Saltar ao contido principal
Manual práctico de Renda 2020.

Residencia habitual en territorio español

Normativa: Art. 9 Lei IRPF

Entenderase, de acordo co artigo 9 da Lei do IRPF, que o contribuínte ten a súa residencia habitual en territorio español cando se dea calquera das seguintes circunstancias:

1. Que permaneza máis de 183 días, durante o ano natural, en territorio español.

Para determinar este período de permanencia computaranse as ausencias esporádicas, non sendo que o contribuínte acredite a súa residencia fiscal noutro país. Tratandose de países ou territorios cualificados regulamentariamente como paraísos fiscais, a Administración tributaria poderá esixir que se probe a permanencia no mesmo durante 183 días no ano natural.

Malia o anterior, para determinar o período de permanencia en territorio español non se computarán as estancias temporais en España que sexan consecuencia das obrigas contraídas en acordos de colaboración cultural ou humanitaria, a título gratuíto, coas Administracións públicas españolas.

Nota: Para delimitar as "ausencias esporádicas" teñanse en conta os criterios interpretativos que sobre os artigos 8.1.a) e 9.1.a) da Lei do IRPF estableceu o Tribunal Supremo nas súas Sentenzas do 28 de novembro de 2017  (números 1.829/2017, 1.850/2017, 1.860/2017 e 1.834/2017, resolvendo, respectivamente, recursos de casación contencioso-administrativa números 815/2017, 812/2017, 807/2017 e 809/2017)  e 1 de marzo de 2018 (núm. 334/2018), en relación con tributación dos beneficiarios de bolsas do Instituto Español de Comercio Exterior (ICEX) con estancia nun país estranxeiro para desenvolver as actividades propias da mesma.

Covid-19: en relación co citado criterio de permanencia de máis de 183 días dentro do ano natural en territorio español,  se non existe convenio de dobre imposición co país de  residencia inicial, os días pasados en España debido ao estado de alarma computaranse para os efectos de determinar a residencia fiscal, polo que, se se permanecese máis de 183 días en territorio español no ano 2020, a persoa podería ser considerada contribuínte do IRPF. A diferenza do anterior, si existe convenio de dobre imposición co país de  residencia inicial, nos casos de confinamento temporal en territorio español con ocasión do COVID-19 , a aplicación dun  convenio  de dobre imposición fai pouco probable que a persoa poida ser considerada como residente en España en vez de no outro país. En todo caso, os criterios establecidos no correspondente convenio serán suficiente para dirimir o conflito de dobre residencia que poida proporse.

2. Que radique en España o núcleo principal ou a base das súas actividades ou intereses económicos, de forma directa ou indirecta.

Presumirase, agás proba en contrario, que o contribuínte ten a súa residencia habitual en territorio español cando, conforme aos criterios anteriores, residan habitualmente en España o seu cónxuxe non separado legalmente e os fillos menores de idade que dependan daquel .

Non se considerarán contribuíntes, a título de reciprocidade, os nacionais estranxeiros que teñan a súa residencia habitual en España pola súa condición de membros de misións diplomáticas ou oficinas consulares estranxeiras, ou por ser titulares de cargo ou emprego oficial de Estados estranxeiros, ou por ser funcionarios en activo que exerzan en España cargo ou emprego oficial que non teña carácter diplomático ou consular, sempre que, ademais, non proceda a aplicación de normas específicas derivadas dos tratados internacionais en que España sexa parte

Lembre:a residencia fiscal dunha persoa física non só se determina en función do primeiro criterio de permanencia (máis de 183 días), senón que, o contribuínte tamén poderá ser considerado residente fiscal en España se ten neste país, de forma directa ou indirecta, o núcleo principal ou a base das súas actividades ou intereses económicos.