Imposto sobre actividades económicas
O artigo 78 do Real decreto Lexislativo 2/2004, do 5 de marzo, polo que se aproba o texto refundido da Lei Reguladora das Facendas Locais (TRLRHL), define a natureza e feito impoñible do IAE, establecendo que é un tributo directo de carácter real, cuxo feito impoñible está constituído polo mero exercicio, en territorio nacional, de actividades empresariais, profesionais ou artísticas, exérzanse ou non en local determinado e áchense ou non especificadas nas tarifas do imposto. Pola súa banda o artigo 79 TRLRHL regula a actividade económica gravada, sinalando que se considera que unha actividade se exerce con carácter empresarial, profesional ou artístico, cando supoña a ordenación por conta propia de medios de produción e de recursos humanos ou dun de ambos os dous, coa finalidade de intervir na produción ou distribución de bens ou servizos.
A regra 2ª da Instrución para a aplicación das Tarifas do IAE, aprobadas ambas as dúas (Instrución e Tarifas) por Real decreto Lexislativo 1175/1990, do 28 de setembro, establece que o mero exercicio de calquera actividade económica especificada nas Tarifas, así como o mero exercicio de calquera outra actividade de carácter empresarial, profesional ou artístico non especificada naquelas , dará lugar á obriga de presentar a correspondente declaración de alta e de contribuír por este imposto, non sendo que na presente Instrución dispóñase outra cousa. A regra 4ª.1 da devandita Instrución dispón que, con carácter xeral, o pagamento correspondente a unha actividade faculta, exclusivamente, para o exercicio desa actividade, non sendo que, na Lei reguladora deste Imposto, nas Tarifas ou na presente Instrución dispóñase outra cousa.
A continuación analízanse os diferentes casos da actividade de alugamento de apartamentos turísticos:
En primeiro lugar , cabe analizar a actividade pola que unha persoa ou entidade cede, a cambio dun prezo, a outra persoa ou entidade, apartamentos por períodos de tempo determinado prestando servizos de hospedaxe. A actividade de hospedaxe comprende a prestación dunha serie de servizos tales como limpeza de inmobles, cambio de roupa, custodia de maletas, posta a disposición do cliente de vaixela, efectos e aparellos de cociña, e ás veces, prestación de servizos de alimentación. As Tarifas do IAE clasifican na Agrupación 68 da sección primeira, o “Servizo de hospedaxe”. Dentro da devandita Agrupación, encóntrase o grupo 685 “Aloxamentos turísticos extrahoteleiros”, en que se clasificarán aquelas actividades que teñan a natureza de servizos de hospedaxe, pero que se presten en establecementos distintos aos hoteis e moteis, hostais e pensións, fondas e casas de hóspedes, hoteis-apartamentos, empresas organizadas ou axencias de explotación de apartamentos privados, e campamentos turísticos tipo cámping. En particular, teñen o seu encadramento no devandito grupo 685 os servizos de hospedaxe prestados en propiedades rústicas, casas rurais e pousadas no medio rural, así como albergues xuvenís, pisos e similares que non teñan, obxectivamente, a condición de ningún dos establecementos enumerados anteriormente.
En consecuencia, o grupo 685 da sección primeira das Tarifas do IAE clasifica a actividade de explotación de apartamentos turísticos extrahoteleiros (DGT V0215-18, DGT V0731-17).
En segundo lugar, hai que considerar a actividade concreta de alugamento de piso turísticos, que consiste, basicamente, en ofrecer un servicio de alojamiento temporal por estancias curtas, xeralmente a turistas, durante un período inferior ao ano, e que, normalmente, comporta a prestación dalgún servizo como cambio de enxoval doméstico, limpeza do inmoble á entrada e saída, etc.
Este tipo de arrendamento de vivendas destinadas a fins turísticos ou vacacionais clasifícase no grupo 685 "Aloxamentos turísticos extrahoteleiros" da sección primeira das Tarifas, con independencia de que se presten ou non servizos adicionais de hospedaxe. É dicir, é irrelevante que a atención aos clientes se vaia a estender máis alá da mera posta a disposición do inmoble ou prestar servizos de limpeza con carácter ocasional, xa que ao estar clara a finalidade turística do arrendamento prima sobre outro tipo de consideracións. (DGT V0068-23).
Unha vez clasificada a actividade, corresponde aplicar o réxime de exencións reguladas no artigo 82.1 c) TRLRHL, conforme ao cal están exentas do IAE as persoas físicas residentes e os suxeitos pasivos do Imposto sobre Sociedades, as sociedades civís e as entidades do artigo 35.4 da Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria, que teñan un importe neto da cifra de negocios inferior a 1.000.000 de euros.
Esta exención implica que os obrigados tributarios non deben darse de alta na matrícula do imposto nin de tributar polo mesmo, pero quedan obrigados a cubrir as obrigas de carácter censual que lle poida corresponder por aplicación do que se dispón no Real decreto 1065/2007, do 27 de xullo, polo que se aproba o Regulamento Xeral das actuacións e os procedementos de xestión e inspección tributaria e de desenvolvemento das normas comúns dos procedementos de aplicación dos tributos, que regula as obrigas censuais.