Con anterioridade ao sistema de pensións da Seguridade Social vixente na actualidade, a previsión social no noso país estaba organizada a través de diversas mutualidades con diferente natureza. En síntese, mutualidades laborais (entidades xestoras da Seguridade Social), mutualidades substitutivas das entidades xestoras da Seguridade Social e mutualidades complementarias á Seguridade Social.

As achegas realizadas ás diferentes mutualidades por quen perciben na actualidade unha pensión de xubilación ou de invalidez non sempre puideron deducirse (en todo ou en parte) no IRPF, de aí que a Lei do Imposto previse un réxime transitorio para evitar que se produza unha dobre imposición en relación coas achegas realizadas a mutualidades con anterioridade a 1 de xaneiro de 1999.

Pois ben, para aplicar correctamente a Disposición transitoria segunda da Lei do IRPF é fundamental identificar, conforme aos criterios emitidos polos Tribunais:

• A que tipo de mutualidade fixéronse as achegas, pois iso vai determinar o tratamento fiscal que tiveron as mesmas nas normas vixentes en cada momento.
• En que data anterior a 1 de xaneiro de 1999 extinguiuse, se é o caso, a mutualidade de que se trate, pois iso vai determinar a data en que deixaron de facerse achegas á mesma.

Polo tanto, resulta necesario aplicar a cada caso o criterio emitido polos Tribunais en relación coa mutualidade de que se trate, xa que o tratamento fiscal das achegas realizadas difería en función dos distintos tipos de mutualidades que existían.

Dado o elevado volume do colectivo afectado por este réxime transitorio, a Axencia Tributaria está deseñando un sinxelo procedemento ao obxecto de atender as solicitudes de devolución que se están presentando o máis axiña posible e cos menores inconvenientes para os cidadáns.

Para iso, desde 20 de marzo de 2024 encóntrase dispoñible na Sede electrónica da Axencia Tributaria un formulario que permitirá canalizar todas as solicitudes para a súa resolución a partir da información de que dispón a Axencia, así como da información sobre a vida laboral dos solicitantes que a Axencia Tributaria conseguirá da Seguridade Social e outros organismos.

En consecuencia, non cumprirá anexar ao formulario de solicitude ningún tipo de documentación, tendo en conta que, en xeral, a Axencia Tributaria xa contará coa información precisa para a resolución da solicitude.

Non obstante, no caso de que non sexa posible resolver unha solicitude concreta coa información dispoñible poderase requirir dos interesados a posteriori a achega da documentación que resulte necesaria.

A presentación da solicitude de devolución a través do formulario que está dispoñible na Sede electrónica será voluntaria, aínda que se aconsella esta forma de presentación porque permitirá efectuar un tratamento da información máis áxil e con iso axilizarase a resolución da solicitude.

Para calquera cuestión relativa á presentación das solicitudes de devolución, a Axencia Tributase habilitou na súa Sede electrónica un apartado específico con toda a información necesaria que se pode consultar na seguinte ligazón:

Axencia Tributaria: Mutualistas: solicitudes de devolución