Saltar ao contido principal
Manual práctico IVE 2023.

Regras especiais

A Lei do IVE establece as seguintes:

  1. Cando a contraprestación non consista en diñeiro considerarase como base impoñible o importe, expresado en diñeiro, que se acordase entre as partes. Non sendo que se acredite o contrario, a base impoñible coincidirá cos importes que resulten de aplicar as regras de autoconsumos.

    Se a contraprestación consiste parcialmente en diñeiro, a base impoñible será a maior das dúas seguintes cantidades:

    • o acordado entre as partes para a prestación;

    • o da parte monetaria da contraprestación máis o valor acordado da parte non monetaria da devandita contraprestación.

  2. Cando nunha mesma operación e por prezo único entréguense bens ou préstense servizos de diversa natureza, incluso nos supostos de transmisión da totalidade ou parte dun patrimonio empresarial, a base impoñible correspondente a cada un deles determinarase en proporción ao valor de mercado dos bens entregados ou dos servizos prestados.

    Non será aplicable esta regra cando os bens ou servizos constitúan o obxecto de prestacións accesorias doutro principal suxeito ao imposto. Neste caso, as prestacións accesorias seguen o réxime da principal.

    Exemplo:

    Transmítese parte dunha empresa que non constitúe unha unidade económica autónoma por 3.000.000 de euros.

    O patrimonio transmitido consta de:

    • Un edificio cuxo valor de mercado son 2.000.000 de euros
    • Maquinaria valorada a prezo de mercado en 1.000.000 de euros
    • Mercadorías valoradas a prezo de mercado en 500.000 euros

    Valor de mercado da totalidade do patrimonio transmitido:

    2.000.000 + 1.000.000 + 500.000 = 3.500.000 euros

    A base impoñible correspondente a cada ben será:

    • Do edificio = (2.000.000 ÷ 3.5000.000) x 3.000.000 = 1.714.285,71 euros

      (A transmisión do edificio estará exenta se é segunda transmisión, agás renuncia)

    • Da maquinaria = (1.000.000 ÷ 3.500.000) x 3.000.000 = 857.142,86 euros
    • Das mercadorías = (500.000 ÷ 3.500.000) x 3.000.000 = 428.571,43 euros

    Total: 3.000.000,00 euros

  3. Nos supostos de autoconsumo e de transferencia de bens a outro Estado membro da Unión Europea que constitúen operacións asimiladas a entrega de bens, serán de aplicación as seguintes regras:

    • Se os bens son entregados no mesmo estado en que foron adquiridos, a base impoñible coincidirá coa da adquisición.

    • Se os bens entregados se sometesen a procesos de elaboración ou transformación polo transmitente ou pola súa conta, a base impoñible será o custo dos bens ou servizos utilizados para a obtención dos devanditos bens, incluídos os gastos de persoal.

    • Se o valor dos bens entregados experimentase alteracións como consecuencia da súa utilización, deterioración, obsolescencia, envilecimiento, revalorización ou calquera outra causa, considerarase como base impoñible o valor dos bens no momento en que se efectúe a entrega. Presumirase que tivo lugar unha deterioración total no caso de bens adquiridos por entidades sen fins lucrativos definidas de acordo co que se dispón no artigo 2 da Lei 49/2002, do 23 de decembro, sempre que se destinen polas mesmas aos fins de interese xeral que desenvolvan.

  4. Nos casos de autoconsumo de servizos, considerarase como base impoñible o custo de prestación dos servizos incluídos, se é o caso, a amortización dos bens cedidos.

  5. Cando exista vinculación entre as partes que interveñan nunha operación, a base impoñible será o seu valor normal de mercado sempre que se cumpra calquera dos seguintes requisitos:

    • Que o destinatario da operación non teña dereito a deducir totalmente o IVE que grave a mesma, e a contraprestación pactada sexa inferior á normal de mercado.

    • Que o empresario ou profesional que realice as operacións estea suxeito á regra de pro rata, e trátese dunha operación que non xera o dereito á dedución en que a contraprestación pactada sexa inferior ao valor normal de mercado.

    • Que o empresario ou profesional que realiza a operación estea suxeito á regra de pro rata, e trátese dunha operación que xera o dereito á dedución en que a contraprestación pactada sexa superior ao valor normal de mercado.

    Enténdese por valor normal de mercado o que se pagaría no TAI en condicións de libre competencia a un provedor independente polos mesmos bens e servizos.

    Se non existe entrega de bens ou prestación de servizos comparables, enténdese por valor de mercado:

      • Para as entregas de bens: o prezo de adquisición dos devanditos bens ou doutros similares ou un importe superior ou, no seu defecto, o prezo de custo no momento da entrega.

      • Para as prestacións de servizos: a suma dos custos que lle supoña ao empresario ou profesional a prestación.

    A vinculación poderá probarse por calquera dos medios admitidos en dereito.

    Con esta finalidade, presumirase que existe vinculación:

    • No caso de que unha das partes intervenientes sexa un suxeito pasivo do Imposto sobre Sociedades, ou un contribuínte do IRPF ou do IRNR, cando así se deduza das normas reguladoras dos devanditos impostos.

    • Nas operacións realizadas entre os suxeitos pasivos e as persoas ligadas a eles por relacións de carácter laboral ou administrativo.

    • Nas operacións realizadas entre o suxeito pasivo e o seu cónxuxe ou os seus parentes consanguíneos ata o terceiro grao inclusive.

    • Nas operacións realizadas entre unha entidade sen fins lucrativos e os seus fundadores, asociados, patróns, representantes estatutarios, membros dos órganos de goberno, o cónxuxes ou parentes ata o terceiro grao inclusive de calquera deles .

    • Nas operacións realizadas entre unha entidade que sexa empresario ou profesional e calquera dos seus socios, asociados, membros ou partícipes.

  6. Nas transmisións de bens entre comisionista e comitente en virtude de contratos de comisión de venda ou de comisión de compra en que o comisionista actúe en nome propio, a base impoñible estará constituída por:

    Comisión de venda: a contraprestación convida polo comisionista e o cliente menos a comisión.

    Exemplo:

    Contrato de comisión de venda que dá dereito ao comisionista a percibir unha porcentaxe (10 por cento) sobre as vendas realizadas a terceiros máis o importe de determinados gastos en que incorre para realizar a actividade. A base impoñible das entregas realizadas polo comitente ao comisionista que actúa en nome propio é a diferenza entre a contraprestación convida polo comisionista pola venda dos bens a un terceiro, e o importe da comisión bruta que obtén o comisionista pola súa intervención. A comisión bruta inclúe o 10 por cento  do importe da venda a terceiros e os gastos que, segundo contrato, o comisionista repercute ao comitente, que inclúen os propios de cada operación e os gastos xerais da actividade.

    Comisión de compra: a contraprestación convida polo comisionista e o provedor máis a comisión.

  7. Nas prestacións ou adquisicións de servizos realizados por conta de terceiro, cando quen preste ou adquira os servizos actúe en nome propio, a base impoñible do IVE correspondente á operación realizada entre o comitente e a comisionista estará constituída por:

    • Prestación: a contraprestación do servizo concertado polo comisionista menos a comisión.
    • Adquisición: a contraprestación do servizo convido polo comisionista máis a comisión.

  8. Cando a contraprestación se fixe en moeda ou divisa distinta das españolas , aplícase o tipo de cambio vendedor, fixado polo Banco de España, que estea vixente no momento da devindicación.