2. Compra, Variación de existencias e Outros consumos de explotación

Inclúense dentro desta categoría os seguintes conceptos  que aparecen diferenciados na declaración do IRPF.

a. Compra de existencias (mercadorías e materias primas)

Dentro desta categoría recóllense as adquisicións correntes de bens efectuados a terceiros, sempre que  cumpran os dous seguintes requisitos:

1. Que se realicen para a obtención dos ingresos. 

2. Que se trate de bens integrantes do activo corrente.

No prezo de adquisición deben incluírse os gastos adicionais, tales como os de transportes, seguro, carga e descarga e outros atribuíbles directamente á adquisición,  así como os impostos que recaian sobre as mesmas agás o IVE soportado deducible.

Polo tanto, o IVE soportado non deducible formará parte do prezo de adquisición. Esta regra é igualmente aplicable, se é o caso, ao IXIC e a calquera outro imposto indirecto soportado na adquisición de activos ou servizos, que non sexa recuperable directamente da Facenda Pública.

O devandito prezo é o importe facturado polo vendedor (despois de calquera desconto, rebaixa no prezo ou similar, así como os intereses incorporados ao nominal dos débitos), onde se incluirán os gastos adicionais que se produzan ata que os bens estean situados para a súa venda (transportes, aranceis, seguros...).

b. Variación de existencias (só se existe diminución de existencias ao final do exercicio)

Para determinar o consumo de existencias producido durante o exercicio cómpre que, ademais de ter en conta as compras realizadas, determínense as existencias non consumidas no exercicio, é dicir, a variación de existencias. Deste xeito, cando as existencias iniciais sexan maiores que as existencias finais, é dicir cando hai unha diminución destas últimas, a devandita variación reflectirase como gasto do exercicio.

A diferenza do anterior, cando as existencias ao inicio do exercicio son menores que ao final deste , é dicir, cando hai un aumento de existencias reflectiranse como ingreso.

No que fai aos criterios valorativos das existencias , debe subliñarse que o valor dos finais, que debe coincidir co valor das iniciais do exercicio seguinte, pode determinarse polo seu prezo de adquisición ou custo de produción, admitindose como criterios valorativos para grupos homoxéneos de existencias o custo medio ponderado e a FIFO.

Véxase dentro dos "Ingresos íntegros computables" o apartado sobre “Variación de existencias” así como a norma de rexistro e valoración 10ª do Plan Xeral de Contabilidade, aprobado por Real decreto 1514/2007, do 16 de novembro (BOE do 20 de novembro), dedicada á valoración das existencias. Tamén véxase a Resolución do 14 de abril de 2015, do Instituto de Contabilidade e Auditoría de Contas, pola que se establecen criterios para a determinación do custo de produción.

c. Outros consumos de explotación

Incluirase aquí o consumo doutros aprovisionamentos (distintos das mercadorías e ma­terias primas) destinados ao proceso de produción ou utilizados na prestación de servizos (elementos e conxuntos incorporables, combustibles, repostos, materiais diversos, envases, embalaxes, material de oficina, etc.).

O consumo do exercicio será o resultado de sumar ás existencias iniciais de tales bens, as adquisicións realizadas durante o exercicio, e de minorar a devandita suma no valor das existencias finais do período.

Importante: a diferenza das existencias de mercadorías e materias primas, no caso doutros “consumos “de explotación” unicamente vaise a reflectir o consumido no exercicio.