NCTSP5 é o sistema electrónico que ten por obxecto aplicar os requirimentos establecidos no Código Aduaneiro da Unión ao réxime de tránsito. Este sistema substitúe a partir da data de posta efectiva de produción do mesmo ao sistema NCTSP4.

NCTSP5 persegue os seguintes obxectivos:

• Actualizar as funcionalidades existentes para adaptaras ao   CAU (Código Aduaneiro da Unión).
• Engadir novas funcións para mellorar a facilitación do comercio e a automatización de procesos previstos na lexislación.
• Adaptar e desenvolver conexións con outros sistemas electrónicos relevantes.

O sistema nacional NCTSP4 pecharase o 11 de marzo de 2024. A partir do 12 de marzo de 2024 NCTSP5 será o único sistema habilitado para o envío e xestión de declaracións de tránsito.

O sistema NCTSP5 desenvolvido pola AEAT contén todas as declaracións de tránsito orixe NCTSP4 ou NCTSP5. A partir do 12 de marzo existen determinadas accións que se poderán seguir realizando polo sistema NCTSP4 en relación con declaracións de tránsito presentadas usando o devandito sistema. Estas accións son as seguintes:

• Solicitude de rectificación da declaración
• Solicitude de invalidación da declaración
• Impresión do documento de acompañamento (DAT)

O dominio externo do sistema NCTSP5 entrou en funcionamento o 3 de outubro de 2023. A partir desa data iniciouse un período de convivencia nacional entre os sistemas NCTSP4 e NCTSP5 que finalizará co peche definitivo do sistema NCTSP4 o 11 de marzo.

Con independencia do período de convivencia nacional de ambos os dous sistemas, debido a que tanto NCTSP4 como NCTSP5 son sistemas trans-europeos, existirá un chamado “período provisional” (tamén chamado período transicional) que abarca  desde a posta en produción do NCTSP5 nacional ata agora en que o último país adherido ao Convenio de Tránsito Común estea integrado no sistema NCTSP5. A finalización deste período provisional – inicialmente prevista para o 21 de xaneiro de 2025 ás 00:00 hora central europea-  dará inicio o período definitivo en que resultarán aplicables as regras e condicións nas mensaxes electrónicas para o devandito período.

A diferenza entre as condicións para os datos provisionais e os definitivos encóntrase recollida na guía técnica para presentación de declaracións de tránsito, dispoñible na seguinte ligazón da Sede Electrónica da AEAT:

SW de Exportacion AES (agenciatributaria.gob.es)

É importante ter en conta que a activación do período definitivo farase de forma abrupta (modelo big bang) en todos os sistemas de países do tránsito o 21 de xaneiro de 2025 ás 00:00 hora central europea. Por isto, os operadores deben ter un sistema tamén probado para o período definitivo e capaz de transicionar a este mediante parámetros de configuración. Na guía técnica de NCTSP5 indícase como poder probar o sistema para ambos os dous períodos a elección do operador en probas.

Entre as novidades que inclúe o inclúe o sistema NCTSP5 destacan as seguintes:

• Adaptación dos datos da declaración ao Modelo de datos aduaneiros europeo (EUCDM).
• Harmonización das mensaxes do dominio externo, entre aduanas e operadores, a nivel da UE.
• Posibilidade de enviar predeclaracións de tránsito, con carácter previo á presentación das mercadorías ante aduana.
• Inclusión dunha nova simplificación do réxime de tránsito consistente no envío dunha declaración de tránsito con menos requisitos de datos.
• Recepción de comunicacións polo operador en formato xml mediante subscrición ao mecanismo de bandexa de entrada.

En 2016, o CAU introduciu varios cambios nas formalidades aduaneiras relativas ao réxime de tránsito. Tamén determinou como norma xeral que todos os intercambios de información entre as autoridades aduaneiras e entre os operadores económicos e as autoridades aduaneiras debían realizarse utilizando técnicas de tratamento electrónico de datos. Ademais, introduciu cambios estruturais nos requisitos de datos das declaracións e os seus formatos e códigos que deben utilizarse nas declaracións, en consonancia co modelo de datos aduaneiros da UE.

O Modelo de Datos Aduaneiro europeo (de agora en diante, EUCDM) é o modelo para os sistemas aduaneiros transeuropeos e para os sistemas nacionais de aduanas dos Estados membros.

A adaptación das declaracións ao modelo de datos EUCDM implica a desaparición dos distintos recadros do DUA de tránsito e a aparición dos grupos, elementos e subelementos de datos.

Na Guía técnica do sistema NCTSP5 proporciónase información sobre os campos da declaración de tránsito, validacións que lles resultan aplicables, táboas de códigos (se houbese), guías de formalización e correspondencia coa declaración no sistema NCTSP4.

O EUCDM encóntrase dispoñible na seguinte ligazón:

EUCDM 6.2 (softdev.eu.com)

A declaración de tránsito NCTSP4 consta de dous niveis coñecidos como cabeceira e partida. En cambio, as declaracións presentadas usando o sistema NCTSP5 introducen un nivel intermedio, dividindose a súa estrutura en tres partes (niveis):

• O chamado nivel consignment correspondente ao nivel de declaración (cabeceira).
• Nivel house consignment que contiene los datos correspondientes a un house concreto.
• Nivel de partida de mercadorías (consigment item). El consignment Item contiene una doble numeración secuencial: la del número de consignment item dentro de su house consignment (Goods item number) y el número de consignment item único para toda la declaración completa (Declaration goods item number).

O titular do réxime de tránsito é o operador que presenta, ou en cuxo nome se presenta, unha declaración de tránsito na aduana de partida solicitando que se inclúan as mercadorías no réxime de tránsito.

O titular do réxime de tránsito da Unión asume as seguintes obrigas:

• Presentar as mercadorías intactas e a información requirida na aduana de destino, no prazo sinalado e respectando as medidas tomadas polas autoridades aduaneiras para garantir a súa identificación.
• Respectar as disposicións aduaneiras relativas ao réxime.
• Non sendo que a lexislación aduaneira dispoña o contrario, constituír unha garantía con obxecto de asegurar o pagamento do importe dos dereitos de importación ou de exportación correspondente á débeda aduaneira e demais gravames que poidan nacer con respecto ás mercadorías en virtude doutras disposicións pertinentes en vigor.

O réxime de tránsito configúrase no CAU como un réxime especial non suxeito a autorización.

No suposto de que a mercadoría que hai que incluír no réxime de tránsito encóntrese nunha situación privada, o titular do réxime deberá necesariamente dispor da autorización de expedidor autorizado de tránsito. Neste caso, o expedidor autorizado de tránsito deberá dispor dunha autorización de garantía global de tránsito.

Non.

No caso de que se expida un tránsito desde unha instalación privada cómpre dispor da preceptiva autorización de expedidor autorizado de tránsito emitida polas autoridades aduaneiras competentes.

Así mesmo, os expedidores autorizados de tránsito pola súa condición de titulares da garantía global ou dispensa de garantía que ampara as operacións de tránsito e ser polo tanto os titulares do réxime de tránsito, deben de ser igualmente titulares dunha autorización para o uso de precintos de tipo especial non sendo que concorran as circunstancias previstas no artigo 302 do Regulamento de Execución (UE) 2015/2447 da Comisión do 24 de novembro de 2015 polo que se establecen normas de desenvolvemento de determinadas disposicións do Regulamento (UE) nº 952/2013 do Parlamento Europeo e do Consello. 

No sistema NCTSP5 corresponde ao operador realizar o cálculo do importe da garantía a trabar relativa á operación de tránsito declarada. No caso de que na declaración de tránsito figure máis dunha garantía, ese importe debe ser repartido entre as garantías declaradas e debe ser indicado na declaración ou, se é o caso, na predeclaración de tránsito.

O devandito importe deberá de cubrir os dereitos de importación e demais gravames (incluídos o IVE e os II. EE.) que puidesen nacer con respecto ás mercadorías no caso de que se produza un incumprimento das condicións a que queda suxeita a mercadoría incluída no réxime de tránsito. 

O sistema NCTSP5 permite a presentación da declaración de tránsito con carácter previo á presentación da mercadoría á aduana indicando a letra “D” no elemento de dato da declaración “tipo adicional”.  

Nestes casos, se as mercadorías non se presentan á aduana nun prazo de 30 días a partir da presentación da declaración en aduana, considerarase que a devandita declaración non foi presentada.

Mentres permaneza en estado "PA", unha predeclaración de tránsito pode ser modificada polo operador as veces que cumpra mediante o envío da mensaxe electrónica establecido para ese fin. É posible así mesmo modificar a predeclaración na mensaxe enviada á aduana por parte do operador notificando a chegada das mercadorías á aduana.

Non obstante, existen unha serie de datos da predeclaración cuxa rectificación non é posible. Os devanditos elementos de datos son os seguintes:  

• Tipo adicional de declaración
• Datos de seguridade (se os contén)
• Aduana de partida
• Titular do Réxime
• Titular do Réxime TIR
•  NIF do representante.

Unicamente é posible solicitar a rectificación da declaración de tránsito que se encontre pendente de despacho, é dicir, con carácter previo ao levante.

En ningún caso admitirase unha solicitude de rectificación da declaración unha vez concedido o levante.

A través do sistema NCTSP5, o operador pode presentar solicitudes de invalidación nos seguintes supostos:

• No caso de predeclaracións de tránsito en que o estado da declaración sexa “PA”.
• No suposto de declaracións en que figura declarada unha garantía expedida por outro Estado membro pendentes de aceptación (estado da declaración de tránsito “PG”).
• Así mesmo, poderá solicitarse a invalidación á aduana de partida do tránsito sempre que a declaración se encontre no estado pendente de despacho. Estas solicitudes de invalidación serán tramitadas pola aduana de partida.

Unha vez concedido o levante non se admitirá a solicitude de invalidación a través de mensaxe electrónica, debendo solicitarse a devandita invalidación á aduana de partida do tránsito a quen corresponderá valorar se se cumpren os requisitos legais para invalidar a declaración.

O sistema NCTSP5 incorpora un servizo web de consulta completa da declaración de tránsito (servizo CCTRAC). Así mesmo, dispón dun servizo web mediante o que se pode achegar documentación no caso de que sexa requirida pola autoridade aduaneira así como solicitar o despacho da declaración naqueles supostos en que a mesma quedase baixo control aduaneiro na aduana de partida do tránsito (servizo CCDOTC). Poderanse enviar varias mensaxes (cun ou máis documentos cada un) e ademais solicitar o despacho á aduana cando se anexasen a totalidade dos documentos.

En sede electrónica, foron habilitado os servizos web.

A diferenza do sistema NCTSP4, no sistema NCTSP5 non cómpre dispor de permiso de impresión.

A través do sistema de bandexa de entrada, a AEAT deposita as comunicacións correspondentes á declaración de tránsito, en caso de integración máquina a máquina (servizos web). Para poder recibir comunicacións a través deste sistema cómpre subscrición previa.

Pode realizarse esta subscrición a través da seguinte ligazón:

https://www1.agenciatributaria.gob.es/wlpl/OVCT-CXEW/DialogoRepresentacion? ref=%2Fwlpl %2FADIE-UTIL %2FSvSuscSWBEQueryW %3FF _COD_BANDEXA %3DTRANCTS5

Mediante este sistema darase información do tipo:

• Recibir a comunicación relativa ao levante das mercadorías na Aduana de Partida, para o caso de que estean baixo control físico ou documental e para o caso de que se estea pendente da validación do saldo da garantía estranxeira-Servizo Comunicación de Levante en Aduana de partida.
• Recibir a comunicación relativa ao despacho desconforme do tránsito na Aduana de Partida, para o caso de que as mercadorías estean baixo control físico ou documental-Servizo Comunicación de Despacho Desconforme en Aduana de Partida.
• Recibir a comunicación relativa a que a declaración quedou pendente de controis na  Aduana de Partida, para o caso de que a declaración tivese garantías estranxeiras-Servizo Comunicación de Controis en Aduana de Partida.
• Recibir a comunicación relativa á invalidación dunha predeclaración ou unha declaración.

O Documento de Acompañamento de Tránsito (DAT) en NCTSP5 xérase pola AEAT no momento en que se conceda o levante da mercadoría incluída no réxime de tránsito na aduana de partida. O devandito DAT dispón dun CSV (Código Seguro de Verificación) que se comunica ao operador. O DAT así xerado pódese obter na sede electrónica da AEAT indicando seu CSV. Así mesmo, este DAT pódese encontrar na pestana “Consultar documentos electrónicos” do punto de menú “Os meus expedientes”.

É obrigatorio presentar o documento de acompañamento de tránsito (DAT) na aduana de destino?

Durante o período provisional é obrigatorio que o DAT en papel en que figura o MRN da declaración acompañe á mercadoría incluída no réxime de tránsito, debendo presentarse ás aduanas de tránsito e destino.

No período definitivo, o MRN da declaración de tránsito comunicarase igualmente ás aduanas de tránsito e destino sen que cumpra usar o formato papel do DAT .

As mensaxes que deben de enviarse á aduana de destino do tránsito son os seguintes:

• Notificación de chegada da mercadoría á aduana de destino (mensaxe CC007).
• Notificación de descarga na aduana de destino (mensaxe CC044).
• Alta indirecta de tránsito non nacional no suposto de indisponibilidad do sistema electrónico da aduana do país de expedición do tránsito.

É importante sinalar que, a diferenza do sistema NCTSP4, no sistema NCTSP5 cada un das mensaxes anteriores debe de enviarse de forma independente sen que sexa posible o envío dunha única mensaxe combinación dos anteriores.

A declaración de tránsito con menos requisitos de datos é unha das simplificacións que o artigo 233 do CAU prevé para o réxime de tránsito. A súa utilización está condicionada á concesión da preceptiva autorización. Esta simplificación unicamente será aplicable ao transporte de mercadorías por ferrocarril e por vía marítima e aérea cando non se utilice un documento electrónico como declaración de tránsito.

Poderá encontrar información acerca do procedemento de autorización na seguinte ligazón:

Axencia Tributaria: Xestións de réximes especiais - Tránsito: Emprego de declaración en aduana con menos requisito...

En caso de incidentes durante a circulación das mercadorías, o transportista deberá efectuar as anotacións pertinentes no Documento de Acompañamento de Tránsito/Lista de Artigos (DAT/LDA). As mercadorías canda o DAT/LDA deberán presentarse ante a autoridade aduaneira máis próxima do país en cuxo territorio se encontre o medio de transporte de conformidade co que se establece no artigo 305 do Regulamento de Execución (UE) 2015/2447 da Comisión do 24 de novembro de 2015 polo que se establecen normas de desenvolvemento de determinadas disposicións do Regulamento (UE) 952/2013 do Parlamento Europeo e do Consello polo que se establece o código aduaneiro da Unión.

Durante o período provisional poderanse enviar os incidentes en ruta na mensaxe de notificación de chegada da mercadoría á aduana de destino (mensaxe CC007).

No período definitivo, e tamén no período provisional desde que as aduanas involucradas na operación de tránsito estean situadas nun país en que o sistema NCTSP5 estea operativo, deberase acudir á aduana a comunicar o incidente que pola súa parte será comunicado por esta aduana á aduana de partida do tránsito.

Tanto no suposto de indisponibilidad do sistema electrónico na aduana de partida non nacional do tránsito, como naqueles casos en que a devandita aduana non enviou á aduana de destino a información da declaración de tránsito en forma electrónica, poderase seguir utilizando o sistema de alta indirecta de tránsito non nacional previsto no sistema NCTSP4, coas seguintes particularidades:

• Enviarase á aduana de destino a mensaxe de alta indirecta CCTNNC.
• Incorporarase o documento dixitalizado co que circulou a mercadoría en tránsito desde a aduana de partida. O devandito documento pode ser o Documento de Acompañamento de Tránsito en que figure o MRN da operación ou outro documento de fallback ou indisponibilidad do sistema electrónico.

No caso de que a documentación anterior non sexa incorporada, rexeitarase a mensaxe de alta indirecta.