento equivalente, a repercusión das cotas reportadas efectuarase no devandito documento separadamente do resto de conceptos comprendidos na mesma …”, admitindose autorizacións de simplificación.
O Regulamento de facturación (aprobado por Real decreto 1496/2003, vixente ata o 1 de xaneiro de 2013) establece que a obriga de expedir factura poderá ser cumprida mediante a expedición de tícket e copia en vendas polo miúdo, cando o seu importe non exceda de 3.000 euros, IVE incluído e o destinatario non sexa empresario ou profesional.
En todo caso, no documento utilizado (factura ou documento equivalente, tícket) debe figurar o importe repercutido por IVMDH, ou a mención de que o IVMDH encóntrase incluído no prezo cando esta simplificación fose previamente autorizada polo Departamento de aduanas e Impostos Especiais.
A AEAT deseñou un modelo normalizado de solicitude, de utilización voluntaria para quen soportasen a repercusión do imposto e desexen solicitar a devolución do imposto soportado. Este modelo normalizado está dispoñible para a súa presentación a través da Sede electrónica da AEAT e as súas instrucións estan dispoñibles na web da AEAT.
A ruta onde se encontra situado este modelo normalizado na Sede electrónica da AEAT é a seguinte:
O órgano competente para a súa resolución é a oficina xestora de impostos especiais correspondente ao domicilio fiscal do suxeito pasivo que repercutiu as cotas do IVMDH .
A presentación das solicitudes noutros rexistros da AEAT distinta do órgano competente para resolver orixinará que o órgano que se estime incompetente para a resolución dun asunto remita as actuacións ao órgano que considere competente.
As solicitudes poderanse presentar a través da Sede electrónica da AEAT .
As solicitudes presentadas en Sede electrónica da AEAT a través do modelo normalizado serán dirixidas automaticamente ao órgano competente para a súa resolución.
Non, tendo en conta que a xurisprudencia do Tribunal de Xustiza da Unión Europea admite prazos de prescrición por razóns de seguridade xurídica (sentenzas do 17 de novembro de 1998 C-228/96, do 9 de febreiro de 1999 C-343/96 ou do 11 de xullo de 2002, C-62/00).
A Resolución 2/2005, do 14 de novembro (BOE do 22) da Dirección Xeral de Tributos, sobre a incidencia no dereito á dedución no Imposto sobre o Valor Engadido da percepción de subvencións non vinculadas ao prezo das operacións a partir da sentenza do Tribunal de Xustiza das Comunidades Europeas do 6 de outubro de 2005, concluía no seu punto VII que a sentenza do Tribunal tiña un efecto retroactivo limitado ás situacións xurídicas ás que sexa aplicable e respecto das que non haxa cousa xulgada, prescrición, caducidade ou efectos similares, respectando, polo tanto, as situacións xurídicas firmes. Estas consideracións enténdense aplicables ao suposto actual.
Aplicando os prazos xerais de prescrición prevista pola Lei Xeral Tributaria, as solicitudes que se formulen non poderán afectar a cantidades fornecidas en períodos anteriores a 2010, non sendo que para os devanditos períodos se acredite a interrupción da prescrición.
Para instar a devolución de ingresos indebidos a través do procedemento de rectificación de autoliquidacións non hai un prazo limitado, máis alá dos prazos xerais de prescrición de catro anos da Lei Xeral Tributaria (artigo 126.2 RGAT)
A tramitación do procedemento vén regulada polo que se dispón no artigo 129 RGAT. A presentación dunha solicitude por parte dun consumidor final que soportou a repercusión do imposto require que na tramitación do procedemento notifíquese a solicitude ao obrigado tributario que efectuou a repercusión, que deberá comparecer no procedemento e achegar os documentos e antecedentes requiridos.
O prazo máximo para notificar a resolución deste procedemento é de seis meses. Os períodos de interrupción xustificada e as dilacións no procedemento por causa non imputable á Administración tributaria non se incluirán no cómputo do prazo de resolución
Coa devolución de ingresos indebidos, a Administración tributaria aboará o correspondente xuro de mora (xuro legal do diñeiro vixente ao longo do período en que aquel resulte esixible, incrementado nun 25 por cento, non sendo que a Lei de Orzamentos Xerais do Estado estableza outro diferente), sen necesidade de que o obrigado tributario solicíteo.
En 2012, oito Comunidades Autónomas (Baleares, Cantabria, Castela-A Mancha, Castilla y León, Comunidade Valenciana, Extremadura, Murcia e Navarra) aprobaron devolucións no tipo autonómico do IVMDH en concepto de gasóleo profesional.
En aplicación do artigo 14.2.c) 3º do RRVA , polo importe destas cantidades previamente devoltas non se poderá xerar un novo dereito á devolución, ao esixir o citado artigo que as cotas cuxa devolución se solicita non fosen devoltas pola Administración tributaria a quen se repercutiron ou a un terceiro.
Con relación ao Imposto sobre Sociedades, a Dirección Xeral de Tributos, na consulta tributaria V2462-14 do 18 de setembro de 2014, sinala que a devolución do IVMDH contabilizado no seu día como gasto debe imputarse como ingreso na base impoñible do Imposto sobre Sociedades no exercicio en que se recoñece o dereito á súa devolución. Ademais, respecto dos xuros de mora que, se é o caso, recoñecésense sobre a referida devolución, aclara que terán o mesmo tratamento.
En consecuencia, non haberá que presentar ningunha declaración complementaria xa que os ingresos derivados das devolucións do IVMDH deberán imputarse aos períodos impositivos en que se recoñeza o dereito á súa devolución, debendo ser declaradas nas súas correspondentes autoliquidacións.
Corresponde aos territorios forais (Araba, Bizkaia, Gipuzkoa e Navarra) a devolución das cotas do IVMDH soportadas con ocasión das entregas de produtos efectuados nos establecementos de venda ao público radicados nos devanditos territorios.
Aínda que nun primeiro momento considerouse que, para os efectos de garantir o cumprimento dos niveis mínimos comunitarios sobre a imposición enerxética, para determinados produtos suxeitos ao IVMDH e determinados períodos, as devolucións debían de ser obxecto de minoración pola parte da cota estatal do IVMDH necesaria para acadar estes niveis mínimos, as resolucións xudiciais que ata o momento se pronunciaron sobre ese extremo desestimaron este criterio. En consecuencia, a AEAT adaptou os seus acordos ao criterio mantido nestas resolucións xudiciais.
Para aqueles beneficiarios de devolucións que recibisen acordos con minoración polo criterio da aplicación dos mínimos comunitarios, habilitouse un modelo de recurso de reposición fronte a estes acordos de xestión áxil e presentación estandarizada na Sede electrónica da AEAT, acompañado das súas instrucións, a través da seguinte ruta:
Este modelo non ten carácter obrigatorio e o seu obxecto limítase a canalizar e axilizar as reclamacións sobre as minoracións realizadas por aplicación do criterio de mantemento dos niveis mínimos comunitarios, ao obxecto de resolver estas reclamacións o máis rapidamente posible e co menor custo de tramitación necesaria para os interesados.
A creación deste modelo de recurso de reposición non implica limitación algunha dos mecanismos ordinarios previstos polo ordenamento tributario para as reclamacións fronte aos actos ditados en execución da sentenza do 27 de febreiro de 2014 do TXUE polos órganos da AEAT.
IVMDH: Imposto sobre as Vendas Polo miúdo de Determinados Hidrocarburos.
RGAT: Regulamento xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos, aprobado por Real decreto 1065/2007, do 27 de xullo (BOE do 5 de setembro).
RRVA: Regulamento Xeral de desenvolvemento da Lei Xeral Tributaria en materia de revisión en vía administrativa, aprobado por Real decreto 520/2005, do 13 de maio (BOE do 27 de maio e 30 de xuño).