Exemplos

Exemplo 1: Doazón de accións

Dona P.S.M. adquiriu en Bolsa o día 1 de decembro de 1998 un paquete de accións da Sociedade Anónima “Z” por un importe equivalente a 6.000 euros. O día 30 de outubro de 2023 doounas ao seu fillo, con motivo do seu vixésimo aniversario.

A valoración das accións na citada data, segundo a súa cotización no mercado oficial, ascendeu a 7.500 euros, cantidade esta que o fillo declarou como valor das mesmas para os efectos do Imposto sobre Sucesións e Doazóns.

Solución:

Nesta operación producíronse dúas ganancias patrimoniais:

• A primeira delas é a obtida por dona P.S.M. xa que, malia doar as accións ao seu fillo e non obter nada a cambio, o valor de mercado das mesmas durante o tempo en que estiveron no seu poder aumentou en 1.500 euros, cantidade que constitúe unha ganancia patrimonial suxeita ao IRPF, que debe entenderse imputable a dona P.S.M. ao efectuar a transmisión das mesmas.

• A segunda ganancia é a obtida polo seu fillo e cuxa contía ascende a 7.500 euros, cantidade esta que coincide co valor de mercado das accións recibidas. Porén, esta ganancia non está suxeita ao IRPF, senón ao Imposto sobre Sucesións e Doazóns en que o fillo ten a consideración de suxeito pasivo.

Exemplo 2: Disolución  das comunidades de bens sen alteración patrimonial

Dona R.L.M. e dona G.L.M. son irmás e adquiriron en xuño de 1995 por herdanza do seu pai unha propiedade rústicas cuxa valoración para os efectos do Imposto sobre Sucesións e Doazóns ascendeu a un importe equivalente a 3.000 euros, ascendendo os gastos de notaría, rexistro e Imposto sobre Sucesións e Doazóns ao equivalente a 500 euros.

En marzo de 2023 deciden dividir o predio en dúas parcelas iguais e adxudicarse cada unha en pleno dominio a correspondente, que se valora na escritura pública de división en 30.000 euros.

Solución:

Como a actuación realizada polas irmás consistiu unicamente na división da cousa común, adxudicandose cada unha elas unha parcela que se corresponde coa cota de titularidade, non se produce nese acto alteración patrimonial e, por iso, non existe ganancia patrimonial para ningunha delas . Cada unha das parcelas en que se dividiu o predio incorpórase ao patrimonio de cada irmá polo seu valor orixinario, (3.000 + 500) ÷ 2 = 1.750 euros, e coa antigüidade de xuño de 1995.

Exemplo 3: Disolución  das comunidades de bens con exceso de adxudicación

O mesmo exemplo anterior se unha das irmás adxudicásese a totalidade do predio compensando en metálico á outra pola metade de importe en que se valora esta na escritura pública de división da mesma.

Solución:

Neste caso  produciríase un exceso de adxudicación, entendido como a diferenza de valor, que xera unha alteración patrimonial.

A compensación percibida pola irmá a quen non se adxudica o ben cando se divide a cousa común, comportaría para  ela unha ganancia patrimonial suxeita ao IRPF,   ao existir unha actualización do valor dese ben entre o momento da súa adquisición (3.500  ÷ 2 = 1.750 euros) e o da súa adxudicación  (30.000 ÷ 2 = 15.000 euros) e ser esa diferenza de valor positivo  (15.000 - 1.750 = 13.250 euros).

Véxase ao respecto a Sentenza do Tribunal Supremo do 10 de outubro de 2022, recaída en recurso de casación núm. 5110/2020. (ROJ: STS 3585/2022).

Exemplo 4: Doazón de  empresa individual 

Don J.V.C, de 65 anos, doou ao seu fillo a súa empresa individual fundada facía 30 anos. A empresa cumpre os requisitos contemplados na Lei do Imposto sobre o Patrimonio para a súa exención, así como os esixibles para a aplicación da redución do 95 por 100 contemplada na Lei do Imposto sobre Sucesións e Doazóns.

Solución:

Na transmisión lucrativa da empresa o fillo (donatario) poderá aplicar a redución do 95 por 100 contemplada no artigo 20.6 da Lei do Imposto sobre Sucesións e Doazóns.

O pai (doador) non obterá ganancia ou perda patrimonial algunha na transmisión da súa empresa, subrogandose o donatario na posición do doador respecto dos valores e datas de adquisición dos bens integrantes da empresa. En definitiva, prodúcese un adiamento na tributación que se porá de manifesto cando o donatario efectúe a transmisión dos respectivos elementos patrimoniais.

Exemplo 5: Transmisión de vivenda habitual por maiores de 65 anos

O matrimonio formado por don M.P.T. e dona J.L.C., de 70 e 68 anos de idade, respectivamente, venderon a súa vivenda habitual o 25 de maio de 2023 por un importe de 250.000 euros.

A devandita vivenda foi adquirida por ambos os dous cónxuxes en réxime de sociedade legal de gananciais o 13 de marzo de 1980 por un importe equivalente a 60.000 euros incluídos, os gastos e tributos inherentes á devandita adquisición.

Determinar as consecuencias fiscais da devandita transmisión.

Solución:

Ao ter ambos os dous esposos unha idade superior a 65 anos, a ganancia patrimonial derivada da transmisión da súa vivenda habitual está exenta do IRPF