8. Perdas por deterioración dos créditos derivados das posibles insolvencias dos debedores

Concepto de perdas por deterioración

A deterioración é a expresión contable da perda estimada de valor dun activo, distinta, para  o caso dos elementos amortizables, á súa depreciación sistemática polo funcionamento,  uso, obsolescencia ou gozo (isto é, do gasto por amortización).

Desde o punto de vista contable un activo considérase deteriorado cando o seu valor contable  é superior ao seu importe recuperable, circunstancia que obriga a recoñecer unha perda por  deterioración na conta de perdas e ganancias e a correspondente corrección valorativa.

Véxase a Resolución do 18 de setembro de 2013, do Instituto de Contabilidade e Auditoría de Contas, pola que se ditan normas de rexistro e valoración e información a incluír na memoria das contas anuais sobre a deterioración do valor dos activos (BOE do 25).

Agora ben, a efectos fiscais a regra xeral é a non deducibilidade de perdas por deterioración  cunha excepción: as perdas por deterioración dos créditos derivados das posibles insolvencias  dos debedores.

Perdas por deterioración dos créditos derivados das posibles insolvencias dos debedores

Normativa: Arts. 13.1  LIS e 14 Real Decreto-lei 35/2020, do 22 de decembro, de medidas urxentes de apoio ao sector turístico, a hostalaría e o comercio e en materia tributaria (BOE do 23).

Serán deducible en 2020 as perdas por deterioración dos créditos derivados das posibles insolvencias  dos debedores, cando no momento da devindicación do IRPF (normalmente, o 31 de  decembro) concorra algunha das seguintes circunstancias:

1. Que transcorrese o prazo  de tres meses, cando se trate de  contribuíntes do IRPF que teñan a consideración de empresas de reducida dimensión e de seis meses, noutro  caso , desde o vencemento da obriga.

   Novidade  2020 e 2021 :redúcese de 6 a 3 meses o prazo que debe transcorrer desde o vencemento da obriga  para poder deducir, nos exercicios 2020 e 2021, as perdas por deterioración dos créditos derivadas das posibles insolvencias de debedores, cando se trate de  contribuíntes do IRPF que teñan a consideración de empresas de reducida dimensión (art. 14 Real Decreto-lei 35/2020, do 22 de decembro).

2. Que o debedor estea declarado en situación de concurso.
3. Que o debedor estea procesado polo delito de ocultación de bens.

4. Que as obrigas fosen reclamadas xudicialmente ou sexan obxecto dun litixio  xudicial ou procedemento arbitral de cuxa solución dependa o seu cobramento.

Non serán deducibles as seguintes perdas por deterioración de créditos:

1. As correspondentes a créditos debidos por entidades de dereito público, agás que  sexan obxecto dun procedemento arbitral ou xudicial que verse sobre a súa existencia ou contía.
2. As correspondentes a créditos debidos por persoas ou entidades vinculadas, non sendo que  estean en situación de concurso e producísese a apertura da fase de liquidación polo  xuíz, nos termos establecidos na Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal e, desde o 1 de setembro de 2020,  no  Real decreto Lexislativo 1/2020, do 5 de maio, polo que se aproba o texto refundido da Lei Concursal.

3. As correspondentes a estimacións globais do risco de insolvencias de clientes e debedores.

Nota: véxase ao respecto a Resolución do 18 de setembro de 2013, do Instituto de Contabilidade e Auditoría de Contas, pola que se ditan normas de rexistro e valoración e información a incluír na memoria das contas anuais sobre a deterioración do valor dos activos (BOE do 25).

Importante: os titulares de empresas de reducida dimensión poderán, ademais, deducir  a perda por deterioración dos créditos por posibles insolvencias de debedores ata o  límite do 1 por 100 sobre os debedores existentes á conclusión do período impositivo,  exceptuados aqueles sobre os que se recoñecese de forma individualizada a perda por insolvencias e aqueles respecto dos que as perdas por deterioración non  teñan o carácter de deducibles. A determinación do importe deducible correspondente a estas perdas por deterioración  para  titulares de empresas de reducida dimensión  coméntase neste mesmo Capítulo.

Réxime transitorio para a reversión da deterioración de valor de determinados elementos patrimoniais

Normativa: Disposición transitoria décimo quinta LIS.

A reversión das perdas por deterioración do inmobilizado material e investimentos inmobiliarios,  inmobilizado intanxible que resultasen fiscalmente deducibles en períodos impositivos iniciados con anterioridade a 1 de xaneiro de 2015, integraranse como ingreso no período impositivo en que se produza a recuperación do seu valor no ámbito contable.

No caso de inmobilizado intanxible de vida útil indefinida, a referida reversión integrarase co límite do valor fiscal que tería o activo intanxible tendo en conta que no artigo 13.3 da LIS, vixente ata 31 de decembro de 2015, establecía que as cantidades deducidas minorarían, a efectos fiscais, o valor do correspondente inmobilizado intanxible.

Atención: ata o 31 de decembro de 2015 os intanxibles de vida útil indefinida, incluído o fondo de comercio, non se amortizaban contablemente, pero se se tiña en conta a súa deterioración permitindose deducir, a efectos fiscais, o seu prezo de adquisición co límite anual máximo da vinteava parte do seu importe. Esta dedución que corrixía o seu valor fiscal non estaba condicionada á súa imputación contable na conta de perdas e ganancias.