Imputación das ganancias e perdas patrimoniais producidas en 2022

Criterio xeral

Normativa: Art. 14. 1. c) Lei IRPF

A declaración e determinación do importe das ganancias e perdas patrimoniais deben efectuarse e imputarse ao período impositivo en que teña lugar a alteración patrimonial.

Criterios especiais

Normativa: Art. 14.2.c), d), g), i), j) e k) Lei IRPF

A. Operacións a prazos ou con prezo adiado

Nestes casos, o contribuínte poderá optar por imputar proporcionalmente as ganancias ou perdas patrimoniais producidas, a medida que se fagan esixibles os cobramentos correspondentes.

Consideraranse operacións a prazo ou con prezo adiado aquelas cuxo prezo se perciba, total ou parcialmente, mediante pagamentos sucesivos, sempre que o período transcorrido entre a entrega do ben ou a posta a disposición do ben ou dereito e o vencemento do último prazo sexa superior ao ano.

Cando o pagamento dunha operación a prazos ou con prezo adiado instrumentásese, en todo ou en parte, mediante a emisión de efectos cambiarios e estes fosen transmitidos en firme antes do seu vencemento, a renda imputarase ao período impositivo da súa transmisión.

Importante: o exercicio da opción para a imputación temporal da aplicación do criterio de cobramentos adiados, efectuarase, elemento por elemento, no apartado "Ganancias e perdas patrimoniais con prezo adiado pendentes de imputación en exercicios futuros" do Anexo C.1 da declaración.

En ningún caso terán este tratamento, para o transmitente, as operacións derivadas de contratos de rendas vitalicias ou temporais. Cando se transmitan bens e dereitos a cambio dunha renda vitalicia ou temporal, a ganancia ou perda patrimonial para o rendeiro imputarase ao período impositivo en que se constitúa a renda.

B. Axudas públicas

En xeral: As ganancias patrimoniais derivadas de axudas públicas imputaranse ao período impositivo en que teña lugar o seu cobramento, sen prexuízo das opcións que se recollen a continuación:

Axudas públicas percibidas como compensación polos defectos estruturais da vivenda habitual. Cando as devanditas axudas se destinen á reparación da vivenda habitual poderán imputarse por cuartas partes, no período impositivo en que se obteñan e nos tres seguintes.

Precisión: este criterio introdúcese, con efectos 1 de xaneiro de 2015, pola Lei 26/2014, do 27 de novembro, pola que se modifican a Lei 35/2006, do 28 de novembro, do Imposto sobre a Renda das Persoas Físicas (BOE do 28 de novembro). Con anterioridade o criterio administrativo nestes supostos fixaba a imputación no momento en que o concedente comunicaba a concesión ao solicitante, independentemente do momento do pagamento. Non obstante, se de acordo cos requisitos da concesión, a exigibilidad do pagamento da subvención producíase con posterioridade ao ano da súa comunicación, a ganancia xerada pola subvención debía imputarse ao período impositivo en que fóra esixible o importe correspondente.
Axuda estatal directa á entrada da vivenda . As axudas incluídas no ámbito dos plans estatais para o acceso, por primeira vez á vivenda en propiedade, percibidas polos contribuíntes, a partir do 1 de xaneiro de 2002, mediante pagamento único en concepto de Axuda Estatal Directa á Entrada (AEDE), poderán imputarse por cuartas partes no período impositivo en que se obteñan e nos tres seguintes.
Axudas públicas a titulares de bens do Patrimonio Histórico Español inscrito no Rexistro xeral de bens de interese cultural. Estas axudas, destinadas exclusivamente á súa conservación ou rehabilitación, poderán imputarse por cuartas partes no período impositivo en que se obteñan e nos tres seguintes, sempre que se cumpran as esixencias establecidas na Lei 16/1985 do 25 de xuño, do Patrimonio Histórico Español, en particular respecto dos deberes de visita e exposición pública dos devanditos bens.
Desde o 1 de xaneiro de 2020 as axudas públicas para a primeira instalación de mozos agricultores previstas no Marco Nacional de Desenvolvemento Rural de España que se destinen á adquisición dunha participación no capital de empresas agrícolas societarias. Estas poderán imputarse por cuartas partes, no período impositivo en que se obteñan e nos tres seguintes.

Atención: tamén desde o 1 de xaneiro de 2020 as axudas públicas para a primeira instalación de mozos agricultores previstas no Marco Nacional de Desenvolvemento Rural de España que non se destinen á adquisición dunha participación no capital de empresas agrícolas societarias, poderán imputarse como rendementos de actividades económicas por cuartas partes, no período impositivo en que se obteñan e nos tres seguintes.

C. Créditos vencidos e non cobrados

As perdas patrimoniais derivadas de créditos vencidos e non cobrados poderán imputarse ao período impositivo en que concorra algunha das seguintes circunstancias:

Que adquira eficacia unha quitación establecida nun acordo de refinanciamento xudicialmente homologable aos que se refire o artigo 71 bis e a disposición adicional cuarta da Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal ou nun acordo extraxudicial de pagamentos aos que se refire o Título X (artigo 231 a 242 bis) da Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal e, desde o 1 de setembro de 2020, o Título III do libro segundo (artigos 631 a 694) do Real decreto Lexislativo 1/2020, do 5 de maio, polo que se aproba o texto refundido da Lei Concursal.

Desde o 1 de setembro de 2020, o acordo de refinanciamento e o acordo extraxudicial de pagamentos rexíanse polo que se establece nos artigos 697 a 720 do texto refundido da Lei Concursal, na redacción dada polo Real decreto Lexislativo 1/2020, do 5 de maio.

Non obstante, desde o 26 de setembro de 2022, a Lei 16/2022, do 5 de setembro, de reforma do texto refundido da Lei Concursal (BOE do 6 de setembro), substitúe os acordos de refinanciamento e acordos extraxudiciais de pagamento, por unha nova institución, os plans de reestruturación, que reúne ambas as dúas, aínda que con algunhas adaptacións para os debedores de menor activo, de menor cifra de negocios ou de menor número de traballadores. Os plans de restructuración, a súa aprobación, a súa homologación xudicial e o réxime de impugnación regúlanse no Título III do Libro segundo do texto refundido da Lei Concursal.
Que, encontrandose o debedor en situación de concurso, adquira eficacia o convenio en que se acorde unha quitación no importe do crédito conforme ao que se dispón no artigo 133 da Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal, en cuxo caso a perda computarase pola contía da quitación.

A partir do 1 de setembro de 2020 deben terse en conta os artigos 393, 394 e 395 do Real decreto Lexislativo 1/2020, do 5 de maio, polo que se aproba o texto refundido da Lei Concursal.

Noutro caso , se non se acorda a quitación, a perda pode imputarse cando conclúa o procedemento concursal sen que se satisfixese o crédito non sendo que se acorde a conclusión do concurso polas seguintes causas ás que se refiren os apartados 1.º, 4.º e 5.º do artigo 176 da Lei 22/2003, do 9 de xullo, Concursal e, desde o 1 de setembro de 2020, os apartados 1.º, 6.º e 7.º do artigo 465 do Real decreto Lexislativo 1/2020, do 5 de maio, polo que se aproba o texto refundido da Lei Concursal.

As citadas causas de conclusión do concurso son:
- Unha vez firme o auto da Audiencia Provincial que revogue en apelación o auto de declaración de concurso.
- En calquera estado do procedemento, cando se comprobe o pagamento ou a consignación da totalidade dos créditos recoñecidos ou a íntegra satisfacción dos acredores por calquera outro medio ou que xa non existe a situación de insolvencia.
- Unha vez terminada a fase común do concurso, cando quede firme a resolución que acepte a desistencia ou a renuncia da totalidade dos acredores recoñecidos.
Que se cumpra o prazo dun ano desde o inicio do procedemento xudicial distinto dos de concurso que teña por obxecto a execución do crédito sen que este fose satisfeito.

Cando o crédito fóra cobrado con posterioridade ao cómputo da perda patrimonial imputarase unha ganancia patrimonial polo importe cobrado no período impositivo en que se produza o devandito cobramento.

D. Rendas pendentes de imputación

Normativa: Arts. 14.3 e 4 Lei IRPF e 63 Regulamento IRPF

Perda da condición de contribuínte por cambio de residencia

No suposto de que o contribuínte perda a súa condición por cambio de residencia, todas as rendas pendentes de imputación deberán integrarse na base impoñible correspondente ao último período impositivo que deba declararse polo IRPF, practicandose, se é o caso, autoliquidación complementaria, sen sanción nin xuros de mora nin recarga algún.

Non obstante, se o traslado de residencia se produce a outro Estado membro da Unión Europea , dáse a opción ao contribuínte de aplicar a regra anterior ou de presentar, a medida en que se vaian obtendo cada unha das rendas pendentes de imputación, unha autoliquidación complementaria sen sanción, nin xuros de mora nin recarga algún, correspondente ao último período que deba declararse polo IRPF. A autoliquidación presentarase no prazo de declaración do período impositivo en que correspondese imputar as devanditas rendas en caso de non haberse producido a perda da condición de contribuínte.

Así mesmo, teñase en conta o réxime especial de ganancias patrimoniais por cambio de residencia do artigo 95 bis da lei do IRPF que se comenta no apartado "Réxime especial: Ganancias patrimoniais por cambio de residencia" deste Capítulo.
Falecemento do contribuínte

No caso de falecemento do contribuínte todas as rendas pendentes de imputación deberán integrarse na base impoñible do último período impositivo que deba declararse.