Non derivadas de transmisións de elementos patrimoniais

Normativa: Art. 34.1.b) Lei IRPF

Nos demais supostos distintos de transmisión onerosa ou lucrativa o importe da ganancia ou perda patrimonial será o valor de mercado dos elementos patrimoniais ou partes proporcionais, se é o caso.

Deben incluírse dentro desta categoría de ganancias patrimoniais a incorporación de bens ou dereitos ao patrimonio do contribuínte que non deriven dunha transmisión previa como, por exemplo, a percepción de determinadas subvencións ou axudas para adquisición ou rehabilitación da vivenda habitual, as axudas do Estado en concepto de renda básica de emancipación, as derivadas dos aproveitamentos forestais dos veciños en montes públicos, os intereses de natureza indemnizatoria orixinados polo atraso no cumprimento dunha obriga, incluída a do pagamento de salarios, así como os premios obtidos pola participación en xogos, concursos, rifas ou combinacións aleatorias.

Supostos específicos:

No caso das subvencións o importe da devandita ganancia será a contía monetaria da subvención.

En relación cos premios cabe distinguir:

Premios en metálico. Estes premios están suxeitos a retención, polo que o importe computable como ganancia patrimonial estará constituído pola totalidade do premio sen descontar a retención soportada que se declarará como tal no apartado da declaración correspondente a retencións e demais pagamentos a conta.
Premios en especie. Estes premios están suxeitos a ingreso a conta, polo que o importe total computable estará composto pola suma da valoración do premio recibido, que se efectuará polo valor de mercado do mesmo, máis o ingreso a conta, non sendo que este último fose repercutido ao contribuínte.

No caso de costas xudiciais deben distinguirse dúas situacións:

Contribuínte obrigado —por sentenza xudicial— ao pagamento dos gastos de defensa xurídica en que incorreu a parte vencedora no proceso.

Trátase dunha perda patrimonial que se imputará no período impositivo en que adquirise firmeza a sentenza condenatoria, pois é no devandito período impositivo cando ten lugar a alteración patrimonial que dá lugar á mesma. Intégrase na Base impoñible xeral na forma e cos límites establecidos no artigo 48 da lei do IRPF.
Contribuínte que, como vencedor dun procedemento xudicial, perciba unha determinada cantidade pola condena a costas xudiciais á parte contraria.

Neste caso para determinar a ganancia patrimonial que pode supor para o vencedor do preito a condena a costas xudiciais á parte contraria, o litigante vencedor poderá deducir do importe que reciba en concepto de costas os gastos en que incorrese con motivo do preito, importe deducible que poderá acadar como máximo o importe que reciba, sen superaro. Polo tanto, se o importe da condena en costas correspóndese cos gastos incorridos —cualificables como costas— non se haberá producido unha ganancia patrimonial para o consultante con respecto ás costas. Véxase a Resolución do TEAC do 1 de xuño de 2020, Reclamación número 00/06582/2019, recaída en recurso de alzada para a unificación de criterio.

Importante: non se integrará na base impoñible do IRPF a devolución, en efectivo ou a través doutras medidas de compensación, das cantidades previamente satisfeitas ás entidades financeiras en concepto de intereses pola aplicación de cláusulas de limitación de tipos de xuro de préstamos (a denominada cláusula solo), canda os seus correspondentes intereses indemnizatorios, derivadas tanto de acordos celebrados coas entidades financeiras como do cumprimento de sentenzas ou laudos arbitrais.