Saltar ao contido principal
Manual práctico de Renda 2023.

Concepto de vivenda habitual

Normativa: Arts. 68.1 3º e 4º f) Lei IRPF, redacción a 31-12-2012; 54 e 55.2 Regulamento IRPF, redacción a 31-12-2012

Enténdese por vivenda habitual, para os efectos desta dedución, a edificación que cumpra os seguintes requisitos:

1. Que constitúa a residencia do contribuínte durante un prazo continuado de, polo menos, tres anos

Non obstante, entenderase que a vivenda tivo o carácter de habitual cando, a pesar de non transcorrer os tres anos indicados, prodúzase o falecemento do contribuínte ou concorran outras circunstancias que necesariamente esixan o cambio de domicilio, tales como celebración de matrimonio, separación matrimonial, traslado laboral, obtención do primeiro emprego, cambio de emprego, ou outras circunstancias análogas xustificadas.

Entenderase igualmente como circunstancia que necesariamente esixe o cambio de vivenda, o feito de que a anterior resulte desaxeitada como consecuencia da discapacidade do propio contribuínte ou do seu cónxuxe ou un parente, en liña directa ou colateral, consanguínea ou por afinidade, ata o terceiro grao inclusive, que conviva con el.

Véxase ao respecto os comentarios sobre esta cuestión que aparecen ao   explicar o concepto de vivenda habitual no Capítulo 11 deste Manual dentro da exención por transmisión da vivenda habitual con reinvestimento do importe obtido noutra vivenda habitual

O prazo de tres anos éo aos efectos de cualificar a vivenda como habitual, sen que sexa preciso que transcorrese o devandito prazo para empezar a practicar a dedución que corresponda nos termos que máis adiante coméntanse. Non obstante, se unha vez habitada a vivenda incumprísese o prazo de residencia de tres anos, si que habería que reintegrar as deducións practicadas, non sendo que concorra algún dos supostos anteriormente mencionados.

Atención: para os efectos dos  beneficios fiscais relacionados coa vivenda habitual, nos supostos de adquisición da propiedade en prol indiviso, se o obrigado tributario residise ininterrompidamente na vivenda desde a súa adquisición, para o cómputo do prazo de tres anos para determinar se o inmoble ten ou non a consideración de vivenda habitual, ten que estarse á data en que se produciu a adquisición da cota indivisa, sen ter para estes fins transcendencia a data en que se adquiriu a cota restante ata completar o 100 por 100 do dominio da cousa común. Véxase ao respecto a Resolución do TEAC do  10 de setembro de 2015, Reclamación número 00/06331/2013, recaída  en recurso extraordinario de alzada para unificación de criterio.

2. Que o contribuínte habítea de maneira efectiva e con carácter permanente, nun prazo non superior a doce meses, contados desde a data de adquisición ou de terminación das obras

Non obstante, entenderase que a vivenda non perde o carácter de habitual, a pesar de non producirse a ocupación no prazo de doce meses, nos seguintes supostos:

  • Cando se produza o falecemento do contribuínte ou concorra algunha outra das circunstancias mencionadas no número 1º anterior (celebración do matrimonio, separación matrimonial, traslado laboral, etc.) que impidan a ocupación da vivenda.

  • Cando a vivenda resulte desaxeitada por razón da discapacidade padecida polo contribuínte, polo seu cónxuxe ou parentes, en liña directa ou colateral, consanguínea ou por afinidade, ata o terceiro grao inclusive, que convivan con el.

  • Cando o contribuínte gozo de vivenda habitual por razón de cargo ou emprego e a vivenda adquirida non sexa obxecto de utilización. Neste suposto, o prazo de doce meses comezará a contarse a partir da data do cesamento no correspondente cargo ou emprego.

Cando se produza algunha das circunstancias sinaladas neste número ou no anterior, determinantes do cambio de domicilio ou que impidan a ocupación da vivenda, a dedución practicarase ata o momento en que se produzan as devanditas circunstancias. Por excepción, cando o contribuínte gozo de vivenda habitual por razón de cargo ou emprego, poderá seguir practicandose deducións por este concepto mentres se manteña a devandita circunstancia e a vivenda non sexa obxecto de utilización.

3. Conceptos que se consideran vivenda habitual, para os efectos da dedución

  • Os anexos  ou calquera outro elemento que non constitúa a vivenda propiamente dita, tales como xardíns, parques, piscinas e instalacións deportivas,  sempre que se adquiran conxuntamente coa vivenda.

  • As prazas de garaxe adquiridas conxuntamente con esta, co máximo de dous. Para os efectos da dedución, enténdense adquiridas coa vivenda as prazas de garaxe que cumpran os seguintes requisitos:

    1. Que se encontren no mesmo edificio ou complexo inmobiliario e entréguense no mesmo momento.

    2. Que a súa transmisión se efectúe no mesmo acto, aínda que o sexa en distinto documento.

    3. Que sexan utilizadas ou estean en disposición de utilizarse polo adquirente, é dicir, que o seu uso non estea cedido a terceiros.