Saltar ao contido principal
Manual práctico de Renda 2022.

6.2 Límites e exceso de achegas

A. Achegas anuais máximas a sistemas de previsión social que poden dar dereito a reducir a base impoñible

Normativa: Art. 51.6 e disposición adicional décimo sexta Lei  IRPF

  • Achegas anuais máximas (agás para seguros colectivos de dependencia)

    A partir do 1 de xaneiro de 2022, o conxunto das achegas anuais máximas realizadas no exercicio aos sistemas de previsión social, incluíndo, se é o caso, as que fosen imputadas polos promotores, que poden dar dereito a reducir a base impoñible xeral non poderá exceder das seguintes cantidades:

    • Límite xeral:  1.500 euros anuais polo total de achegas e de contribucións empresariais.

      No devandito límite xeral teñen cabida as achegas do traballador tanto a sistemas individuais coma a sistema de previsión social de emprego, sen necesidade neste último caso de estar condicionadas á realización de contribucións empresariais. 

    • Incremento do límite anterior: 8.500 euros sempre que este incremento proceda de contribucións empresariais a sistemas de emprego ou de achegas do traballador ao mesmo sistema de emprego por importe igual ou inferior a tales contribucións empresariais.

      Con esta finalidade, as cantidades achegadas pola empresa que deriven dunha decisión do traballador terán a consideración de achegas do traballador.

      Polo tanto, no devandito límite adicional teñen cabida as achegas do traballador ao seu sistema de emprego, pero condicionadas á realización de contribucións empresariais de polo menos a mesma contía e sempre que as cantidades achegadas pola empresa non deriven dunha decisión do traballador (en cuxo caso serían consideradas achegas do traballador e non poderían incluírse neste incremento, non sendo que houbese contribucións empresariais suficientes que non derivasen dunha decisión do traballador).

      Polo que o traballador podería achegar un máximo de 4.250 euros anuais a incluír neste límite (metade do incremento do límite) sempre que a empresa realice contribucións empresariais por outros 4.250 euros. Co que así se chegaría ao incremento do límite máximo permitido de 8.500 euros.

    Regra especial para os empresarios individuais: Aos efectos do cálculo deste límite, as achegas propias que o empresario individual realice a plans de pensións de emprego ou a mutualidades de previsión social de que, pola súa parte, sexa promotor e, ademais, partícipe ou mutualista, así como as que realice a plans de previsión social empresarial de que, pola súa parte, sexa tomador e asegurado, consideraranse como contribucións empresariais.

    Novidade Renda 2022: redúcese de 2000 a 1.500 euros anuais o límite xeral aplicable na base impoñible das achegas e contribucións a sistemas de previsión social, e elévase de 8.000 a 8.500 euros o incremento adicional do límite anterior cando as cantidades proveñan non só de contribucións empresariais senón tamén de achegas do traballador ao mesmo instrumento de previsión social por importe igual ou inferior á respectiva contribución empresarial.

  • Achega anual máxima para seguros colectivos de dependencia

Ademais, para as primas satisfeitas pola empresa en virtude de contratos de seguro colectivo de dependencia contratada por esta para cubrir compromisos por pensións e imputados ao traballador establécese un límite adicional, propio e independente dos anteriores, de 5.000 euros anuais.

Estes límites aplicaranse individualmente a cada partícipe integrado na unidade familiar.

Excepcionalmente, a empresa promotora poderá realizar achegas a un plan de pensións de emprego de que sexa promotor cando sexa preciso para garantir as prestacións en curso ou os dereitos dos partícipes de plans que inclúa réximes de prestación definida para a xubilación e puxésese de manifesto, a través das revisións actuariais, a existencia dun déficit no plan de pensións.

Regra especial para os empresarios individuais: Aos efectos do cálculo deste límite as achegas propias que o empresario individual realice a seguros colectivos de dependencia de que, pola súa parte, sexa tomador e asegurado, consideraranse como contribucións empresariais.

B. Límite máximo conxunto de redución

Normativa: Art. 52.1 Lei IRPF

  • En xeral

    O límite fiscal máximo  conxunto de redución por achegas e contribucións imputadas polo promotor aos sistemas de previsión social, incluídos, se é o caso, os excesos pendentes de reducir, procedentes dos exercicios 2017 a 2021, está constituído pola menor das cantidades seguintes:

    a) O 30 por 100 da suma dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas percibidos individualmente no exercicio.

    O concepto de rendemento neto do traballo que debe terse en conta para aplicar o citado límite é o definido no artigo 19 da Lei do IRPF, isto é, o resultado de diminuír o rendemento íntegro (incluíndo a minoración por aplicación da redución do artigo 18) no importe dos gastos deducibles.

    Polo que se refire ao rendemento neto de actividades económicas é o determinado con anterioridade á aplicación das reducións previstas artigo 32 da Lei de IRPF. Con esta finalidade, incluiranse na citada suma os rendementos netos de actividades económicas atribuídos por entidades en réxime de atribución de rendas, sempre que o contribuínte partícipe ou membro das mesmas exerza efectivamente a actividade económica.

    b) 1.500 euros anuais.

    Este límite xeral increméntase en 8.500 euros, sempre que tal incremento proveña de contribucións empresariais ou de achegas do traballador ao mesmo instrumento de previsión social por importe igual ou inferior á respectiva contribución empresarial, tomando  en consideración o importe das contribucións empresariais, efectuadas se é o caso por varios empregadores, a cada un dos sistemas de previsión social de maneira individual.

    Con esta finalidade, as cantidades achegadas pola empresa que deriven dunha decisión do traballador terán a consideración de achegas do traballador.

  • As achegas propias que o empresario individual realice a plans de pensións de emprego ou a mutualidades de previsión social, de que, pola súa parte, sexa promotor e partícipe ou mutualista, así como as que realice a plans de previsión social empresarial de que, pola súa parte, sexa tomador e asegurado, consideraranse como contribucións empresariais, para os efectos do cómputo deste límite.

    Polo tanto, para que as achegas propias que o empresario individual realice considérense como contribucións empresariais e inclúanse no cómputo do límite dos 8.500 euros, cumprirá que o aportante sexa a un tempo:

    1. No caso de  achegas a plan de pensións, promotor e partícipe.

    2. No caso de achegas a mutualidades de previsión social, promotor e mutualista.

    3. No caso de plans de previsión social empresarial, tomador e asegurado.

    Ademais, 5.000 euros anuais para as primas a seguros colectivos de dependencia satisfeita pola empresa.

    As achegas propias que o empresario individual realice seguros colectivos de dependencia de que, pola súa parte, sexa tomador e asegurado, consideraranse como contribucións empresariais, para os efectos do cómputo deste límite.

    Atención: teñase en conta que a base impoñible non pode resultar negativa como consecuencia das reducións, polo que o importe da mesma debe terse en conta tamén como límite da redución.

  • Particularidades relativas aos seguros de dependencia severa ou de gran dependencia

    Cabe distinguir entre seguros privados e seguros colectivos.

    - Seguros privados: sen prexuízo de que estean sometidas aos anteriores límites máximos de redución, no caso de primas satisfeitas a seguros privados que cubran o risco de dependencia severa ou de gran dependencia, deberá terse en conta, ademais, que o conxunto das reducións practicadas por todas as persoas que satisfagan primas a favor dun mesmo contribuínte, incluídas as do propio contribuínte, non poderá exceder de  1.500 euros anuais, con independencia da idade do contribuínte e, se é o caso, da idade do aportante .

    - Seguros colectivos: os compromisos por pensións asumidas polas empresas, incluíndo as prestacións causadas, poderán instrumentarse, mediante contratos de seguros colectivos de dependencia efectuada de acordo co previsto na disposición adicional primeira do texto refundido da Lei de Regulación dos Plans e fondos de Pensións, aprobado polo Real decreto Lexislativo 1/2002, do 29 de novembro, en que como tomador do seguro figurará exclusivamente a empresa e a condición de asegurado e beneficiario corresponderá ao traballador. Neste caso, as primas satisfeitas pola empresa en virtude destes contratos de seguro e imputadas ao traballador terán un límite de redución propio e independente de 5.000 euros anuais.

    Comentario: a disposición adicional primeira do texto refundido da Lei de Regulación dos Plans e Fondos de Pensións aprobadas por Real decreto Lexislativo 1/2002, do 29 de novembro foi modificada, con efectos desde o 4 de setembro de 2018, polo artigo primeiro do Real Decreto-lei 11/2018, do 31 de agosto, de transposición de directivas en materia de protección dos compromisos por pensións cos traballadores, prevención do branqueo de capitais e requisitos de entrada e residencia de nacionais de países terceiros e polo que se modifica a Lei 39/2015, do 1 de outubro, do Procedemento Administrativo Común das Administracións Públicas (BOE do 4 de setembro).

Declaración Renda 2022: as modificacións operadas en limítelos de redución deron lugar a distinguir no apartado  "Reducións por achegas e contribucións a sistemas de previsión social" da declaración de IRPF entre:

  • Achegas do traballador, agás as consignadas nos recadros [0438] e [0426] . Recadro [0465]

  • Achegas efectuadas pola empresa que deriven dunha decisión do traballador. Recadro [0438]

  • Achegas do traballador ao plan de pensións de emprego, mutualidade de previsión social ou plan de previsión social empresarial, sempre que se efectuasen contribucións empresariais. Recadro [0426]

  • Contribucións empresariais a sistemas de previsión social, agás as realizadas a seguros colectivos de dependencia e as achegas de empresarios individuais a sistemas de previsión social. Recadro [0427]

  • Achegas de empresarios individuais ou profesionais a plans de pensións de emprego ou a mutualidades de previsión social, de que sexa promotor e partícipe ou mutualista, ou a plans de previsión social empresarial ou seguros colectivos de dependencia de que sexa tomador e asegurado. Recadro [0499]

  • Contribucións a seguros colectivos de dependencia. Recadro [0466]

C. Exceso de achegas e contribucións realizadas e non reducidas en exercicios  anteriores

Normativa: Arts. 52.2 Lei IRPF ; art. 51 e disposición transitoria décimo noveno Regulamento  IRPF

As cantidades achegadas polos partícipes, mutualistas ou asegurados a sistemas de previsión social, incluídas as realizadas polo promotor ou pola empresa que lles fosen imputadas que non puidesen ser obxecto de redución nos exercicios 2017 a 2021 por insuficiencia de base impoñible ou por aplicación do límite porcentual do 30 por 100 da suma dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas, imputaranse ao presente exercicio, sempre que se solicitase nas respectivas declaracións poder reducir o exceso nos cinco exercicios seguintes.

A redución dos excesos destes exercicios 2017 a 2021, realizarase con prioridade á que corresponda ás achegas efectuadas e contribucións imputadas no exercicio e efectuarase con suxeición aos límites máximos de redución que se indicaron con anterioridade.

No referente á forma de aplicar os excesos, para o exercicio 2022, como consecuencia dos novos límites aplicables ás reducións por achegas e contribucións empresariais, procedeuse a modificar o Regulamento do IRPF, coa intención de facilitar a aplicación dos excesos pendentes de redución e mitigar a súa complexidade. Para iso, elimínase a aplicación proporcional dos excesos entre achegas ou contribucións, e permítese a aplicación do límite máximo incrementado (1.500 + 8.500 euros) con independencia da procedencia das cantidades achegadas, entendendo que no ano en que se aboasen respectaron as achegas anuais máximas (artigo 51.6 e disposición adicional décimo sexta da Lei do IRPF ).

Por outra banda, os excesos correspondentes ás primas de seguros colectivos de dependencia imputaranse respectando o seu propio límite.

No suposto de que o límite do 30 por 100 dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas ou a contía da base impoñible xeral non permitan aplicar a totalidade das achegas e contribucións a sistemas de previsión social e das primas a seguros colectivos de dependencia, procederase da forma seguinte:

1º. Para calcular a redución aplicable determinaranse os importes máximos que poden ser reducidos por cada un destes conceptos en cada un dos anos, tendo en conta as cantidades reducidas por excesos de anos anteriores, e que, para as achegas e contribucións a sistemas de previsión social, o límite da letra b) do artigo 52.1 da Lei do IRPF operará polo seu importe total incrementado (1.500 + 8.500) sen distinguir a procedencia das achegas, sempre que no período en que se efectuasen cumprisen co límite financeiro da disposición adicional décimo sexta da Lei do IRPF na redacción que estivese en vigor no devandito período. O límite do 30 por 100 dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas, ou, en último termo, a contía da base impoñible xeral, operará como límite global.

2º. aplicaranse por orde de antigüidade os importes reducibles en cada un dos anos e no caso de que, para un mesmo ano, non puidesen reducirse a totalidade dos importes e concorresen nas mesmas achegas e contribucións empresariais e primas a seguros colectivos de dependencia, poderanse reducir,  en primeiro lugar, as achegas e contribucións empresariais. 

Teñase en conta que aínda que se establece a posibilidade de reducir primeiro as achegas e contribucións empresariais  por ser a  opción  máis  beneficiosa para o contribuínte, xa que para os seguros colectivos de dependencia existe un límite propio, nada impide que o contribuínte poida aplicar primeiro as cantidades correspondentes a estas primas.

Atención: teñase en conta que o artigo 1 do Real decreto 1039/2022, do 27 de decembro (BOE do 29 de decembro) modificou o artigo 51 e a disposición  transitoria décimo novena do Regulamento do IRPF para facilitar a aplicación dos excesos pendentes de redución e mitigar a súa complexidade. Para iso, elimínase a aplicación proporcional dos excesos entre achegas ou contribucións, e permítese a aplicación do límite máximo incrementado (1.500 + 8.500 euros) con independencia da procedencia das cantidades achegadas, entendendo que no ano en que se aboasen respectaron as achegas anuais máximas. 

D. Exceso de achegas e contribucións correspondentes ao exercicio

Normativa: Arts. 52.2 Lei  IRPF  e 51 Regulamento  IRPF

Como consecuencia da redución con carácter prioritario de cantidades pendentes de exercicios anteriores, é posible que non poidan reducirse a totalidade das  cantidades  achegadas no exercicio incluíndo, se é o caso, as  contribucións do promotor ou as realizadas pola empresa que lles fosen imputadas,  por insuficiencia de base impoñible ou por aplicación do límite porcentual do 30 por 100 da suma dos rendementos netos do traballo e de actividades económicas anteriormente comentado,  xerandose un exceso trasladable a exercicios futuros.

O devandito exceso poderase aplicar nos cinco exercicios seguintes respectando o límite total incrementado a que se refire o 52.1 da Lei do IRPF (10.000), con independencia da procedencia das cantidades achegadas, sen incluír o límite adicional aplicable ás primas a seguros colectivos de dependencia satisfeita pola empresa. 

Atención: as cantidades correspondentes ao exceso de achegas realizadas e non reducidas nos exercicios  2017 a 2021  pendentes de aplicar ao inicio do exercicio, as aplicadas na declaración e o remanente pendente de aplicación en exercicios futuros así como as achegas e contribucións de 2022 non aplicadas cuxo importe se solicita poder reducir nos 5 exercicios seguintes, deben facerse constar nos Anexos C.3 e C.4 da declaración, nalgún dos seguintes apartados, segundo corresponda: "Exceso non reducido das achegas e contribucións empresariais a sistemas de previsión social correspondentes aos exercicios 2017 a 2021 pendentes de reducir  agás por contribucións empresariais a seguros colectivos de dependencia",  ou ben no apartado relativo a "Exceso non reducido derivado de contribucións empresariais a seguros colectivos de dependencia pendente de reducir nos exercicios seguintes".