Saltar ao contido principal
Manual práctico de Renda 2023.

Transmisión do usufruto

Xeitos de transmitirse Titular do dereito de usufruto Persoa que o adquire (usufrutuario)
USUFRUTO SOBRE BENS INMOBLES IRPF. Cadro III

A favor dun terceiro distinto do nó propietario

O usufrutuario transmite o seu dereito.

Se se trata dun usufruto vitalicio o usufruto subsistirá ata que faleza a persoa sobre a que se constituíu o usufruto (a usufrutuaria orixinal).

Se se trata dun usufruto temporal polo tempo que reste desde que se constituíu orixinalmente ata a súa extinción

A título oneroso:

Por actos inter vivo

(venda por prezo)

Obterá no IRPF unha ganancia ou perda patrimonial pola diferenza entre:

Valor de transmisión

(+) Importe real da transmisión (ou valor de transmisión para os efectos do ISD se a transmisión é a título gratuíto).

(–) Gastos e tributos inherentes á transmisión satisfeita polo transmitente.

Valor de Adquisición (a data de adquisición será a de constitución de usufruto ao seu favor)

(+) Importe real da adquisición (ou valor de adquisición para os efectos do ISD se a adquisición foi a título gratuíto).

(+) Investimentos e melloras efectuadas nos bens adquiridos.

(+) Gastos e tributos inherentes á adquisición (agás intereses), satisfeitos polo adquirente.

(–) Polos exercicios en que os bens inmobles sobre a que se constituíu o usufruto estiveron arrendado ou cedidos e polo que se obtivo rendementos de capital inmobiliaria (artigo 40.1 do Regulamento do IRPF ): importe das amortizacións fiscalmente deducibles, computandose en todo caso a amortización mínima, con independencia da efectiva consideración desta como gasto. Co límite dos rendementos íntegros obtidos polo devandito arrendamento.

Amortizacións do dereito de usufruto (artigo 14 Regulamento do IRPF ):

  • Usufruto temporal: custo de adquisición ÷ número de anos de duración do mesmo
  • Usufruto vitalicio: custo de adquisición x 3%

(–) Polos exercicios en que os bens inmobles sobre a que se constituíu o usufruto estiveron a disposición do usufrutuario e non arrendados ou cedidos (artigo 37.1.k) da Lei do IRPF ): o valor de adquisición deberá minorarse proporcionalmente ao tempo de uso.

  • Usufruto temporal: custo de adquisición ÷ número de anos de duración do mesmo
  • Usufruto vitalicio: custo de adquisición x 3%

Coeficientes de abatemento (D.T. 9ª da Lei do IRPF ): Dereitos reais de gozo ou gozo sobre inmobles adquiridos antes do 31 de decembro de 1994. Ha concretarse cal é a data de adquisición, que estará en función do negocio xurídico en cuxa virtude se constituíu o usufruto.

O usufrutuario é o que ten o dereito de uso e goce e percibe os froitos do ben polo que a el atribúense as seguintes rendas no IRPF :

A. Se arrenda ou cede o inmoble: Rendementos de capital inmobiliario

Para o cálculo do rendemento neto de capital inmobiliaria debe terse en conta que a amortización fiscalmente deducible é a do dereito de usufruto ([artigo 23.1.b) da Lei do IRPF e 14.3 do seu Regulamento] que será:

  • Usufruto temporal: custo de adquisición entre o nº de anos de duración
  • Usufruto vitalicio: 3% do custo de adquisición satisfeita

B. Se o inmoble está á súa disposición e non se arrenda ou cede: Imputación de rendas inmobiliarias

  • O 2%, con carácter xeral. A devandita porcentaxe debe aplicarse sobre o valor catastral do inmoble que figure no recibo do IBI do exercicio.

  • O 1,1 % nos seguintes supostos:

    1. Inmobles cuxos valores catastrais fosen revisados, modificados ou determinados mediante un procedemento de valoración colectiva de carácter xeral, de conformidade coa normativa catastral e entrasen en vigor no período impositivo ou no prazo dos dez períodos impositivos anteriores.
    2. Inmobles que, á data de devindicación do IRPF (normalmente, o 31 de decembro), carecesen de valor catastral ou este non fose notificado ao titular.

A título gratuíto:

• Por actos inter vivo

• Por actos mortis causa

(usufruto temporal)

A favor do nó propietario

• A título oneroso

• A título gratuíto

Determina a consolidación do dominio e a plena propiedade sobre o inmoble no nó propietario (Ver consolidación do dominio)

Este cadro ten carácter meramente informativo.