2022an 30 urte bete dira Zerga Administrazioko Estatu Agentzia (Zerga Agentzia) eratu zenetik. Datozen 30 urteetan jarraitu beharreko bidea imajinatzen saiatzea konplexua izateaz gain, ez dirudi egokia denik; izan ere, Zerga Agentziaren lehentasunak, erronkak, aukerak eta beharrak oso faktore aldakorren mende daude, hala nola ingurune ekonomikoa – nazionala eta nazioartekoa –, negozio-ereduak edo aurrerapen teknologikoak. Hala ere, posible da plangintza zentzuzkoagoa egitea. Helburu horri erantzuten dio Zerga Agentziaren 2020-2023 Plan Estrategikoak.

2020ko urtarrilean aurkeztu zen Plan Estrategikoa, eta Zerga Agentziarentzat lehentasunezko helburuak, helburu horiek lortzeko jarduera-ildoak eta epe ertaineko emaitzak neurtzeko urte anitzeko zazpi adierazle ezartzen ditu. Plangintza estrategiko hori kudeaketa-tresna da, eta, aldi berean, zer eta nola lortu nahi den argi ikusteko aukera ematen du. Horregatik, nahiz eta Zerga Agentziak erakundearentzat egindako dokumentua izan, edonork eskuratzeko eta kontsultatzeko argitaratu zen, Plan Estrategikoak Zerga Agentziaren gardentasuna, gobernagarritasuna eta kontu-ematea ere sustatu nahi dituelako.

Plan Estrategikoa plangintza osoa egituratzen duen helburu baten inguruan egituratzen da: zerga-betebeharrak borondatez betetzea hobetzea. Helburu estrategiko hori Zerga Agentziak esleituta duen lanaren ondorio zuzena da, hau da, Estatuko eta aduanetako zerga-sistema eraginkortasunez aplikatzearen ondorio.

Zerga Agentziaren konpromisoa da estatuko eta aduanetako zerga-sistemaren aplikazio hori modu objektiboan eta ekitatiboan egiten dela bermatzea, eta, horretarako, Plan Estrategikoak beste helburu batzuk ezartzen ditu, besteak beste, zergadun guztiei bidezko tratamendua ematea, inolako pribilegiorik gabe; zergadunekin lankidetzan aritzea eta haiei laguntzea baliabide gutxien dituztenei, bereziki; auziak murriztea, segurtasun juridiko handiagoa lortuz eta iruzur fiskalari aurre eginez, batez ere ordainketa saihesteko baliabideak eta bitartekoak dituztenen kasuan.

Helburu eta jarduera-ildo horiek ezartzeko, Zerga Agentziaren jarduera baldintzatzen duten kanpoko eta barneko faktoreak ebaluatu ziren. Horregatik, Plan Estrategikoaren bigarren, hirugarren eta laugarren ataletan Estatuko eta nazioarteko ingurune ekonomikoa eta Zerga Agentziaren jardueraren garapen-ingurunea – iruzur fiskalaren gizarte-pertzepzioa, haren neurketa eta borondatezko betetzearen bilakaera –, giza baliabideak eta baliabide materialak eta Zerga Agentziaren beraren zeharkako zerbitzuak aztertzen dira. Ildo horretan, bosgarren atala azpiegitura etikoari eta gobernantza onari buruzkoa da, eta berresten du Zerga Agentziak enplegatu publikoaren kode etikoa osatzen duten balioek gidatzen jarraitzeko betebeharra duela, hala nola objektibotasunak, osotasunak edo erantzukizunak. Dagoen arauditik harago joateko eta bere konpromisoa adierazteko, Zerga Agentziaren printzipio eta jokabideen kode propio bat onartzea aurreikusten da, baita jardunbide txarren salaketen protokolo bat eta Etika Batzorde Aholku-emaile bat sortzea ere (2021ean sortua). Batzorde horrek funtzionarioei lagunduko die jokabide-kodean ezarritako printzipioak kasu bakoitzean praktikan aplikatzen.

Jarraian, Plan Estrategikoaren seigarren, zazpigarren eta zortzigarren ataletan, lortu nahi diren helburuen lorpena epe ertainean neurtzea ahalbidetuko duten adierazle estrategikoak garatzen dira, baita 2020-2023 aldirako Zerga Agentziaren jardunaren ardatz egituratzaileak eta Zerga Agentziaren eguneroko Plan Estrategikoan aurreikusitakoa aplikatzeko prozesua ere, zergadunak, ekintzak eta garatutako prozedurak kontuan hartuta.

Zerga Agentziaren jarduera, batez ere, zerga eta aduana iruzurraren prebentzioan datza, laguntza eta prebentzio jardueren bidez. Esate baterako, laguntza digitaleko eredu berri batera aurrera eginez, parte-hartzaile birtualekin eta "Laguntza Digital Integraleko Administrazioak" (ADI) izenekoekin, datu fiskal gehiago eskura jarriz, eta lankidetza-harremanean jardunbide egokiak edo diru-bilketako iruzurraren prebentzioa sustatuz. Jarduketa horien osagarri, zerga eta aduana-iruzurra kontrolatzen da; hau da, egiaztapen eta ikerketa-jarduketak egiten dira, adibidez, tresna informatikoak garatuz talde fiskalekin, ondare handien titulartasunarekin, zerga-plangintza erasokorrekin edo jarduera-ezkutatzeekin lotutako arriskuen analisia eta detekzioa errazteko, bai eta ezkutuko ekonomiaren aurkako borroka ere, enpresetako sistema informatikoen normalizazioarekin eta salmentak manipulatzeko eta ezabatzeko (edo erabilera bikoitzeko) softwareen erabilera debekatzearekin.

Azkenik, bederatzigarren apartatuak azaltzen du plangintza horren ildo estrategikoak Zerga eta Aduana Kontrolerako Urteko Planaren eta Helburuen Urteko Planaren bidez urtero zehaztuko direla, 2021eko ekitaldiko emaitzak bertan jasotzen dituena. newsletter.