Nos últimos anos puxose de manifesto a necesidade de dispor de información relativa á transformación que está experimentando a economía debida principalmente á dixitalización. As Administracións Tributarias, conscientes da importancia da información nacional e internacional, van tratando de consensuar modelos de obtención de información que faciliten o intercambio entre Administracións Tributarias.

Este panorama económico-tributario levou á Administración Tributaria española a crear e actualizar certas obrigas de información que supoñan un trato equitativo dos contribuíntes con independencia do tipo de actividade desenvolvida e do ámbito, nacional ou internacional, co que traballan.

Consecuencia destas circunstancias e obxectivos podemos resumir as seguintes novidades en materia de obrigas informativas que van permitir dispor e intercambiar información tributaria esencial para a asistencia e control das obrigas tributarios materiais:

• Obrigas informativas para os operadores de plataforma derivada da “DAC 7 ”:

  A Lei 13/2023, do 24 de maio, pola que se modifican a Lei 58/2003, do 17 de decembro, Xeral Tributaria, en transposición da Directiva (UE) 2021/514 do Consello do 22 de marzo de 2021 (DAC7), e o seu desenvolvemento regulamentario aprobado con no Real decreto 117/2024, do 30 de xaneiro, habilitan a aprobación da “Declaración informativa para a comunicación de información por parte de operadores de plataformas” (modelo 238). Esta nova declaración informativa permitirá obter información sobre os ingresos que obteñen os vendedores que utilicen plataformas dixitais para realizar as súas vendas. Esta información será fornecida polos operadores de plataformas con carácter anual e será intercambiable entre os Estados membros e as xurisdicións socias (ámbito OCDE). Os vendedores respecto dos que deberán subministrar información, sen prexuízo de determinados casos excluídos, serán aqueles para os que unha plataforma facilite nun ano: ou máis de 30 actividades pertinentes (actividades suxeitas a comunicación) ou actividades pertinentes cuxo importe total da contraprestación paga ou abonada sexa igual ou superior a 2000 euros.

• Obriga informativa sobre pagamentos transfronteirizos (CESOP):

  Con efectos 1 de xaneiro de 2024, resultan aplicables o artigo 166 quater da Lei 37/1992, do 28 de decembro, do Imposto sobre o Valor Engadido (introducido coa Lei 11/2023, do 8 de maio pola que se traspón a Directiva (UE) 2020/284 do Consello, do 18 de febreiro de 2020) e o artigo 81 bis do Regulamento do Imposto sobre o Valor Engadido, en que se establece a obriga a cargo dos provedores de servizos de pagamento cuxo Estado membro de orixe ou acollida sexa o Reino de España de presentar unha declaración relativa aos rexistros que están obrigados a manter sobre pagamentos transfronteirizos.

  Esta nova obriga informativa ten o seu reflexo na “Declaración informativa sobre pagamentos transfronteirizos”, modelo 379. Esta declaración ten periodicidade trimestral e tamén ten un carácter intercambiable co resto de Estados membros. O contido desta declaración informativa referirase, en cada trimestre natural, con carácter xeral, aos beneficiarios de máis de 25 pagamentos transfronteirizos. Con esta declaración informativa poderá terse un control maior sobre as operacións transfronteirizas de venda a consumidores finais (operacións B2C).

• Declaracións informativas sobre moedas virtuais.

  Tamén en xaneiro de 2024 a Axencia Tributaria recibiu por primeira vez información sobre moedas virtuais con respecto ao exercicio 2023. Estas obrigas informativas, que son tres, teñen a súa orixe na Lei 11/2021, do 9 de xullo, de medidas de prevención e loita contra a fraude fiscal, e no seu desenvolvemento regulamentario a través do Real decreto 249/2023, do 4 de abril. As tres novas obrigas informativas sobre “moedas virtuais” son:

  • “Declaración informativa sobre saldos en moedas virtuais”, modelo 172.

  • “Declaración informativa sobre operacións con moedas virtuais”, modelo 173.

    Estas dúas novas declaracións informativas reguladas nos artigos 39 bis e ter do RGAT respectivamente, deben presentarse polas persoas e entidades residentes en España e os establecementos permanentes en territorio español de persoas ou entidades residentes no estranxeiro, que proporcionen servizos para salvagardar claves criptográficas privadas en nome de terceiros, para manter, almacenar e transferir moedas virtuais (modelo 172 polos saldos) e polas mesmas entidades que proporcionen servizos de cambio entre moedas virtuais e moeda fiduciaria ou entre diferentes moedas virtuais, intermedien de calquera forma na realización das devanditas operacións ou proporcionen servizos para salvagardar claves criptográficas privadas en nome de terceiros, para manter, almacenar e transferir moedas virtuais (modelo 173 polas operacións).

  • “Declaración informativa sobre moedas virtuais situadas no estranxeiro ”, modelo 721. O artigo 42 quater do RGAT desenvolve esta declaración informativa que deberá presentar o titular (titular real) de moedas virtuais situadas no estranxeiro. Con determinadas excepcións a esta obriga de declarar, podemos destacar que non existe obriga de declarar se os saldos de moedas virtuais no estranxeiro a 31 de decembro do ano de referencia (neste caso 31/12/2023) non superan os 50.000 euros.

  Aínda que todas estas declaracións informativas teñen un marcado carácter “dixital e internacional”, tamén podemos destacar a importancia que seguen tendo as operacións de ámbito nacional e material. Un exemplo, que podemos destacar pola súa recente notoriedade pública, é a xa existente Declaración informativa sobre gastos en gardarías ou centros de educación infantil autorizados (modelo 233).

  Esta declaración informativa tivo a súa orixe na necesidade de verificar os gastos en gardarías ou centros de educación infantil autorizados que podían xerar, de acordo ao previsto no artigo 81.2 da LIRPF , un incremento da dedución por maternidade.  A citada notoriedade desta informativa ten a súa orixe na recente doutrina fixada pola Sentenza do Tribunal Supremo do 8 de xaneiro de 2024, en que se determina que a expresión "gardarías ou centros de educación infantil autorizada" contida no artigo 81.2, parágrafo 1º, da Lei do IRPF que condiciona a aplicabilidade do incremento do importe da dedución por maternidade debe entenderse no sentido de que a autorización esixida polo citado precepto ás gardarías ou centros de educación infantil non é a outorgada pola Administración educativa correspondente, que tan só será esixible aos centros de educación infantil, senón a que resulte precisa para a apertura e funcionamento da actividade de custodia de menores en gardarías, segundo as disposicións normativas aplicables a este tipo de centros".

  Esta interpretación pode supor que o incremento na dedución por maternidade teña un maior número de beneficiarios. A declaración informativa, modelo 233, ata agora se presentaba soamente por aqueles centros que tivesen autorización pola Administración educativa, e permitía ofrecer datos fiscais aos beneficiarios, de xeito que se lles facilitaba a súa formalización na declaración de IRPF. Por iso, este primeiro ano de cambio interpretativo, convídase a que aquelas gardarías que quedasen incluídas por contar cunha autorización de apertura e funcionamento para a actividade de custodia de menores, poidan presentar esta declaración informativa antes de que se inicie da campaña da Renda para que os seus clientes poidan contar cos datos fiscais correctos.

  Este breve resumo ofrece un novo escenario de información tributaria, co obxectivo de adaptarse a unha realidade económica en continua evolución.