O medio económico

O PIB en termos reais medrou en 2019 un 2%, fronte ao 2,4% que se rexistrou en 2018. Cando se analizan as taxas interanuais obsérvase unha tendencia de progresiva moderación ao longo do ano, prolongando, con algunha oscilación puntual, a traxectoria tamén descendente que caracterizara 2018. O perfil do emprego total é máis acusado e algo máis irregular como consecuencia da evolución que mostrou en 2018. En calquera caso,  medido polo número de ocupados equivalentes a tempo completo, o emprego tamén se desaceleró lixeiramente pasando dun crecemento do 2,5 %en 2018 a un aumento do 2,3 %en 2019, 3% e 2,7% se se trata dos asalariados. A moderación no crecemento do consumo dos fogares e o escaso incremento do investimento son as principais razóns que explican a desaceleración da actividade; a demanda externa, en cambio, mellorou o seu desempeño en 2019, achegando medio punto ao crecemento. 

Os indicadores construídos a partir da información fiscal tamén presentaron esa pauta de progresiva moderación do crecemento, aínda que neste caso a desaceleración freouse transitoriamente nos meses centrais do ano. As vendas das Grandes Empresas non financeiras, a poboación constante, corrixidas de calendario e deflactadas, pecharon o ano cun aumento do 1,8 %, por debaixo do 3 %de 2018. O ano comezou con taxas elevadas, similares ás do final de 2018, pero a partir de maio o crecemento perdeu intensidade dando paso a un período de certa estabilidade, que se rompeu no último trimestre en que se acentuou a desaceleración. Este mesmo perfil foi o que se observou nas vendas interiores, en tanto que as exportacións melloraron na parte central do ano, moderandose o seu crecemento nos últimos meses. Un comportamento similar obsérvase cando se engaden á análise as pemes societarias. Así, o crecemento en 2019 das vendas totais das Grandes Empresas e pemes societarias, deflactadas e corrixidas de variacións estacionais e de calendario, estímase no 2,6 %, case dous puntos menos que en 2018.

Pola súa banda, o número de perceptores de rendementos do traballo , variable declarada ao presentar as retencións e que permite aproximar a evolución do emprego asalariado, medrou un 2,6% nas Grandes Empresas a poboación constante e un 3% no conxunto de Grandes Empresas e pemes societarias, en ambos os dous casos por debaixo das taxas rexistradas en 2018 (3,1% e 4,4%, respectivamente). Os afiliados á Seguridade Social, outro indicador de orixe fiscal, tamén medraron menos que no ano anterior (2,6% en 2019 fronte ao 3,1% de 2018). Os gráficos 1.4 e 1.5 permiten ver con claridade a evolución que seguiu o emprego nos dous últimos anos.

Canto aos prezos, os máis relacionados co gasto en consumo, que son os que máis inflúen na evolución dos ingresos tributarios, tiveron en 2019 un crecemento lixeiramente inferior ao do ano anterior. Isto pódese ver no deflactor do gasto en consumo final dos fogares da Contabilidade Nacional, que medrou un 1,2% fronte ao 1,5% de 2018, e, de maneira máis acusada, no IPC xeral, que aumentou un 0,7% en 2019 (0,5 % o último trimestre) tras o 1,7% de 2018. Como aconteceu en anos anteriores, o comportamento estivo moi condicionado polo compoñente enerxético, a baíxaa na segunda parte do ano. O IPC subxacente que, eliminando os alimentos non elaborados e produtos enerxéticos, trata de reflectir a evolución tendencial dos prezos, mostrou, en cambio, un perfil suavemente crecente en 2019, aínda que chegando a final de ano tan só ao 1 %que é o incremento que xa tiña este índice na segunda metade de 2018.

A evolución da actividade e dos prezos, ambos os dous en traxectoria descendente en 2019, fixeron que a demanda interna en termos nominais, o agregado macroeconómico con máis relación cos ingresos, tamén mostrase un crecemento a baíxaa, cun perfil ademais moi parecido ao das vendas, con incremento alto nos primeiros compases do ano, máis moderados na semestre central e cunha nova desaceleración no trimestre final. O ano finalizou cun aumento do 3,4 %(4,2% en 2018). O outro agregado de interese para os ingresos é a remuneración de asalariados que foi a única variable cun comportamento máis expansivo que en anos anteriores (4,7% en 2019 e 4% en 2018) grazas ás subidas salariais.