Os tipos efectivos

Estímase que o tipo medio efectivo sobre a renda e o gasto en 2023 foi do 15,4 %(Gráfico 1.25), o que implica un incremento do 1,4 %con respecto a 2022 (Cadro 1.3 ). A estimación é provisional ata que se complete o ano 2023 coas declaracións anuais do IRPF e do Imposto sobre Sociedades, que se coñecerán, na súa maior parte, entre xuño e xullo. A evolución do tipo en rendas e gasto foi moi dispar. O tipo medio asociado ás rendas incrementouse nun 3,3 %, empurrado polos aumentos de tipos en salarios e pensións consecuencia do incremento das súas rendas medias, e polo maior tipo medio en Sociedades, debido en parte aos cambios normativos. Pola súa banda, o tipo medio asociado ao gasto diminuíu un 1,7%, polas rebaixas do tipo de IVE sobre determinados alimentos.

No IRPF o tipo efectivo subiu un 2,8%, un 1,3% sen a cota diferencial (Cadro 2.1 ). Como xa se comentou, este aumento debeuse á positiva evolución das rendas medias en salarios e pensións, orixinado polas revisións derivadas do proceso inflacionista iniciado a finais de 2021. Hai que ter en conta que a rebaixa do tipo ás rendas máis baixas condicionou a evolución do tipo efectivo, que medrase máis en ausencia da mesma. Ademais, o maior peso das rendas asociadas ás prestacións por desemprego, con tipos moi baixos, tamén empurrou a baíxaa a súa traxectoria.

O tipo efectivo sobre a base impoñible do Imposto sobre Sociedades aumentou un 2,5%, se se ten en conta o efecto da cota estimada para o exercicio. Sen a cota, o tipo reduciríase nun 4,9 %(Cadro 3.1 ). No caso do tipo sobre os beneficios, prévése que suba un 10,8%.

Estímase que o tipo efectivo do IVE reduciuse nun 4,4 %ata o 14,3%, o nivel máis baixo dos últimos once anos (Cadro 4.1 ), como consecuencia dos cambios normativos que tiveron repercusión sobre a súa evolución, principalmente a rebaixa do tipo do IVE en alimentación, á que se suman as rebaixas adicionais sobre electricidade e gas natural, madeira e pellets, e a rebaixa do tipo en produtos de hixiene feminina e anticonceptivos. O impacto conxunto destas medidas sumaría 2.452 millóns (Cadro 1.5 ).

O tipo medio efectivo nos Impostos Especiais, calculado como a proporción do imposto reportado con respecto ao valor dos consumos, aumentou un 15,8%. Como se advirte en todos os informes, este tipo inclúese só para os efectos de completar a análise de bases, tipos e ingresos, pero non é o tipo que se aplica (en varias figuras a base confórmana os consumos físicos e sos en dous-tabaco e electricidade - ten importancia o valor). Ademais, en ausencia de modificacións normativas, este tipo efectivo móvese en sentido contrario ao dos prezos dos produtos enerxéticos, que son os que determinan o valor dos consumos. Así, no caso dos hidrocarburos e a electricidade, que rexistraron caídas de prezos en 2023, o tipo medio efectivo aumentou. No resto de produtos suxeitos, o tipo medio efectivo reduciuse.