As organizacións públicas teñen a facultade, case a obriga, de organizarse para prestar o servizo público que teñen encomendado, da forma máis eficiente posible.

No ámbito da xestión dos tributos aduaneiros, especiais e ambientais, este esforzo de adaptación da estrutura administrativa ás necesidades existentes no momento actual trouxo consigo a creación da Oficina Nacional de Xestión de Aduanas e Impostos Especiais en xaneiro do ano pasado.

Pero cales eran esas necesidades e por que creouse un órgano xestor de competencia nacional?

É sempre importante analizar o motivo que hai detrás das diferentes decisións que se toman, sen perder de vista o obxectivo, que neste caso non é outro que dar mellor e maior servizo aos contribuíntes de comercio exterior, das accisas e dos xa famosos impostos verdes.

Baixo esta perspectiva, pódese sinalar que as razóns de constitución e, xa que logo, as funcións que esta oficina ten encomendadas son as seguintes:

• En primeiro lugar, era importante asegurar a aplicación uniforme e eficiente da lexislación en materia de autorizacións de relevancia notable e validez nacional. Por iso, a Oficina xestiona algunhas autorizacións previstas na normativa dos impostos especiais, así como outras relacionadas cos impostos ambientais e simplificacións importantes en materia aduaneira. Sirvan como exemplo desta variedade de autorizacións, as seguintes: o operador económico autorizado, a autorización de inscrición nos rexistros do declarante, a aprobación de desnaturalizantes parciais específicos no alcohol ou a centralización de pagamentos no imposto de gases fluorados de efecto invernadoiro. Igualmente, a busca de economías de escala aconsellaba a centralización da xestión das autorizacións de comercio exterior de validez multinacional. Esta Oficina mantén fluída comunicación coas autoridades aduaneiras dos demais países membros da Unión Europea, requisito imprescindible para a concesión das autorizacións aduaneiras multiestado.

• En segundo lugar, a sociedade demanda das Administracións públicas a realización de esforzos no campo da difusión e da información, que permita á cidadanía formarse unha opinión propia das obrigas que lle incumben e dos dereitos que ten atribuídos. Esta función informativa debe prestarse, por descontado, nas novas canles que a sociedade emprega. Neste sentido, non é ningunha sorpresa sinalar a relevancia notable que teñen as canles dixitais. A Oficina Nacional coordina a información e asistencia que se realice nos medios non presenciais (chat con dúbidas de comercio exterior, citas telefónicas para o novo imposto de envases de plástico, etc.).

• Por último, a Oficina Nacional ten así mesmo a ambiciosa función e a gran responsabilidade de coordinar o despacho aduaneiro para garantir con iso unha axeitada prestación de servizo ás empresas de comercio exterior, baixo unha unidade de criterio entre as distintas aduanas a nivel territorial.

Nos últimos anos, o uso das tecnoloxías da información introduciu cambios substanciais neste proceso permitindo a deslocalización e a especialización dos servizos.

Ademais, o tráfico internacional de mercadorías sufriu unha transformación relevante marcada pola evolución no tipo de mercadorías, cambios loxísticos que afectaron ás cadeas de subministración e, no caso da Unión Europea, unha regulación cada vez maior en relación cos requisitos que deben cumprir as mercadorías que accedan ao mercado da Unión, co obxectivo de protexer os consumidores e usuarios. Estes factores fan necesario que as aduanas se adapten ás novas normativas e dispoñan de coñecementos cada vez máis especializados.

Senllas razóns convidan á autoridade aduaneira a que aproveite ao máximo as oportunidades que se lle brindan para incrementar a eficiencia do despacho aduaneiro a nivel nacional, contribuíndo á especialización e sempre de forma coordinada a través de todo o territorio nacional.