c. Que tipos de procedementos amigables existen?

En función da normativa aplicable, existen tres tipos de procedementos amigables:

1. Os tramitados ao abeiro do Convenio Fiscal aplicable, que están regulados no Título II do Regulamento de procedementos amigables.

   Aínda que a maioría dos Convenios Fiscais aplicables en España son consistentes co artigo 25 do Modelo de Convenio tributario sobre a renda e o patrimonio da OCDE [de agora en diante, MCOCDE], cada un dos convenios aplicables en España é único.

   Polo tanto, é de vital importancia que o contribuínte preste atención ás disposicións do Convenio Fiscal aplicable, especialmente canto ao prazo para solicitar o inicio do procedemento e á posible existencia dunha fase arbitral.

   Exemplo: O prazo para solicitar o inicio dun procedemento amigable ao abeiro do Convenio Fiscal con Portugal é de 2 anos. Cos Estados Unidos de América, en cambio, é de 5 anos.

   Con esta finalidade, hai que ter en conta as modificacións introducidas polo Convenio Multilateral para aplicar as medidas relacionadas cos Tratados Fiscais para previr a erosión de bases impoñibles e o traslado de beneficios [de agora en diante, Convenio Multilateral] en materia de procedementos amigables. Na páxina web da OCDE pódense consultar os Convenios Fiscais que se modifican co Convenio Multilateral.

2. Os tramitados ao abeiro do Convenio de Arbitraxe, que están regulados no Título III do Regulamento de procedementos amigables.

   Sen entrar en detalles, o Convenio de Arbitraxe serve para resolver casos de prezos de transferencia entre Estados membros da Unión Europea.

   O seu ámbito de aplicación está limitado por:

   • A pertenza á Unión Europea. Todos e cada un dos países involucrados deben pertencer á Unión Europea.

     Exemplo: un contribuínte non pode solicitar que se inicie un procedemento amigable ao abeiro do Convenio de Arbitraxe para eliminar a dobre imposición que se deriva de transaccións entre unha empresa española e unha empresa xaponesa porque Xapón non é un Estado membro da Unión Europea.

   • A natureza do litixio. Este procedemento unicamente é aplicable cando a dobre imposición derívese, ou ben dun axuste de prezos de transferencia, ou ben da atribución de beneficios a un establecemento permanente. É dicir, se o axuste nun dos Estados membros considera que existe un establecemento permanente nese Estado membro que non fora declarado, non cabería solicitar o procedemento amigable de acordo co Convenio de Arbitraxe para determinar a existencia ou non do establecemento permanente, pero si para a posterior atribución de beneficios ao mesmo, se é o caso.

3. Os tramitados ao abeiro da Directiva , que están regulados no Título IV do Regulamento de procedementos amigables.

   A Directiva foi trasposta na súa totalidade España mediante o Real decreto-lei 3/2020, do 4 de febreiro, que entrou en vigor o 6 de febreiro de 2020 e o Real decreto 399/2021, do 8 de xuño, que entrou en vigor 10 de xuño de 2021.

   En xeral, a Directiva aplícase ás solicitudes que se presentasen a partir do 1 de xullo de 2019 e refíranse a períodos impositivos iniciados a partir do 1 de xaneiro de 2018.

   Non obstante, cando a solicitude se presentase a partir do 1 de xullo de 2019 e a cuestión obxecto do procedemento amigable inclúa rendas ou patrimonio obtido antes e despois do 1 de xaneiro de 2018, as Autoridades Competentes afectadas poidan acordar aplicar a Directiva a períodos impositivos anterior caso por caso, se no convenio ou tratado internacional aplicable estivese previsto a arbitraxe.

   Exemplo: O 11 de decembro de 2020 un contribuínte presenta unha solicitude de inicio dun procedemento amigable en materia de prezos de transferencia ao abeiro da Directiva ás Autoridades Competentes de España e Italia, relativa aos exercicios 2015 a 2018.

   Con carácter xeral, o procedemento amigable só se tramitará ao abeiro da Directiva respecto do exercicio 2018.

   Porén, de acordo coa normativa española e se a normativa doméstica italiana non impídeo, as autoridades competentes de España e Italia poderían acordar tramitar tamén o procedemento amigable ao abeiro da Directiva para os exercicios 2015, 2016 e 2017.

   A Directiva serve para resolver litixios entre Estados membros da Unión Europea derivados da aplicación de convenios para evitar a dobre imposición en materia de renda e patrimonio.

   Iso implica:

   • Que do mesmo xeito que o caso do Convenio de Arbitraxe, todos os países involucrados no procedemento deben ser Estados membros da Unión Europea.

   • A diferenza do Convenio de Arbitraxe, o ámbito de aplicación da Directiva non está restrinxido aos prezos de transferencia e atribución de beneficios a establecementos permanentes. O único que require é a existencia dun convenio para evitar a dobre imposición en materia de renda e patrimonio aplicable, xa se trate dun Convenio Fiscal ou do propio Convenio de Arbitraxe.

   O seguinte cadro resume os tipos procedementos amigables aplicables en función do anteriormente exposto, sen prexulgar se se cumpren ou non os demais requisitos esixibles:

   

   É o contribuínte quen debe decidir que tipo de procedemento quere iniciar, indicandoo expresamente na súa solicitude