1. Bens inmobles

Normativa: Art. 10 Lei Imposta Patrimonio

Os bens inmobles tanto de natureza urbana como rústica deben valorarse no Imposto sobre o Patrimonio de acordo coas seguintes regras:

Regra xeral de valoración

Os bens inmobles de natureza urbana ou rústica, computaranse tomando como referencia  o maior valor dos tres seguintes:

1. O valor catastral  consignado no recibo correspondente a 2022 do Imposto sobre  Bens Inmobles.

2. O valor determinado ou comprobado pola Administración para os efectos doutros tributos, como, por exemplo, o Imposto sobre Transmisións Patrimoniais e Actos Xurídicos Documentados ou o Imposto de Sucesións e Doazóns.

   Atención: con efectos do 11 de xullo de 2021 modificáronse as regras de valoración dos bens inmobles para engadir como valor a ter en conta o “determinado” pola Administración para os efectos doutros tributos, o que supuxo incorporar como criterio de valoración para os inmobles o valor de referencia previsto no texto refundido da Lei do Catastro Inmobiliario, aprobado polo Real decreto Lexislativo 1/2004, do 5 de marzo.

   O devandito valor de referencia é o determinado pola Dirección Xeral do Catastro, de forma obxectiva e co límite do valor de mercado, a partir dos datos que constan no Catastro, como resultado da análise dos prezos comunicados polos fedatarios públicos nas compravendas inmobiliarias efectuadas.

   Agora ben, o valor de referencia afectará só aos inmobles que se adquiridos a partir do 1 de xaneiro de 2022, cando o devandito valor fose tomado como  base impoñible no tributo que grave a súa adquisición (isto é, no Imposto sobre Transmisións Patrimoniais e Actos Xurídicos Documentados  ou no  Imposto sobre Sucesións e Doazóns).

   Os devanditos valores de referencia individualizada estarán dispoñibles na Sede electrónica do Catastro. A citada sede ofrecerá tamén a posibilidade de consultar e certificar o valor de referencia dun inmoble  a unha determinada data.

3. O prezo, contraprestación ou valor de adquisición.

   Dentro do "valor de adquisición" ao que se refire o artigo 10.Un da Lei do   Imposto sobre o Patrimonio, deben incluírse os “gastos e tributos inherentes á transmisión ”que foren satisfeitos polo adquirente. Trátase de gastos e tributos “unidos pola súa natureza ou inseparables” á transmisión como tal. Exemplo dos primeiros serían os gastos de notaría e rexistro e, dos segundos o Imposto sobre Sucesións e Doazóns, o Imposto sobre o Valor Engadido (IVE) ou  o Imposto sobre Transmisións Patrimoniais Onerosas e Actos Xurídicos Documentados (ITPAJD), segundo os casos.

   Pola contra, para determinar o valor dos bens inmobles no Imposto sobre o Patrimonio, conforme á regra prevista no artigo 10. Un da Lei do Imposto sobre o Patrimonio, non cabe minorar o devandito valor no importe das amortizacións practicadas no ámbito do IRPF.

Regras especiais de valoración

1. Inmobles que estean arrendados a 31 de decembro de 2022

   Os inmobles urbanos arrendados valoraranse  de acordo coa regra xeral anteriormente comentada.

   Non obstante, as vivendas e locais de negocio arrendado mediante contratos celebrados antes do 9 de maio de 1985  valoraranse capitalizando ao 4 por 100 a renda reportada no exercicio  2022, sempre que o resultado sexa inferior ao que resultaría da aplicación da regra xeral de valoración de bens inmobles. 

   Véxanse ao respecto as disposicións transitorias segunda e terceira da Lei 29/1994, do 24 de novembro, de Arrendamentos urbanos (BOE do 25 de novembro).

   Con esta finalidade, para o cálculo da capitalización da renda pode utilizarse esta fórmula:

   Valor computable = Renda reportada x (100 ÷ 4)

2. Inmobles en fase de construción

   Os inmobles que estean en fase de construción  valoraranse polas cantidades que efectivamente se investisen  na devandita construción ata agora da devindicación do Imposto (31 de decembro). Tamén deberá computarse o correspondente valor patrimonial do solar.

   En caso de propiedade horizontal, a parte proporcional do valor do solar determinarase segundo a porcentaxe fixado no título.

3. Inmobles adquiridos en réxime de aproveitamento por quenda

   O dereito de aproveitamento por quenda de inmobles atribúe ao seu titular a facultade de gozar, con carácter exclusivo, durante un período específico de cada ano, consecutivo ou alterno, un aloxamento susceptible de utilización independente por ter saída propia á vía pública ou a un elemento común do edificio en que estivese integrado e que estea dotado, de xeito permanente, co mobiliario axeitado para ese fin, así como do dereito á prestación dos servizos complementarios.

   Este dereito, que actualmente se regula o Título II da Lei 4/2012, do 6 de xullo, de contratos de aproveitamento por quenda de bens de uso turístico, de adquisición de produtos vacacionais de longa duración, de revenda e de intercambio e normas tributarias (BOE do 7 de xullo), pode constituírse como dereito real limitado ou con carácter obligacional (neste caso, como contrato de arrendamento de bens inmobles vacacionais por tempada) e valórase, calquera que sexa a súa natureza (real ou obligacional) polo prezo de adquisición dos certificados ou outros títulos representativos dos mesmos.

   Importante: teñase en conta que, con independencia de que os dereitos de aproveitamento por quenda de bens inmobles deban valorarse polo seu prezo de adquisición, cando se trate dun dereito real debe declararse no apartado “M” (Dereitos reais de uso e goce) do modelo D-714 do Imposto sobre o Patrimonio, e cando teña carácter obligacional no apartado “Q” (Demais bens e dereitos de contido económico) do citado modelo.

4. Dereito de núa propiedade sobre inmobles

   O valor do dereito de núa propiedade,  computarase pola diferenza entre o valor total do ben e o valor do usufruto que sobre o mesmo constituísese . No caso de que o dereito real que recaia sobre o ben sexa un usufruto vitalicio que pola súa parte sexa temporal, a núa propiedade valorarase aplicando, de entre as regras de valoración do usufruto, aquela que atribúa menor valor á núa propiedade.

   Para determinar o valor do usufruto constituído sobre o inmoble, poden verse as normas de valoración contidas no apartado relativo a "Dereitos reais de uso e goce  (excluídos os que, se é o caso, recaian sobre a vivenda habitual do suxeito pasivo)" deste mesmo Capítulo.