Anexo IV. Xurisdicións non cooperativas

Normativa: Disposición adicional primeira e décima e disposición transitoria segunda da Lei 36/2006, do 29 de novembro, de medidas para a prevención da fraude fiscal (en redacción dada por Lei 11/2021, do 9 de xullo, de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal, con efectos desde o 11 de xullo de 2021 )

Orde HFP/115/2023, do 9 de febreiro, pola que se determinan os países e territorios, así como os réximes fiscais prexudiciais, que teñen a consideración de xurisdicións non cooperativas.

En liña cos novos parámetros internacionais, axeítase o termo de paraísos fiscais ao de xurisdicións non cooperativas. As referencias efectuadas na normativa a paraísos fiscais, a países ou territorios cos que non exista efectivo intercambio de información, ou de nula ou baixa tributación entenderanse efectuadas á definición de xurisdición non cooperativa e as referencias normativas efectuadas a Estados cos que exista un efectivo intercambio de información tributaria ou en materia tributaria, entenderanse efectuadas a Estados cos que exista normativa sobre asistencia mutua en materia de intercambio de información tributaria nos termos previstos na Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria, que sexa de aplicación.

Aos efectos da Lei 58/2003 Xeral Tributaria, entenderase por asistencia mutua o conxunto de accións de asistencia, colaboración, cooperación e outras de natureza análoga que o Estado español preste, reciba ou desenvolva coa Unión Europea e outras entidades internacionais ou supranacionais, e con outros Estados en virtude da normativa sobre asistencia mutua entre os Estados membros da Unión Europea ou no marco dos convenios para evitar a dobre imposición ou doutros convenios internacionais.

Terán a consideración de xurisdicións non cooperativas os países e territorios, así como os réximes fiscais prexudiciais, que se determinen mediante Orde Ministerial conforme a uns criterios preestablecidos.

A relación de países e territorios que teñen a consideración de xurisdicións non cooperativas poderase actualizar atendendo aos seguintes criterios:

1. En materia de transparencia fiscal:

   1. A existencia co devandito país ou territorio de normativa sobre asistencia mutua en materia de intercambio de información tributaria nos termos previstos na Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria, que sexa de aplicación

   2. O cumprimento dun efectivo intercambio de información tributaria con España.

   3. O resultado das avaliacións ''inter pares'' realizados polo Foro Global de Transparencia e Intercambio de Información con Fines Fiscal.

   4. O efectivo intercambio de información relativa ao titular real, definido nos termos da normativa española en materia de prevención de branqueo de capitais e financiamento do terrorismo.

   Aos efectos desta letra a) enténdese por efectivo intercambio de información, a aplicación da normativa sobre asistencia mutua en materia de intercambio de información tributaria atendendo aos termos de referencia aprobados polo Foro Global de Transparencia e Intercambio de Información con Fines Fiscal.

2. Que faciliten a celebración ou existencia de instrumentos ou de sociedades territoriais, dirixidos á atracción de beneficios que non reflictan unha actividade económica real nos devanditos países ou territorios.

3. A existencia de baixa ou nula tributación.

   Existe baixa tributación cando no país ou territorio de que se trate aplíquese un nivel impositivo efectivo considerablemente inferior, incluído o tipo cero, ao esixido en España nun imposto idéntico ou análogo ao Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas, ao Imposto sobre Sociedades ou ao Imposto sobre a Renda de non Residentes.

   Existe nula tributación cando no país ou territorio de que se trate non aplíquese un imposto idéntico ou análogo ao Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas, ao Imposto sobre Sociedades ou ao Imposto sobre a Renda de non Residentes, segundo corresponda.

Terán a consideración de imposto idéntico ou análogo os tributos que teñan como finalidade a imposición da renda, sequera parcialmente, con independencia de que o obxecto do mesmo constitúao a propia renda, os ingresos ou calquera outro elemento indiciario desta .

A relación de réximes fiscais prexudiciais que teñen a consideración de xurisdicións non cooperativas poderase actualizar atendendo aos criterios do Código de Conduta en materia de Fiscalidade Empresarial da Unión Europea ou do Foro de Réximes Fiscais Prexudiciais da OCDE.

A normativa de cada tributo poderá establecer especialidades na aplicación destas normas.

Respecto daqueles países ou territorios que teñan a consideración de xurisdicións non cooperativas cos que España teña subscrito un convenio para evitar a dobre imposición que se encontre vixente, a normativa tributaria relacionada coas xurisdicións non cooperativas resultará tamén de aplicación, na medida en que non sexa contraria ás disposicións do citado convenio.

En tanto non se determinen por Orde Ministerial os países ou territorios que teñen a consideración de xurisdición non cooperativa, terán a devandita consideración os países ou territorios previstos no Real decreto 1080/1991, do 5 de xullo.

Desde o 2 de febreiro de 2003, data de entrada en vigor do Real decreto 116/2003, do 31 de xaneiro, incorporouse ao Real decreto 1080/1991 unha disposición segundo a cal deixarán de ter a consideración de  xurisdición non cooperativa aqueles países ou territorios que asinen con España un convenio para evitar a dobre imposición internacional con cláusula de intercambio de información ou un acordo de intercambio de información en materia tributaria en que expresamente se estableza que deixan de ter a devandita consideración, desde o momento en que estes convenios ou acordos aplíquense.

Os países ou territorios aos que se refire o parágrafo anterior volverán ter a consideración de paraíso fiscal a partir do momento en que tales convenios ou acordos deixen de aplicarse

De acordo cos parágrafos anteriores saíron da lista orixinal os seguintes territorios: Principado de Andorra, Antillas Neerlandesas, Aruba, República de Chipre, Emiratos Árabes Unidos, Hong-Kong, As Bahamas, Barbados, Xamaica, República de Malta, República de Trinidad e Tobago, Gran Ducado de Luxemburgo, Sultanato de Omán, República de Panamá, República de San Marino e República de Singapur.

En consecuencia, a lista de territorios do Real decreto 1080/1991, coas modificacións derivadas e que se deriven do que se establece no Real decreto 116/2003, seguirá sendo de aplicación en tanto non se aprobe mediante Orde Ministerial unha nova relación de países e territorios coa consideración de xurisdición non cooperativa.

A Orde HFP/115/2023, do 9 de febreiro, aproba unha nova relación de  países e territorios que teñen a consideración de xurisdicións non cooperativas.

A Orde entra en vigor o 11 de febreiro de 2023 e será de aplicación aos tributos sen período impositivo reportados a partir da súa entrada en vigor e aos demais tributos cuxo período impositivo se inicie desde ese momento.

Non obstante, para os países ou territorios incluídos na nova lista  que non estivesen incluídos na antiga lista do Real decreto 1080/1991 (ver táboa comparativa entre ambas as dúas listas) a Orde entrará en vigor o 11 de agosto de 2023 e será de aplicación aos tributos sen período impositivo reportados a partir da súa entrada en vigor, e aos demais tributos cuxo período impositivo se inicie desde ese momento.

Antigua lista de países e territorios que teñen a consideración de xurisdicións non cooperativas no Real decreto 1080/1991 coas modificacións derivadas do que se establece no Real decreto 116/2003:

1. Principado de Andorra⁽⁹⁾
2. Antillas Neerlandesas^(3) (10)
3. Aruba⁽⁴⁾
4. Emirato do Estado de Bahrain
5. Sultanato de Brunei
6. República de Chipre⁽¹⁷⁾
7. Emiratos Árabes Unidos⁽¹⁾
8. Xibraltar
9. Hong-Kong⁽¹⁶⁾
10. Anguila
11. Antiga e Barbuda
12. As Bahamas⁽¹⁴⁾
13. Barbados⁽¹⁵⁾
14. Bermuda
15. Illas Caimáns
16. Illas Cook
17. República de Dominica
18. Granada
19. Fiji
20. Illas de Guernesey e de Xersei (Illas da Canle)
21. Xamaica^{(5) (6)}
22. República de Malta⁽²⁾
23. Illas Malvinas
24. Illa de Man
25. Illas Marianas
26. Mauricio
27. Montserrat
28. República de Naurú
29. Illas Salomón
30. San Vicente e as Granadinas
31. Santa Lucía
32. República de Trinidad e Tobago⁽⁸⁾
33. Illas Turks e Caicos
34. República de Vanuatu
35. Illas Virxes Británicas
36. Illas Virxes dos Estados Unidos de América
37. Reino Hachemita de Xordania
38. República Libanesa
39. República de Liberia
40. Principado de Liechtenstein
41. Gran Ducado de Luxemburgo, no que fai ás rendas percibidas polas Sociedades a que se refire o parágrafo 1 do Protocolo anexo ao Convenio, para evitar a dobre imposición, do 3 de xuño de 1986⁽⁷⁾
42. Macau
43. Principado de Mónaco
44. Sultanato de Omán⁽¹⁸⁾
45. República de Panamá⁽¹²⁾
46. República de San Marino⁽¹¹⁾
47. República das Seixeles
48. República de Singapur⁽¹³⁾

Nova lista de países e territorios que teñen a consideración de xurisdicións non cooperativas da Orde HFP/115/2023

1. Anguía
2. Emirato do Estado de Bahrain
3. Barbados
4. Bermuda
5. Dominica
6. Fiji
7. Xibraltar
8. Guam
9. Guernsey
10. Illa de Man
11. Illas Caimán
12. Illas Malvinas
13. Illas Marianas
14. Illas Salomón
15. Illas Turcas e Caicos
16. 16. Illas Virxes Británicas
17. Illas Virxes dos Estados Unidos de América
18. 18. Xersei
19. Palaos
20. Samoa, no que fai ao réxime fiscal prexudicial (offshore business)
21. Samoa Americana
22. Seixeles
23. Trinidad e Tobago
24. Vanuatu

Cadro comparativo coa antiga lista do Real decreto 1080/1991: