3.2. Recadación tributaria líquida
A recadación tributaria líquida resulta de minorar da recadación tributaria bruta as devolucións efectivamente pagadas no exercicio e os axustes cos territorios forais. Responde, así mesmo, a un criterio de caixa, distinto doutros conceptos como os dereitos recoñecidos ou os impostos para os efectos de Contabilidade Nacional.
No ano 2017 ingresáronse 193.951 millóns de euros, un 4,1 por cento máis que en 2016. Sen o impacto do SII , o crecemento sería do 6,4 por cento.
Nos seguintes apartados do Anexo desenvólvese esta información:
Cadro nº 13. Recadación tributaria líquida total (Anexo) Gráfico nº 14. Evolución da recadación tributaria xestionada pola Axencia Tributaria (Anexo)As diferenzas que se observan por figuras entre o crecemento dos ingresos netos e os brutos analizados no apartado anterior explícase pola evolución das devolucións realizadas. En 2017, o crecemento do total das devolucións foi do 3,9 por cento. No IRPF, as devolucións realizadas reducíronse un 5 por cento e, no caso das ligadas á declaración anual, un 7 por cento. No Imposto sobre Sociedades e no Imposto sobre a Renda dos Non Residentes, as devolucións realizadas medraron (2,1 por cento e 4,5 por cento, respectivamente) pero menos que os ingresos brutos. Pola súa banda, no IVE os ingresos netos (sen o impacto do SII) medraron un 7,9 por cento, igual que os ingresos brutos (as devolucións realizadas aumentaron un 9,5 por cento, pero tamén se viron afectadas pola implantación do SII , que permitiu unha axilización na realización das mesmas; sen o SII, o incremento sería do 8 por cento). Nos Impostos Especiais, os ingresos netos aumentaron un 2,2 por cento, por riba dos brutos debido ás menores devolucións do céntimo sanitario.
O conxunto de cambios normativos que afectaron aos ingresos de 2017 supuxo unha perda de 3.361 millóns. Agora ben, se se elimina o efecto do SII , o impacto sería positivo por un importe de 789 millóns. A entrada en vigor desta nova forma de xestión viño acompañada dun atraso na data límite de presentación das declaracións (do 20 ao 30 do mes posterior ao mes de devindicación). A consecuencia foi que as declaracións dun mes calquera que anteriormente se contabilizaban no mes seguinte, pasaron na súa maior parte a rexistrarse dous meses máis tarde e, polo tanto, no conxunto do ano só contabilizáronse, para as empresas acollidas ao novo sistema, 11 meses de ingresos (o mes de novembro que antes se recadaba dentro do ano pasou a figurar en xaneiro do ano seguinte). Xunto a esta perda transitoria de ingresos, o novo sistema posibilitou a realización máis áxil das devolucións, de maneira que tamén por este lado houbo unha diminución de ingresos: devolucións mensuais correspondentes aos últimos meses do ano, que antes se realizasen nos primeiros meses do seguinte, realizáronse dentro do ano 2017. En total, ambos os dous cambios significaron un traslado de ingresos de 2017 a 2018 por valor de 4.150 millóns.
Esta diminución de ingresos viuse parcialmente compensada polo aumento da recadación (656 millóns) que supuxeron os cambios na normativa dos adiamentos, endurecendo os requisitos para o seu acceso. A raíz destes cambios, observouse unha redución dos adiamentos concedidos e un incremento dos ingresos por IVE. O impacto na recadación foise moderando ao longo do ano, ao ser contrarrestado polos menores ingresos procedentes de períodos anteriores.
No IVE tamén se produciu unha pequena perda de ingresos (21 millóns) pola rebaixa de tipos en diversas actividades, das que a máis importante é a dos espectáculos en vivo.
No IRPF os cambios normativos significaron un aumento na recadación de 1.067 millóns. Os impactos proceden de modificacións de anos anteriores. En 2017 presentouse a declaración de 2016 que incluía algunhas medidas adicionais da reforma que aínda non se puxeran en marcha. Con estes impactos daríase por cerrado o custo da reforma que se distribuíu en tres anos (2015, 2016 e 2017), cun importe total estimado de 7.698 millóns.
Tamén o Imposto sobre Sociedades viuse afectado en 2017 pola reforma da imposición directa de 2015 polas mesmas razóns que o IRPF. O impacto estímase en 618 millóns. O custo completo da reforma cífrase en 2.391 millóns. Porén, os maiores impactos producíronse por outras medidas, polos RDL 2/2016 e 3/2016 aprobados a finais dese ano e que se superpuxeron á reforma, modificando algúns dos seus aspectos e alterando os efectos previstos da mesma. O RDL 2/2016, que cambiou a forma en que se calculan os pagamentos fraccionados desde o segundo pagamento de 2016, tivo efecto en 2017 sobre a cota diferencial. O impacto (-2.967 millóns) é o mesmo que se estimou para os pagamentos en 2016, pero con signo negativo ao tratarse simplemente dun adianto dos ingresos por parte dos contribuíntes. Pola súa banda, o RDL 3/2016 afectou tanto aos pagamentos (coa limitación á compensación de bases impoñibles negativas: 301 millóns) como á cota (limitacións á minoración polas bases impoñibles negativas e á dedución por dobre imposición internacional e un novo tratamento dos deterioracións: 982 millóns). En conxunto, todas as medidas que influíron nos ingresos do Imposto sobre Sociedades supuxeron, en termos netos, unha perda de 1.049 millóns.
Nos Impostos Especiais as medidas normativas elevaron os ingresos en 184 millóns. A orixe foi a subida de tipos no Imposto sobre os Labores do Tabaco (133 millóns) e no Imposto sobre o Alcohol e Bebidas Derivadas (35 millóns) de decembro de 2016, e a modificación do tipo utilizado no cálculo das devolucións por gasóleo agrícola (16 millóns) en vigor desde xullo de 2017. O resto de impactos (gases fluorados e taxas xudiciais) tamén son consecuencia de cambios de anos anteriores: en gases fluorados, pola implantación progresiva do imposto e en taxas xudiciais, pola sentenza xa sinalada.
As principais cifras ofrécense en seguinte cadro:
Cadro nº 15. Axustes por impactos de cambios normativos (Anexo)