2020-2023 Plan Estrategikoan finkatutako zerga- eta aduana-iruzurra saihesteko Zerga Agentziaren jarduketen oinarri egituratzaileetako bat zerga- eta aduana-iruzurra ikertzeko eta egiaztatzeko jarduerei buruzkoa da.

Onartu berri den 2023ko Zerga eta Aduana Kontroleko Planak jarraibide orokor batzuk zehazten ditu, tributu- eta aduana-iruzurraren aurkako borrokan ahalik eta eraginkortasunik handiena bermatzea helburu dutenak, eta lehentasunezko jarduera-ildo batzuk finkatzen ditu, Zerga Agentzia osatzen duten arloen artean koordinatuta egiten den kontrol-jardueren plangintza eta hautaketa batetik abiatuta, zergadun bakoitzean detektatzen diren arriskuen azterketa bateratua ahalbidetuz eta, horretatik abiatuta, bakoitzarentzat estrategia optimoa definituz; bertaratzeko edo beste egiaztapen-jarduera baterako.

Lehentasunezko jarduera-ildoetako lehena zerga-arloko garrantzia duen informazioa hobetzea da. Alde batetik, Informazioa Biltzeko Plan Nazionala gauzatuz lortu da. Plan hori urtero definitzen, bultzatzen eta koordinatzen du Iruzurra Ikertzeko Bulego Nazionalak, unean uneko errealitate ekonomikoaren bilakaera kontuan hartuta; eta, bestetik, nazioartean, informazioa trukatzeko mekanismoak finkatuz, bai Europar Batasunaren esparruan, bai kanpoan, eta alde anitzeko akordioak formalizatuz. Horri guztiari esker, Zerga Agentziak informazio berria sartu ahal izan du bere datu-baseetan, eta, horri esker, aurrerapen garrantzitsuak lortu ahal izan ditu, bai etorkizuneko ez-betetzeak prebenitzeko lanetan, borondatez betetzea sustatuz, bai iruzur fiskalaren aurkako borrokan.

Barne-zergekin lotutako betebeharrak betetzen direla kontrolatzeko, zergapekoen aukera zabala barne hartuko duten jarduerak egingo dira, pertsona fisikoak edo enpresak izan, bai eta sozietate-taldeak ere.

Horrela, talde multinazionalei, enpresa handiei eta talde fiskalei dagokienez, saihestearen aurkako neurriak eraginkortasunez aplikatzen direla zainduko da, aldez aurreko balioespen-akordioak eta adiskidetasunezko prozedurak indartuz, 360º estrategia komunaren esparruan. Estrategia horrek Espainian jarduten duten multinazionalek epe luzera zergak betetzen dituztela ziurtatu nahi du, transferentzia-prezioen politikari dagokionez. Era berean, lurralde jakin batzuetako fiskalitate baxuaren onura bidegabe jasotzen duten egiturak eta portaera-jarraibideak identifikatzeari eutsiko zaio.

Talde fiskalen gaineko jarduera aurreko ekitaldietako zerga-oinarri negatiboen konpentsazioa kontrolatzera eta erakundeak talde fiskalean sartzeko eskatzen diren legezko baldintzak betetzen direla kontrolatzera zuzenduko da, interes berezia jarriz taldea ordezkatzen duen erakundearen lurralde-kokapena zehazten duten elementuetan.

Ondare-azterketari eta ondare garrantzitsuen kontrolari dagokienez, 2023ko Kontrol Planak egoitza fiskalaren simulazioaren azterketa nabarmentzen du, bai Espainiako lurraldetik kanpo, bai Ez-egoiliarren Errentaren gaineko Zergaren aitorpen-kasuak barne, PFEZaren zergadun gisa aitortu behar denean, bai horren barruan egoitza erreala ez den beste autonomia-erkidego batean izanik tributazio txikiagoa bidegabe lortzen duten zergadunei dagokienez.

Ezkutuko ekonomiaren aurkako borrokari dagokionez, besteak beste, existitzen ez den jarduera ekonomiko bat simulatzen duten bitarteko sozietateen erabilera okerra izango du ardatz, dela errentak bideratzeko, dela gastu pertsonalak desbideratzeko, dela faktura irregularrak jaulkitzeko; azken finean, tributazio txikiagoa bidegabe lortu nahi duen edozein eskema. Jarduera-eremu horretan, honako hauek ere landuko dira: edozein zergatan aitorpenik egiten ez dutenak identifikatzea, eskudirutan edo txanpon birtualekin egindako transakzioen jarraipena egitea, Espainiako lurraldean jarduten duten artista eta kirolari ez-egoiliarrek lortutako errentak egiaztatzea eta tributazio txikiagoa bidegabe bilatzearekin lotutako edozein subjekturen ondare-azterketa indartzea.

Bestalde, aduanen eta ikuskaritzaren kontrol-arloak koordinatuz, BEZaren arloko gordailu fiskalen erregimena gehiegikeriaz erabiltzea saihestu nahi da, bai eta kanpo-merkataritzaren, zerga berezien eta ingurumenaren gaineko zergen gaineko iruzurrak egiten dituzten bilbeen bidez antolatutako iruzurrak eraistea ere. Era berean, Ikuskaritzaren eta Dirubilketaren arteko lankidetzaren bidez, ziurtatu nahi da egiaztapen-jarduketak behar bezala izapidetzearekin batera likidatutako zorra ordainduko dela.

2023ko Kontrol Planaren arabera, Sozietateen gaineko Zergaren egiaztapena zerga-oinarri negatiboak eta konpentsatzeko dauden kreditu fiskalak konpentsatzen dituzten obligaziodunetan oinarritzen da, bai eta jarduerarik gabeko erakundeek iruzurrez erabilitako onura fiskaletan ere, arreta berezia jarriz sozietatearen eta bazkidearen artean dauden eragiketa finantzarioen errealitatea egiaztatzean. Diru-sarrera bereziki garrantzitsuak itzultzeko eskaerak ere berrikusiko dira, zenbateko edo tipologia garrantzitsuagatik eta irabazi-asmorik gabeko erakundeen zerga-araubide berezia behar bezala aplikatzen delako.

Betebehar formalen kontrolari dagokionez, Planak Zerga Agentziako langileen presentzia handiagoa aurreikusten du kaleetan, Zerga Agentzian jasotako informazioa berresteko eta sozietate ez-aktiboen existentzia detektatu ahal izateko, erabilera bikoitzeko programa informatikoak edo Erkidego barruko Operadoreen Erregistroan edo BEZaren Hileko Itzulketaren Erregistroan inskribatutako erakundeak erabiltzeaz gain, horretarako ezarritako baldintzak bete gabe.

Bestalde, merkataritza elektronikoko plataformekin informazioa lortzeko lankidetza-jarduerak bultzatzea aurreikusten da. Plataforma horiek saltzaileak eta erosleak harremanetan jartzen dituzte, esku hartzen dutenak fiskalki identifikatzeko eta bien zerga-betebeharrak betetzen direla ziurtatzeko.

2023ko Kontrol Planak azpimarratzen du ikuspegia Behavioural Insights ez dela hain intrusiboa zergadunen portaera fiskala hobetzeko.

Aipamen berezia egiten zaio aduana-iruzurraren kontrolari. Iruzur horren bidez, kanpo-merkataritzaren, zerga berezien eta ingurumen-zergen gaineko iruzurrak egiten dituzten bilbeen bidez antolatutako iruzurrak detektatu eta desegingo dira, eta Zerga Agentziak Europako Fiskaltzari ematen dion laguntza sustatuko da, Espainiako lurraldean edo lurralde horretatik kanpo egiten diren bere eskumeneko delituak pertsegitzeko.

Aduana-zaintzapean dauden merkantziak dauden establezimenduetara zuzeneko bisitak egitea sustatuko da, baita ingurumen-zergekin lotutako betebehar formalak betetzen direla egiaztatzea ere.

Azkenik, Kontrol Planak Zerga Agentziaren zeregina nabarmentzen du kontrabandoa, narkotrafikoa eta kapitalen zuritzea prebenitzeari eta zigortzeari dagokionez, bai eta nazioan eta nazioartean antolatutako delinkuentziaren aurkako borrokan ere, marihuanaren ekoizpenari eta trafikoari eta tabakoaren legez kanpoko laborantzari lotutako kriminalitate antolatuaren aurkako jarduera eta ordainketa-mugimenduen kontrola ahaztu gabe.