Declaración en Aduana

Rectificación e / ou invalidación

Introdución

Á vista da nova estrutura orgánica creada pola Resolución do 13 de xaneiro de 2021, da Presidencia da Axencia Estatal de Administración Tributaria, sobre organización e atribucións de funcións na Área de Aduanas e Impostos Especiais modificada pola Resolución do 21 de marzo de 2022, da Presidencia da Axencia Estatal de Administración Tributaria (de agora en diante, Resolución) e a distribución de competencias entre os distintos órganos da área resulta conveniente aclarar certas cuestións relativas á tramitación da rectificación e a invalidación de declaracións aduaneiras a instancia do interesado.

Este tema foi obxecto de análise na   NIN  GA 08/2016 do 28 de xullo, sobre rectificación e invalidación de declaracións, aínda que, naquel momento non se definiron os supostos en que procede a rectificación da declaración fronte a aqueles en que debe invalidarse a declaración.

 O previsto na nota informativa 02/2023 do 21 de febreiro, sobre competencias en materia de rectificación e invalidación de declaracións transcritas  neste terceiro epígrafe deste  índice, non resulta aplicable á declaración en aduana para o despacho a libre práctica con respecto a un envío que se beneficie dunha franquía de dereitos de importación de conformidade co artigo 23, apartado 1, ou o artigo 25, apartado 1, do Regulamento (CE ) nº 1186/2009 (declaración H7), debido aos seus especiais características que requiren unha análise específica. Tampouco resulta aplicable ás declaracións de tránsito.

Distinguimos 2 tipos de procedementos: Invalidación de declaracións e Rectificación de declaracións

Procedemento de Invalidación de declaracións

A invalidación de declaracións está regulada no artigo 174 do Regulamento (UE ) 952/20132 (de agora en diante CAU ) e 148 do Regulamento delegado (UE ) nº 2015/2446 da Comisión (de agora en diante, RDCAU).

Unha declaración aduaneira pódese invalidar, antes do levante, previa solicitude do interesado (22 CAU ), en xeral en 2 supostos:

• Cando as mercadorías van incluírse inmediatamente noutro réxime aduaneiro.

 Neste suposto a invalidación está condicionada a que se presente unha declaración en aduana para o réxime aduaneiro en que as mercadorías serían declaradas de non haberse producido o erro.

• Cando, por circunstancias especiais, a inclusión no réxime xa non está xustificada.

 Neste caso, simplemente invalídase a declaración e as mercadorías volven á súa situación previa á presentación da declaración en función de se se trata de mercadoría con estatuto da Unión ou non. Para os efectos de procedemento, aplícanse as normas sobre decisións aduaneiras recollidas nos artigos 22 e seguintes do CAU.

Adicionalmente, unha declaración pódese invalidar despois do levante nos supostos e cos requisitos previstos no artigo 148 RDCAU.

Desde o punto de vista da débeda aduaneira, cando se ingresase a débeda aduaneira, a invalidación comporta a devolución de oficio do importe de dereitos de importación ou de exportación que se pagase (art.116.1 CAU ), mentres que, se a débeda aduaneira non se pagase, cando a declaración en aduana invalídase, a débeda extínguese (124.1.d) CAU ).

Doutra banda, aínda quedando fóra do ámbito das invalidacións previamente descritas, cando se solicite a rectificación dunha declaración con pagamento previo, entre o momento do despacho e o levante, deberase invalidar a declaración e presentar unha nova, polas implicacións deste proceso na contabilidade de aduanas, correspondendo realizar esta invalidación técnica ao órgano competente para a rectificación.

 Igualmente, cando se solicite unha rectificación da declaración de exportación con saída indirecta por outro estado membro despois do levante deberase invalidar a declaración e presentar unha nova polas implicacións no Automated Export System (AES), correspondendo realizar esta invalidación técnica ao órgano competente para a rectificación (Consultar a ligazón ás guías de Comisión)

Procedemento de Rectificación de declaracións (art. 173 CAU )

Conforme ao previsto no artigo 173  CAU os datos das declaracións aduaneiras poderanse modificar antes do levante ou nun prazo de tres anos a partir da data da admisión da declaración en aduana, previa solicitude do interesado cos límites do apartado 2 do devandito artigo.

No ámbito aduaneiro o procedemento réxese polas disposicións relativas ás decisións aduaneiras (artigos 22 e ss. CAU ) e ao control posterior ao levante (artigo 48 CAU ).

Para os efectos de IVE e outros tributos que, se é o caso, liquídense coa declaración aduaneira, a rectificación rexerase polo previsto no artigo 130 do Real decreto 1065/2007, do 27 de xullo, polo que se aproba o Regulamento Xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos (RGAT) que, pola súa parte, remítese ao regulado nos artigos 126 a 128 en relación coa rectificación de autoliquidacións.

Conforme a esta regulación, o procedemento de rectificación termina mediante:

• decisión (artigo 22 CAU ) ou resolución, que poderá incluír unha liquidación provisional cando afecte algún elemento determinante da cuantificación da débeda (artigo 125.1 RGAT) ou o recoñecemento do dereito a unha devolución (artigo 128.2 RGAT), ou
• coa notificación do inicio dun procedemento de comprobación ou investigación que inclúa a obriga a que se refire a rectificación (artigo 48  CAU e 128.3 RGAT), conforme ao sinalado no apartado 4.

A rectificación pode comportar, polo tanto, liquidación, devolución/condonación, ter un efecto financeiro neutro ou o inicio dun procedemento de comprobación ou investigación.

Lexitimación para solicitar a rectificación ou a invalidación da declaración en aduana

Están lexitimados:

• o declarante de acordo co disposto expresamente nos artigos 173 e 174 do    CAU
• o importador, o exportador e, se é o caso, o depositante na súa condición de suxeitos pasivos de  IVE
• o representante directo ou calquera outra persoa sempre que acrediten a súa condición de representantes voluntarios de acordo co previsto no artigo 46.2 da lei 58/2003 Xeral Tributaria. Non obstante, o anterior, no caso de representantes directos, presumirase a representación voluntaria e non será necesaria a súa acreditación nos supostos de solicitudes de rectificación da declaración en aduana despois do levante a que se refire o apartado Undécimo.1. letra d) da Resolución. Estas solicitudes non afectan á débeda nin implican asunción ou recoñecemento de obrigas en nome do obrigado e polo tanto considéranse actos de mero trámite podendo presumirse a representación de acordo co apartado 3 do artigo 46 da LGT.

Órganos competentes nos procedementos de Invalidación

Segundo a Resolución sobre competencias:

1. Invalidación : A invalidación da declaración, previa ou posterior ao levante, corresponde ao órgano competente para a tramitación da propia declaración. É dicir, ás Administracións de Aduana (apartado Undécimo da Resolución) ou as Sedes Desconcentradas nas provincias onde non haxa Administracións (apartado Décimo 1. a) da Resolución
2. Rectificación de declaracións: A rectificación da declaración antes do levante é competencia das Administracións de Aduana (apartado Undécimo da Resolución), ou das Sedes desconcentradas nas provincias onde non haxa Administracións (apartado Décimo 1. a) da Resolución), ante as que se presentou a declaración.

A competencia para a xestión e control da rectificación de declaracións en aduana posterior ao levante corresponde, con carácter xeral, á Sede desconcentrada (apartado Décimo.1.f) da Resolución) do domicilio fiscal dos obrigados (apartado Décimo terceiro.4 da Resolución), agás cando se considere procedente a súa comprobación polo órgano de control competente.

Non obstante, as rectificacións de declaracións en aduanas ou de declaracións de reexportación presentadas ante órganos territoriais da Dependencia Rexional de Aduanas e Impostos Especiais das Canarias ou das cidades autónomas de Ceuta e Melilla, corresponderá ao órgano competente de tal Dependencia en función do lugar de presentación da declaración ou de tales cidades autónomas, respectivamente (Décimo terceiro.4 f) da Resolución).

 Para os efectos da competencia terá a consideración de obrigado:

• Importación (capítulo 2 Resolución DUA): destinatario (recadro 8);
• Exportación (capítulo 3 Resolución DUA): expedidor/exportador (recadro 2);
• Vinculación ao réxime de depósito (capítulo 5 Resolución DUA): depositante (recadro 8)

En caso de erro, na declaración dos elementos persoais, a competencia corresponde ao órgano competente en relación co destinatario ou expedidor/exportador que, de conformidade coa solicitude, debería constar na declaración, sendo indiferente o declarado erroneamente.

Especialidades de determinadas declaracións e rectificacións

• As solicitudes de rectificación de declaracións de exportación deberán realizarse electronicamente sempre que se dean as condicións recollidas no Apéndice III da Resolución do DUA.
• A rectificación do certificado de orixe prevista no artigo undécimo.1.c) da Resolución do 13 de xaneiro de 2021 refírese ás rectificacións de datos no certificado de orixe por ser contraditorios cos que figuran na declaración en aduana, sendo os correctos os que figuran nesta última. Este suposto pode facer necesaria a rectificación do DUA , por exemplo, para incorporar o novo número de certificado ou para incorporar á declaración en aduana información non necesaria para autorizar o réxime aduaneiro solicitado pero que si é necesaria para a emisión correcta do certificado de orixe e que non figuraba na declaración en aduana (o certificado emítese sempre de acordo coa información da declaración en aduana). Esta rectificación da declaración é competencia da Administración que rectifica o certificado de orixe.

Sen prexuízo do que se dispón no parágrafo anterior, toda modificación dunha declaración en aduana poderá esixir a rectificación dun certificado de orixe previamente emitido, sendo este un suposto de competencia da sede desconcentrada do domicilio fiscal do obrigado (apartado Décimo.1.f) da Resolución). A sede informará da rectificación á Administración de Aduanas e Impostos Especiais correspondente, que é a competente para a rectificación do certificado de orixe.

• Se se solicita a rectificación dalgún dos datos previstos no apartado Undécimo.1. d) da Resolución, a Administración será competente para modificar eses datos e todos os demais que sexan necesarios para efectuar a modificación daqueles . No suposto de que a solicitude a rectificación inclúa outros datos que non garden ningunha relación cos previstos no Undécimo.1.d), a rectificación tramitarase por dous procedementos separados, resolvendo un a Administración e outro a Sede.

Se se solicita a rectificación de datos distintos dos previstos no Undécimo.1.d), a Sede será competente para rectificar non só os datos solicitados senón tamén aqueles previstos no Undécimo.1.d) que debesen ser necesariamente modificados como consecuencia da solicitude