4.2. Control da fraude tributaria e aduaneira

A Axencia Tributaria desenvolveu, durante 2022, actuacións de prevención e control para asegurar a correcta aplicación do sistema tributario e aduaneiro, que teñen como principal característica o seu carácter planificado e programado. Así, cada ano, apróbase un Plan Anual de Control Tributario e Aduaneiro, ao que a Lei Xeral Tributaria atribúe carácter reservado sen prexuízo da difusión das directrices xerais que o inspiran. As directrices xerais do Plan Anual de Control Tributario e Aduaneiro de 2022 aprobáronse por Resolución da Dirección Xeral da Axencia Tributaria do 26 de xaneiro de 2022 (BOE do 31 de xaneiro).

A eficacia da loita contra a fraude descansa, en boa medida, nunha axeitada identificación dos riscos fiscais e selección dos contribuíntes que serán obxecto de control. Esta selección eficiente dos obrigados tributarios que incorreron en riscos fiscais é posibles grazas ao avanzado sistema de información de que dispón a Axencia Tributaria sobre os bens, dereitos, rendas ou actividades dos obrigados tributarios; estes datos non só obtéñense das súas propias declaracións ou das declaracións presentadas por terceiros, senón tamén dos acordos de obtención ou intercambio de información subscrita con outras Administracións Públicas nacionais e internacionais así como das actuacións selectivas de captación de información sobre determinados contribuíntes, sectores ou actividades.

As actuacións de control desenvolvidas poden ter un carácter selectivo ou ben dirixirse á xeneralidade de contribuíntes. A diferenciación virá establecida polo risco fiscal que se aprecie.

As actuacións de control selectivo, tanto no ámbito dos tributos internos como no dos aduaneiros, especiais e ambientais, culminan, normalmente, coas correspondentes liquidacións administrativas que regularizan a situación tributaria do obrigado tributario.

As principais magnitudes que resultan das actividades de control selectivo reflíctense no Cadro nº 31. Control da fraude tributario e aduaneiro: principais magnitudes (Anexo).

Así mesmo, estas actuacións tamén poden finalizar coa presentación de denuncia ante o Ministerio Fiscal cando, no curso das actuacións, aprécianse indicios de delito contra a Facenda Pública, branqueo de capitais ou contrabando.

Así, en 2022, remitíronse ao Ministerio Fiscal 184 informes de delito fiscal, sendo o importe global de cotas defraudadas de 612,33 millóns de euros. Estes datos móstranse no Cadro nº 32. Delitos fiscais denunciados polas áreas de Inspección Financeira e Tributaria e de Aduanas e II.EE. (Anexo). Este ano xeráronse, en varias Delegacións Especiais, resultados que poden cualificarse como extraordinarios polos importes excepcionalmente elevados, se se comparan con anos anteriores. Todo iso sen prexuízo das actuacións de Vixilancia Aduaneira en delitos de fraude fiscal, que supuxeron a remisión de 5 informes por un valor de 10,46 millóns de euros, así como as actuacións en 83 delitos de branqueo de capitais, por un valor de 216,37 millóns de euros. Así mesmo, realizáronse 12 denuncias temperás de delitos, producidas sen a instrución previa de procedementos de comprobación (operacións judicializadas que contan coa participación dos servizos de Inspección como denunciante e / ou auxilio xudicial).

Dentro das actuacións de calidade realizada polo Departamento de Recadación, nos últimos anos potenciouse, polo seu carácter estratéxico no seo da loita contra a fraude, a persecución en sede penal de condutas cualificadas de obstrución á acción executiva ou, directamente, de condutas de ocultación e transmisión fraudulenta de bens.

A propia acción executiva desempeñada polos órganos de Recadación da Axencia Tributaria é a que, de facto, pon de manifesto feito susceptibles de ser constitutivos dun delito de frustración da execución ou insolvencia punible, o que comunmente se coñecen como ocultacións de bens, actuacións delituosas que prexudican gravemente os intereses da Facenda Pública e que merecen o maior dos reproches posibles: O reproche penal.

Así no ano 2022, elaboráronse 82 informes de delito de frustración da execución ou insolvencia punible por parte da área de recadación. O importe global de débeda perseguida é de 81 millóns de euros. Estes datos móstranse no Cadro nº 33. Delitos de frustración da execución ou insolvencia punible tramitados pola área de Recadación (Anexo).

A continuación, éxpónse as actuacións máis destacadas de prevención e control realizado en execución do Plan Anual de Control Tributario e Aduaneiro de 2022.